موسیقی ما - استاد «منصور نریمان» نوازنده پیشکسوت عود صبح امروز بر اثر بیماری ریوی در بیمارستان بهمن تهران درگذشت. به گزارش «موسیقی ما»، این موسیقیدان پیشكسوت مدت‌ها در بستر بیماری و در بخش ICU بیمارستان بهمن بستری بود و ممنوع‌الملاقات؛ تا اینكه صبح امروز سرانجام دار فانی را وداع گفت. همسر این نوازنده پیشكسوت، در گفت‌وگو با «موسیقی ما» اعلام کرد که مراسم تشییع پیكر این هنرمند فقید، ساعت 9 صبح روز جمعه 26 تیرماه از مقابل تالار وحدت انجام خواهد شد.

«اسکندر ابراهیمی زنجانی» که بعدها نام هنری‌‌اش را به «منصور نریمان» تغییر داد، از همان دوران کودکی تحت آموزش پدرش با ردیف‌ها و گوشه‌های موسیقی ایرانی آشنا شد و نواختن سه‌تار را آموخت. این نوازنده‌ی موسیقی ایرانی از سن 14 سالگی به عنوان تک‌نواز موسیقی همکاری خود را با رادیو مشهد آغاز کرد و پس از تسلط کافی بر شیوه نوازندگی عود، در بعضی برنامه‌ها به اجرای موسیقی با این ساز پرداخت و چنان تأثیری در این ساز از خود برجای گذاشت كه با عنوان «پدر عودنوازی» ایران معرفی شد.

«میلاد كیایی» -آهنگساز و نوازنده پیشكسوت سنتور- درباره‌ی او به «موسیقی ما» می‌گوید: «من بیش از نیم‌قرن افتخار آشنایی و دوستی و همچنین همكاری با او را داشتم و بنابراین درگذشت او خبری بسیار ناباورانه است. «منصور نریمان» استادی مسلم در نوازندگی ساز عود و در كنار آن انسانی بافرهنگ و فرهیخته و دارای صفاتی انسانی بودند؛ بنابراین محدود كردن او به توانایی‌های نوازندگی‌اش به تنهایی، ناسپاسی در حق او به شمار می‌رود.»

کیایی ادامه می‌دهد: «معمولاً بعد از فوت هنرمندان، مسائلی مطرح می‌شود كه ممكن است با واقعیت سازگاری نداشته باشد؛ اما استاد نریمان دارای چنان جایگاهی در نوازندگی این ساز هستند كه بدون شك درگذشت ایشان ضایعه‌ای بزرگ در نوازندگی این ساز به شمار می‌رود؛ اگرچه متأسفانه مثل بسیاری از هنرمندان ایران، جایگاه هنری ایشان شناخته و ارج نگذاشته شد؛ اما به هر روی تا قبل از ایشان عود هنوز جایگاهی در موسیقی سنتی ایران نداشت و دستورالعملی نیز برای آموزش این ساز تدوین نشده بود و نوازندگان تار به عنوان ساز دوم، گاهی این ساز را نیز در دست می‌گرفتند؛ اما استاد نریمان فعالیت‌هایی انجام داد كه به عنوان نقطه‌عطف نوازندگی عود در ایران است. او در این سال‌ها شاگردان بسیاری نیز تربیت كرد و این امیدواری را به وجود آورد كه بعد از او نیز عودنوازی به همین صورت به حیات خود ادامه دهد.»

استاد نریمان، به عنوان تک‌نواز رسمی رادیو در کنار اساتید دیگر نظیر جلیل شهناز، فرهنگ شریف، پرویز یاحقی و دیگر تک‌نوازان آن دوره به فعالیت خود در رادیو تهران ادامه داد. در سال ۱۳۴۱ از نریمان برای تدریس تخصصی ساز عود در هنرستان موسیقی دعوت به عمل آمد. در این سال‌ها تصمیم به نگاشتن کتابی برای تدریس این ساز گرفت. این کتاب بانام «شیوه بربت‌نوازی» در سال ۱۳۷۲ همراه با دوره عالی -که شامل پنج تمرین متنوع است- به چاپ رسید. از تألیفات دیگر استاد نریمان می‌توان به کتاب «۴۲ قطعه برای عود» و «ردیف موسیقی ایرانی برای بربت» اشاره کرد.

«ارسلان كامكار» -آهنگساز و نوازنده‌ی ویلن و عود- هم به اهمیت ایشان در این ساز اشاره كرده و می‌گوید:‌ «تا پیش از استاد نریمان، این ساز تنها در موسیقی محلی ایران یا موسیقی كافه‌ای نقش داشت. اما استاد نریمان نقشی موقر و آبرومند به این ساز دادند. البته استاد شهیدی نیز در این میان نقش مهمی ایفا كردند؛ اما آقای نریمان به صورت تخصصی اولین نوازنده‌ای بودند كه به شكل تخصصی این ساز را وارد اركستراسیون موسیقی سنتی كردند. عود سازی ایرانی است؛ اما بعدها بیشتر ترك‌ها و عرب‌ها از آن استفاده كردند و دیگر در ایران چندان مورد استفاده قرار نگرفت تا اینكه استاد نریمان، جلوه‌ای تازه به این ساز بخشیدند.»

استاد «عبدالوهاب شهیدی» -خواننده و عودنواز پیشکسوت- نیز درباره‌ی ایشان به سایت «موسیقی ما» می‌گوید: «از این اتفاق بسیار متأسف هستم. او خدمات بسیاری به موسیقی ایران كرده و این هم در نوازندگی عود مشخص است و هم در تربیت شاگردان.»

دكتر «پویا سرایی» -آهنگساز و نوازنده‌ی سنتور- هم درباره‌ی این استاد عودنواز یادداشتی در اختیار «موسیقی ما» قرار داد که در ادامه می‌خوانید: «درگذشت استاد منصور نریمان ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر برای موسیقی دستگاهی ایرانی است. ایشان پدر عودنوازی ایران و فراتر از آن احیاکننده‌ی آن بودند. اگر امروزه در همه‌ی ارکسترها عود و عودنوازی وجود دارد، همه و همه مرهون دلسوزی و پشتکار استاد بزرگ «منصور نریمان» در عرصه‌های مختلف عودنوازی بوده است؛ چه در تدریس و چه در ساخت ساز عود. ایشان با سعه‌ی صدر سال‌ها در هنرستان و دانشگاه‌های موسیقی کشور به تدریس این ساز اشتغال ورزیده و تا امروز چندین و چند نسل از عودنوازان را به موسیقی کشور معرفی کرده‌اند. پیشکسوتان عودنوازی امروز، نظیر استادان فیروزی و بهروزی‌نیا تا جوان‌ترین نوازندگان فعال در موسیقی از شاگردان خوب این استاد فرزانه بوده‌اند. به‌علاوه، استاد نریمان نخستین متد عودنوازی را در ایران تدوین و تدریس كردند. مهارت ایشان در بداهه‌نوازی و تک‌نوازی عود زبانزد بود. آثار موسیقی «گل‌ها» در دهه‌های چهل و پنجاه مملو از تک‌نوازی‌ها و هم‌نوازی‌های ایشان با بزرگ‌ترین اساتید معاصر خودشان است.»