موسیقی ما - رسول ترابی: در بهترین حالت ، مدیر اجرائی، تولید و یا تهیه کننده آلبوم ها و کنسرت های موسیقی ام. پس این موضوعی که به تازگی مدیر کل محترم دفتر موسیقی مطرح کرده اند تاثیری در حال و روز کاری من از نظر وجهه و نوع کارم نخواهد داشت. برایم فرق چندانی ندارد که با شرکت و موسسه همکاری کنم یا بدون آنها. اما اگر این اتفاق بیفتد که البته اعلام رسمی شده ولی به مرحله اجرا نرسیده، همه چیز برای موسیقی پاپ، که داشت سر و سامان می گرفت، بدون شک به هم خواهد ریخت.

متن خبر ساده، صریح و حتی برای بعضی ها خوشحال کننده بود. روابط عمومی دفتر موسیقی خبری را به نقل از مدیر کل دفتر موسیقی اعلام کرده است :((مديركل دفتر موسيقي اعلام كرد افراد حقیقی از این پس می‌توانند آثار موسیقایی خود را به طور مستقل و بدون واسطه شرکت‌های رسمی برای دریافت مجوز به دفتر موسیقی ارائه کنند.))

• برداشت اول:ظاهر قشنگ

تصمیمی بسیار عالی گرفته شده است ولی... بعد از این هیچ موسسه و شرکتی حق تحمیل نظر درست یا غلط خود را به صاحبان آثار موسیقی مردمی (پاپ) این سرزمین را نخواهد داشت. حتی شرکت هایی که همه امیدشان به مجوز گرفتن چند آلبوم گاه بی نام و نشان و تنها منبع در آمدشان هم از این به اصطلاح «آّب باریکه» بود ، باید در موسسه و شرکت شان را تخته کنند و بروند دنبال یک کار آبرودار. آن هم در این شرایط اقتصادی مردم که مطمئنا کالاهای فرهنگی در ته سبد خانوارها قرار دارند. حکایت موسیقی هم که مظلوم ترین هنر فعلی این سرزمین است، که جای خود را دارد. با این تصمیم و حالا که سد بزرگی به اسم «بعضی از شرکت های موسیقی یا همان به اصطلاح مافیاها!!» حذف شده اند، خوانندگان و تهیه کنندگانی که همیشه و در هر حالتی آلبوم خود را بهترین آلبوم و اثر هنری سال می دانند، خوشحالترین و راضی ترین هستند، حتی خوشحال تر از پرویز مظلومی که سه دربی پشت سر هم را برد.

• برداشت دوم : آغاز ماجرا

اگر گذرتان به «دفتر شعر و موسیقی» که تنها مرجع صدور مجوز تولیدات موسیقائی ست افتاده باشد حتما می دانید که قلب تپنده و گلوگاه موسیقی ، در طبقه پنجم دفتر شعر و موسیقی است. یعنی واحد «نظارت و ارزشیابی». بیشترین حجم کاری دفتر موسیقی هم در سر و کله زدن کارمندان با شرکت های متقاضی آلبوم های پاپ است که به نوعی عادت کرده اند که با صبوری با هم تعامل داشته باشند. دلیل این صبوری همراه با تعامل باشد برای یادداشت های بعد. طبق آمارهای سال گذشته دفتر موسیقی و به نقل از سرپرست سابق دفتر موسیقی، سال 89 به لحاظ آماری سالی منحصر بفرد بوده و 960 مجوز برای آلبوم و کنسرت با مخاطب بالای پانصد نفر صادر شده که این آمار شامل اجرای موسیقی با تماشاگر کمتر از پانصد نفر نمی شود.

