موسیقی ما - «مرتضی گودرزی» - نوازنده، آهنگساز و پژوهشگر موسیقی مقامی- پس از به انجام نرسیدن جشنوارهٔ موسیقی مقامی «پیرانِ چنگی» که قرار بود بعد از ۱۳ سال برگزار شود و تنها یک روز مانده به افتتاحیه توسط فرماندار شهر قوچان، لغو شد، به تاجیکستان سفر کرده تا به همراه دو هنرمند دیگر ایرانی «سمن صرامی» و «بهزاد محسنی»، در همایش موسیقایی «فلک» شرکت کرده و به عنوان تنها نماینده موسیقی مقامی کشورمان به اجرای برنامه پرداخت. این سفر موسیقایی یک ماه به طول انجامیده است.

فستیوال موسیقی «فَلَک» هم‌زمان با بزرگداشت سالانه‌ی روز ملی «فَلَک» از تاریخ نهم اکتبر ۲۰۱۵ در کشور تاجیکستان آغاز شده و به مدت یک هفته در چند شهر دیگر توسط گروه‌های مختلف تاجیکی برقرار بود. «مرتضی گودرزی» در خصوص این برنامه به سایت موسیقی ما می‌گوید: «پس از لغو جشنواره «پیران چنگی» و به فاصله زمانی کمی پس از آن، به همراه خانم صرامی و آقای محسنی عازم تاجیکستان شدیم تا در تاریخ نهم اکتبر، به اجرای موسیقی در شهر دوشنبه، پایتخت این کشور بپردازیم. این همایش در مدت زمانی ۴ ساعته با حضور پیشکسوتان و قدمای موسیقی تاجیک و همچنین برخی مقامات عالی‌رتبه از جمله رییس جمهور این کشور انجام گرفت.»

او همچنین دربارهٔ برنامه‌ای که اجرا کرده است، می‌گوید: «مجموعه انتخابی ما جهت اجرا در این فستیوال شامل پنج قطعه بود که قطعه «فخر جهان» در «مقام باش حسین یار» با کلام «حضرت مولانا» به دلیل داشتن ریتم پنج ضربی، به انتخاب هیأت مدیره برگزیده شد. همچنین از سوی این هیأت، به همراه جمعی از هنرمندان تاجیک در تلویزیون فرامرزی این کشور تصنیف‌های «بانو» و «عشق چوپان» را اجرا کردیم.»

او همچنین درباره‌ این همایش می‌گوید: «همان‌طور که اشاره کردم، محوریت برگزاری این فستیوال در شهر دوشنبه بود که همچون سال پیش به اعتبار موسیقی‌دان شهیر تاجیک، استاد «دولتمند خال اُف» پدر موسیقی فلک انجام می‌گرفت و گروه‌ها در فضایی باز بر صحنه‌ای که در زیر بنای نمادینِ قانون اساسی تاجیکستان به نام «نِشانِ تاجیکستان» تعبیه شده بود، به ارائه موسیقی و هنرنمایی می‌پرداختند و حضور برای عموم نیز آزاد بود. دو ژانر موسیقی سنتی در کشور تاجیکستان وجود دارد که یکی «موسیقی فَلَک» و دیگری «موسیقی شش مقام» است. ژانر اول با موسیقی مقامی ما قرابت و همخوانی بیشتری دارد، در حالی که موسیقی شش مقام آمیخته‌ای از لحن‌های تاجیکی، ازبکی و حتی بخش‌هایی از موسیقی چین است که متأثر از این آمیختگی‌ها، مخاطب ایرانی آشنایی چندانی با آن ندارد. نکته جالب و حائز اهمیت این بود که مطلع شدیم از فردای برگزاری فستیوال ملی فلک، به اصطلاح رایجِ بین مردمان تاجیک، «عید فلک» در شهرهای دیگر تاجیکستان نیز در جریان است. در مناطقی همچون «پامیر»، «بدخشان»، «سغد» و «رشت» از دو شهر معروف «کولاب» و «خجند» که این رخداد، اهمیت «عید فلک» و سیاست‌های آگاهانه و مدیریت قدرتمند مقامات و سران تاجیکستان را در معرفی و اشاعهٔ یکی از موسیقی‌های مهم این کشور نمایانگر بود. شهر «خجند» خاستگاه موسیقی شش مقام است و این ژانر مرکزیت و محوریتی اساسی در آن شهر دارد، با این حال، روز ملی «فلک» را که یک موسیقیِ برخاسته از جنوب یا‌‌ همان «کولاب» - زادگاه استاد دولتمند خال اُف- بود را با حضور ساکنین و مردمان خود گرامی داشته و برگزار می‌کرد.»

