موسیقی ما - هنوز چند هفته از درگذشت «محمدرضا لطفی» موسیقیدان سرشناس ایرانی نگذشته که ماهنامه «تجربه» در بررسی زندگی و آثار او پیشگام شده و پرونده پُر و پیمانی را با یادداشت‌ها و مصاحبه‌هایی از چهره‌های مطرح موسیقی ایرانی در مورد این هنرمند منتشر کرده است.
 
یادداشت ورودی این پرونده به قلم سما بابایی روزنامه‌نگار حوزه موسیقی، با عنوان «دیپلماسی موسیقی و موسیقیدانان سیاسی» نگاهی به زندگی و فعالیت‌های سیاسی محمدرضا لطفی دارد. در این یادداشت، نویسنده با مقدمه‌چینی کوتاهی در مورد موسیقی سیاسی و سابقه تاریخی آن در تمام اتفاقات مهم دنیا به خصوص در قرن معاصر، به ریشه‌های تاریخی آن در ایران می‌پردازد. در ادامه، «کانون چاووش» به عنوان مهم‌ترین تشکل موسیقی سیاسی ایران معرفی و واکاوی می‌شود.
 
مصاحبه منتشر نشده آمن خادمی با محمدرضا لطفی با عنوان «گاهی دل‌تان برای خودتان تنگ می‌شود» بخش بعدی این پرونده است. مصاحبه‌کننده در مقدمه اشاره‌ای دارد به شناخت شخصی که نسبت به هنرمند دارد و مشاهدات خودش را در مورد زندگی و فعالیت او توصیف می‌کند. مصاحبه با سوالاتی در مورد چرایی و چگونگی مهاجرت و بازگشت لطفی شروع می‌شود و در ادامه به ریشه‌های هنری محمدرضا لطفی و دوران آموزش و شکل‌گیری هنر او از هنرستان تا چاووش می‌پردازد. آشنایی لطفی با «هوشنگ ابتهاج» و گرایشات سیاسی بحث‌برانگیز او و اتفاقاتی که در زمان مدیریت ابتهاج در رادیو افتاد، بخش دیگری از این مصاحبه است. در انتها، لطفی در مورد تمام حاشیه‌هایی که در زمان بازگشتش به ایران برای او به وجود آمد و بهره‌برداری‌های سیاسی که دولت وقت از او انجام داد، صحبت می‌کند.
 
مصاحبه با «حسین علیزاده» موسیقیدان و دوست دیرینه محمدرضا لطفی در مورد آنچه بر «چاووش» گذشت و سال‌های بعد از بازگشت لطفی به ایران، بخش خواندنی دیگر این پرونده است. مصاحبه با علیزاده با نگاهی به شرایط سیاسی دشوار بعد از انقلاب و تأثیر آن روی موسیقی شروع شده و در ادامه اتفاقاتی که در کانون چاووش افتاد، از نگاه این هنرمند بررسی می‌شود. علیزاده گویی که در این مصاحبه خاطرات قدیمی را واکاوی و نقطه‌ای که مسیر زندگی‌شان از لطفی جدا شد را تجزیه و تحلیل می‌کند. علیزاده همانطور که در این مصاحبه از نقش تاریخی لطفی در حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی می‌گوید، تمام انتقاداتی را که به لطفی داشته به راحتی بیان می‌کند.

مصاحبه با علی قمصری که تقریباً دیدگاه متضادی با استاد لطفی داشت، بخش جالب دیگر این پرونده است. قمصری با وجود اختلاف عمیقی که بین سبک موسیقایی او و لطفی (که البته در جایگاه استاد اوست) وجود دارد اما از جایگاه لطفی تمجید می‌کند و به خصوص نوازندگی او را ستایش می‌کند.
یادداشت عماد توحیدی با خاطره‌ای بسیار شیرین از حضور لطفی در رادیو و رویارویی تلفی او با مشکاتیان و کشاندن محمود دولت‌آبادی بعد از ۳۰ سال به رادیو به بهانه لطفی را در ادامه این پرونده می‌توانید بخوانید. بابک شهرکی هنرمند دیگری است که عنوان یادداشت خود را از شعر سایه انتخاب کرده است: «بی تو در صحبت این شعر و نوا لطفی نیست/ که در این شهر دگر پیر شما، لطفی نیست».

یادداشت‌هایی از بهداد بابایی و محمدعلی چاووشی، پویا سرایی، عرفان قانعی‌فرد و ایرج زبردست بخش‌های دیگری از این پرونده یادبود برای محمدرضا لطفی را تشکیل می‌دهند.
 
 

• بررسی آلبوم «نه فرشته‌ام نه شیطان»

در پرونده دیگری که در این شماره «تجربه» به چاپ رسیده، نگاهی انداخته شده به جدیدترین آلبوم همایون شجریان به آهنگسازی تهمورس پورناظری با نام «نه فرشته‌ام نه شیطان» که زمستان سال گذشته وارد بازار شد. در مقدمه این پرونده که با عنوان «سلامی دوباره به موسیقی بزمی» به قلم امیر بهاری نوشته شده، به محتوای آلبوم و ویژگی‌های فنی آن پرداخته شده. در این یادداشت، نویسنده با بررسی قطعات این آلبوم به این نتیجه می‌رسد که آلبوم، نمونه یک موسیقی بزمی در موسیقی ایرانی است که نه برای مخاطب حرفه‌ای بلکه برای یک مخاطب کاملاً عام تدوین شده است. قطعاتی خوش‌ساخت با ترکیبی متنوع که حوصله شنونده معمولی را هم سر نمی‌برد.

همایون شجریان در مصاحبه‌ای که در ادامه این پرونده می‌خوانید، سعی داشته به بسیاری از ابهامات در مورد این آلبوم پاسخ دهد. ابهاماتی مانند اینکه آیا این آلبوم پاپ است یا نه؟ یا اینکه فاصله بین قطعات از نظر محتوا و حتی فرم تعمدی بوده؟

مصاحبه با تهمورس پورناظری با موضوعاتی مشابه و البته جواب‌های مشابه، بخش دیگر این پرونده را تشکیل می‌دهد.