به عدد ارائه شده دقت کنید. 960 مجوز. آنهم در دوره ای که فقط موسسات و شرکت های موسیقی اجازه تشکیل پرونده و ثبت آثار را در دفتر موسیقی داشته اند. طبق عرف سال های گذشته مطمئنا آثار و تولیدات پاپ بیشترین حجم کاری را در مقایسه با سایر سبک های موسیقی داشته اند. همیشه هم بیشترین دردسرها و حساسیت ها را در دفتر موسیقی ، آلبوم های پاپ داشته اند.بیشترین زمان کاری کارمندان هم در سر و کله زدن با شرکت هایی گذشته است که آلبوم های پاپیولارشان به هر دلیلی دچار مشکلات شده اند. حالا به این وضعیت فعلی حضور خوانندگان و تهیه کنندگان شخصی را اضافه کنید که ممیزی شرکت ها و موسسات را ندارند و با فراغ بال و آسودگی خاطر آمده اند که حقشان را از موسیقی بگیرند ! همگی هم آلبوم شان را بهترین آلبوم می دانند. آلبوم هایی که ارزش حتی یک بار شنیدن را هم ندارند و صرفا تجارب خوانندگی و آهنگسازی سازندگانش هستند که با دیدگاه گرفتن حق شان از موسیقی و اثبات حقانیت شان بر خواننده های مطرح فعلی وارد گود خواهند شد و افراد خواننده و تهیه کنندگانش هم هیچکدام از محدودیت های رفتاری شرکت ها و موسسات را در برخوردها و سیکل و چارت های اداری برای خودشان متصور نیستند. کمبود نیرو و تعداد کم کارمندان هم برای پاسخگوئی به متقاضیان حتی فعلی، مساله بعدی است که ربطی به حدود اختیارات دفتر موسیقی در جذب نیرو ندارد ولی کمبودش همیشه به پای دفتر موسیقی نوشته شده است.

در عصری که همه دستگاه های اداری در تلاش برای کم کردن قوانین غیر ضروری اداری برای بازدهی بیشتر و تسهیل امور هستند، درگیری با ارباب رجوع و متقاضیان متوقع و همواره گله مند، واقعا حوصله و سعه صدر زیادی می خواهد که دفتر موسیقی با این تصمیم آمادگی اش را برای چنین اتفاقی اعلام کرده است.

• برداشت سوم: فلش بک به گذشته

می گویند گذشته چراغ راه آینده است. من هنوز حال و هوای چند سال قبل دفتر موسیقی و طبقه پنجم را فراموش نکرده ام. آن روزهایی را که طبقه پنجم شده بود دفتر و آفیس کاری ترانه سرایان،آهنگسازان، تنظیم کننده ها و خوانندگان . آن روزهایی را که ترانه سرایان بساط ترانه های شان را در دفتر های مختلفی که به همراه داشتند در طبقه پنجم پهن می کردند، هنوز به یاد دارم. یادم می آید همه جور ترانه ای داشتند . ترانه های بی مجوز و مجوزدار در ژانرهای مختلف و در قیمت های مختلف. به هیچ کس هم نه نمی گفتند و برای هر مراجعه کننده ای ترانه ای در بساط داشتند. آهنگسازان و تنظیم کننده ها هم همیین وضعیت را داشتند. واسطه گری می کردند،دلال کارهای همدیگرمی شدند، کار می خریدند، کار می فروختند، مشاوره می دادند، زد و بند می کردند، ترانه های رد شده را مجوز می گرفتند و .... هنوز صدای آهنگ هایی را که از اسپیکرهای موبایل ها آرام و در گوشی پخش می شد فراموش نکرده ام. متقاضیان خرید و فروش آهنگ و تنظیم در راهرو و پاگردها آهنگ می شنیدند، آهنگ می فروختند، تنظیم کننده معرفی می کردند و...

موسسات و شرکت ها هم که به سختی از دفتر موسیقی و وزارت ارشاد مجوز گرفته بودند و باید تنها مرجع تائید شده برای انجام فعالیت های مرتبط با دفتر موسیقی بودند،چندان فعالیت خاصی نداشتند و عمده فعالیتشان در همکاری با چند چهره خاص و اکثرا دوستانشان بود و شاید همان سیاست باعث شد که از _ اگر اشتباه نکرده باشم _ حدود 400 شرکت و موسسه دارای مجوز فعالیت فقط چند شرکت قادر به فعالیت باشند و مابقی قید این کار را بزنند و بی خیال فعالیت در موسیقی بشوند. حکایت صدور مجوز هم که جای خود را داشت. شاید به دلیل همان حجم کاری فوق العاده زیاد بود که فقط چهار پنج ماه و شاید بیشتر طول می کشید تا پرونده های شعری، فقط برای کارشناسی در شورا مطرح شوند. پرونده هایی که اکثریت شان حتی با وجود مجوز گرفتن حتی به کار یک آهنگ هم نیامدند و در بایگانی ترانه سرایانشان ماندند و خیرشان به هیچ کس نرسید و فقط و فقط وقت را از ترانه هایی که برای آلبوم ها آماده شده بودند گرفتند. داستان شورای موسیقی و... هم که مصائب و حاشیه های سخت تر خودش را داشت.