گودرزی با اشاره به پوشش‌های خبری چند جانبه در کشور تاجیکستان، حول پیگیری و اطلاع رسانی مستمر در زمینه فستیوال فلک ادامه داد: «از آغاز برگزاری همایش «فلک» تا پایان آن، رسانه‌های مختلف فرهنگی- هنری اعم از رادیو، تلویزیون و... به نحوی شایسته این فستیوال را پوشش می‌دادند. گروه ما نیز دعوت‌های متعددی از سوی این رسانه‌ها داشت که اگر بنا بود به همه آن‌ها بپردازیم، به شکل عملی هیچ وقت آزادی برایمان باقی نمی‌ماند. من برنامه‌ها و ارتباطات هنری دیگری نیز داشتم که باید تا پیش از بازگشت به ایران آن‌ها را به انجام می‌رساندم. به همین خاطر تنها در یکی- دو برنامه رادیویی و تلویزیونی شرکت کرده و به مصاحبه یا اجرای موسیقی پرداختیم. هدف از اشاره به این موضوع در واقع توضیح این مطلب است که تا چه اندازه برنامه‌ریزی و پیگیری‌های مداوم از سوی رسانه‌ها در یک کشور می‌تواند دقیق با محاسبه و زمان‌بندی شده صورت گیرد و از آغاز تا انجام یک رویداد مهم را ضبط وثبت کرده وانعکاس دهد. بعد از روز سوم و چهارم در هر بخش یا منطقه دیگری که حاضر می‌شدیم، هنرمندان و مخاطبین ما را می‌شناختند و مورد استقبال گرم قرار می‌گرفتیم. طبعاٌ این آشنایی‌ها به صرف اجرا در یک روز از فستیوال حاصل نمی‌شود و گواه بر پوشش‌های خبری گسترده و چند جانبه در جهت اطلاع رسانی و معرفی هنرمندان است.»

او همچنین به این مساله اشاره دارد که از نکات دیگر این فستیوال، استقبال جوانان تاجیک و پرداختنشان به موسیقی سنتی به عنوان یکی از وظایف در شناخت این ژانر و فعالیت در آن بود: ‌ «این امر یکی از سیاست‌ها و نظارت‌های مستقیم شخص رییس جمهور تاجیکستان جهت حفظ داشته‌های موسیقایی کهن و سنتی آن جغرافیا محسوب می‌شود که از طریق حضور ایشان در محافلی از این دست و مشارکت ملموس در راستای تأکید بر اهمیت و لزوم وجود این نوع موسیقی‌ها عینیت یافته و به منصهء اجرا در می‌آید. رییس جمهور تاجیکستان حتی با ارائه نظر بر نحوهء لباس پوشیدن مجریان این همایش‌ها و بیاناتی دیگر در خصوص موسیقی‌های اجرا شده توجه همگان را به همراهی‌های خود در نکته به نکتهء این مراسم جلب کرده و علاقه و اشتیاق بیشتری در مخاطبان و هنرمندان موسیقی، خاصه جوانان ایجاد و نهادینه می‌سازد. اینگونه فعالیت‌ها بعد‌ها به عنوان پرونده‌های تاریخی معتبر در آرشیو فرهنگی آن کشور بایگانی خواهد شد و جویندگان و آیندگان با استناد به آن‌ها می‌توانند گزارش‌ها و مستندات خود را در هر زمینه پژوهشی و اجرایی در اختیار داشته باشند. حال اینکه درباره ما این موضوع همیشه صدق نمی‌کند و به طور مثال اگر جشنوارهء «پیران چنگی» را در نظر بگیریم، می‌بینیم که ما یا گزارش‌ها و مراجع خاصی جهت بررسی این قبیل رویداد‌ها در دسترس نداریم یا با پرونده‌هایی ناقص و پس از مدتی بی‌سرانجام و بی‌سر و سامان مواجه هستیم.»

گودرزی می‌گوید قدر وزن و شأن موسیقی‌های ریشه‌ای کشور ادا نشده است: «یک ماه و نیم است که از ناکام ماندن ششمین جشنواره «پیران چنگی» می‌گذرد. همایشی که پس از ۱۳ سال علاوه بر حضور هنرمندان جوان، رقم قابل توجهی از پیشکسوتان و نامداران موسیقی نواحی و مقامی را گرد هم می‌آورد، یک روز پیش از افتتاحیه با بیانیه‌ای حکم تعویق گرفت در حالی که جمع کثیری از هنرمندان و مخاطبان حتی، از شهرهای مختلف به قوچان آمده بودند و خود را برای حضور در اولین روز این جشنواره آماده می‌کردند. بیانیه‌ای که برای تعویق صادر شد، در واقع حکم لغو داشت؛ زیرا به شکل عملی امکان دعوت مجدد هنرمندان وجود نداشت، در خوشبینانه‌ترین شرایط، اگر این جشنواره برگزار هم شود، بسیاری از نوازندگان و آهنگسازان و... به خصوص هنرمندان پیشکسوت حاضر به حضور و همکاری مجدد نخواهند شد؛ چرا که بی‌احترامی‌ها و حاشیه‌گویی‌هایی نیز رخ داد که خاطر این عزیزان را آزرد.»

او البته توضیح می‌دهد که اشاره‌اش به این جشنواره تنها یک مثال بود و می‌توان آن را به دیگر رویدادهای هنری مشابه تعمیم داد: ‌ «بی‌شک تاجیکستان در اجرای فعالیت‌های هنری خود همچون فستیوال فلک نواقصی دارد و یک فضای ایده‌آل و بی‌نقص را ارائه نمی‌دهد، ‌ اما بنده و خیلی از کسانی که شاهد برگزاری چند سالهٔ این فستیوال بوده‌ایم، قطعاٌ تغییرات و اصلاحات هر سالهء ایجاد شده در آن را به وضوح می‌بینیم و لمس می‌کنیم.»

از آنجا که مرتضی گودرزی سابقهء همکاری‌های متعددی با «دولتمند خال اُف» را داشته است، این احتمال وجود دارد که بار دیگر همکاری‌ای با این هنرمند برجسته را انجام دهد: «یکی از دلایلی که باعث شد اقامتمان در تاجیکستان به طول بینجامد، هماهنگی و تبادل نظر با استاد خال اُف بر انتخاب مجموعه‌ای از قطعات و همچنین رایزنی با یک سرمایه‌گذار است که قرار است تا حدود یک ماه و نیم آینده کنسرتی را در مسکو برای ما تدارک ببینند و من بار دیگر اجرای مشترکی با این موسیقی‌دان بزرگ تاجیکی داشته باشم. مجموعهء اجرایی با توجه به شرایط حاکم و آمادگی‌های انجام شده، شامل قطعاتی از موسیقی خراسان و موسیقی تاجیک خواهد بود که یا در قالب قطعاتی یک در میان و یا طی دو پارت مستقل به اجرا در خواهند آمد..»

این آهنگساز در پایان با نگاهی به برخی حاشیه‌های امنیتی حاکم بر فضای این روزهای تاجیکستان خاطر نشان کرد: «به دلیل درگیری‌ها و مسائل امنیتی شدیدی که به تازگی در افغانستان و پاکستان در جریان است و متأسفانه فضایی از رعب و ناامنی در کشورهای مجاور نیز ایجاد کرده، چند وقتی ست که تاجیکستان نیز زیر سایهء این فضا به سر می‌برد و تدابیر امنیتی مستمری در کشور اجرا می‌شود و حتی در زمان برگزاری فستیوال نیز شاهد این امور بودیم. البته این نظارت‌ها به نفع مردم بوده و گریزی از آن نیست.»