از تکرار آن روزها و حدس اینکه شاید و فقط شاید، حتی گوشه ای از آن اتفاقات با این تصمیم تکرار شوند، واقعا نگرانم.

_ برداشت چهارم: دلیل این تصمیم
به نظر می رسد تنها دلیل و عمده ترین دلیل این تصمیم، محدود و منع کردن چند موسسه ای باشد که عادت کرده اند از هر فرصتی برای درآمد زائی و گرفتن مبالغ اضافه و بی مورد از خوانندگان و تهیه کنندگان آلبوم ها و حاشیه هایی که بوجود آورده اند، باشد. نکته ای که از آخرین گفتگوی مدیرکل دفتر موسیقی برداشت می شود،تائید کننده همین نکته است. آنجائی که مدیر کل دفتر موسیقی به صورت سربسته و در ادامه تصمیم اخیرش ادامه می دهد: ((افراد حقیقی همچنین می توانند پس از دریافت مجوز از دفتر موسیقی، آثارشان را برای انتشار به شرکت‌ها ارائه کنند و دیگر شاهد بروز برخی مشکلات در این زمینه نباشند)).

• برداشت پنجم: حرف آخر

در این روزها با افراد بسیاری که دستی در امور تهیه، تولید و اجرایی و اداری آلبوم ها دارند همصحبت شده ام. ناخودآگاه همه صحبت ها به سمت این تصمیم مهم کشیده شده است. موسسات و شرکت های موسیقی از این تصمیم، فوق العاده نگران هستند. نگرانی ها از جانب بحث های مالی نیستند. همیشه بحث مالی حرف اول را نمی زند. نگرانی ها بیشتر از آینده موسیقی پاپ و بی اعتبار شدن شرکت ها و موسساتی است که به صورت قانونی و به سختی مجوز فعالیت شان را گرفته اند و به قول معروف در این بی پولی موسیقی با سیلی صورت خودشان را سرخ نگه داشته اند تا کم نیاورده باشند. بعد از سیاست گذاری غلطی که در گذشته باعث شد پای شرکت های سینمائی و تهیه کننده های ظاهرا خصوصی به موسیقی باز شود و موسیقائی ها منزوی تر شوند، این تصمیم جدید شاید ناخواسته اقدامی باشد تا شرکت ها و موسسات موسیقی منزوی تر و محدودتر شوند و همین حداقل اعتبار را هم نداشته باشند. شاید این تصمیم که در ظاهر بسیار به نفع خوانندگان و تهیه کنندگان شخصی آلبوم هاست باعث شود که آنها از قرارداد با شرکت ها بی نیاز شوند ولی مطمئنا باعث خواهد شد که هر نوع موسیقی و اثری در هر سطح و سوادی برای کارشناسی به دفتر موسیقی ارائه شود، سطح کارهای رد شده هم مثل دو دوره ای که در گذشته این اتفاق افتاد، بدون شک سیر صعودی خواهد گرفت . تجربه ای که در گذشته تکرار شده و بی اعتمادی کامل سیستم و نظام سیاستگذار فرهنگی به موسیقی پاپ را به همراه داشته است. تصمیمی که در دوره مدیریت های پیشین نیز دو بار اعمال و اجرا شد و نتیجه اش شد حجم عظیمی از آثاری که به امید مجوز گرفتن و مطرح شدن خوانندگان و با کیفیت ها و استانداردهای سطح پائین و واقعا افتضاح برای کارشناسی به دفتر موسیقی ارائه می شدند و شده بودند نمادی از سطح و درجه و ارزش موسیقی پاپ.

در صورت اجرای این تصمیم باز هم باید شاهد افزایش مدت زمان کارشناسی های آثار، حجم بالای درخواست ها و آثار رد شده، صرف هزینه و انرژی زیاد از دفتر موسیقی، کارشناسان و حتی موسسات، بی اعتمادی کامل و بازگشت نگرش سطحی و سخیف بودن موسیقی پاپ به رده های بالای تصمیم گیر فرهنگی،جدال های هر روزه مراجعان ،متقاضیان کارشناسی آثار،کارشناسان و کارمندان دفتر موسیقی با هم، وارد شدن دلال ها و واسطه ها به حیطه فعالیت در ژانر موسیقی پاپ، محدودتر و منزوی تر شدن موسیقی پاپ مجاز و ... باشیم.

اگر خودمان خودمان را جدی نگیریم، هیچ کس جدی مان نخواهد گرفت. شعار نمی دهم عین واقعیت را گفتم.