موسیقی ما - «رضا مهدوی» علاوه بر مدیریت مؤسسه فرهنگی و هنری «راوی آذر کیمیا» در حال حاضر، سابقه پست‌های اجرایی از جمله سال‌ها مدیریت مرکز موسیقی حوزه هنری را دارد و در زمان مدیریت او بود که خوانندگانی چون محسن نامجو، محسن چاوشی و... از این مرکز مجوز گرفته و آثارشان برای نخستین بار منتشر شد. او در زمینه اجرای موسیقی هم کماکان حضور پررنگی دارد و چندی پیش اجرای آنپلاگدی در مکتب تهران داشت.
 
دقایقی را با رضا مهدوی هم‌کلام شدیم تا علاوه بر اطلاع از جدیدترین فعالیت‌های او در حوزه نشر، سومین جشن سالانه «موسیقی ما» را هم از دیدگاه او بررسی کنیم. مهدوی ضمن بیان نواقص موجود در سه دوره جشن سالانه «موسیقی ما» پیشنهاداتی را هم برای بهبود کیفی این برنامه در سال‌های آینده مطرح کرد.
 

• * شما یکی از چهره‌های باسابقه موسیقی در زمینه امور اجرایی هستید و می‌توانید به خوبی درباره برنامه‌هایی نظیر جشن سالانه «موسیقی ما» نظر بدهید. چه انتقاداتی را نسبت به این اتفاق وارد می‌دانید؟

من کلیت کار را خوب دیدم و حتی می‌توانم بگویم که نسبت به دو سال گذشته پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشت و مشخص بود که برنامه‌ریزی‌ها از یک اتاق فکر برخاسته است. احساس می‌شد که نظر جمعی تا حد زیادی دخیل شده و برنامه‌ای اجرا شد که توانست نظر اکثر طیف‌های موسیقی را جلب کند. اینکه نظر مردم گرفته می‌شود، خیلی خوب است و نظر کارشناسان هم در جایگاه خودش مهم است. به نظر من یک نظرسنجی دیگر در سال آینده می‌توانید داشته باشید. مدعوین حاضر در سالن حدود هفتصد نفر هستند و در لحظه می‌توانند پرسش‌نامه‌های ساده‌ای را علامت بزنند. شما هم می‌توانید نظرات مدعوین را همانند کنکور با یک فرمول ساده استخراج کنید.
 
من در نظرسنجی مردمی و کارشناسی شما یک ایراد می‌بینم. آن هم این است که فکر می‌کنم تمام آثاری که مجوز گرفته و منتشر شده، اعم از تک‌قطعات و آلبوم‌ها، همگی در نظرسنجی نگنجیده است. برخی شاید از زیر دست شما عبور کرده یا اطلاع‌رسانی لازم نداشته‌اند. بعید هم می‌دانم شما بتوانید ادعا کنید که تمام اخبار را رصد کرده و از انتشار همه آثار اطلاع داشته‌اید. این استنباط من است و برای اینکه از این اتهام دوری شود، نباید جوایز تا این حد وسیع دیده شود. به اعتقاد من اگر 12 موضوع داریم، باید در هر سال به چهار موضوع پرداخته شود و آن چهار بخش را بزرگ کنیم. سایت وزین «موسیقی ما» هم اثبات کرده که توان راه‌اندازیِ نه یک شب، بلکه چند شب جشنواره با حضور بزرگان موسیقی و کاربران‌اش را دارد.
 
جشن سالانه «موسیقی ما» هم نیاز به پختگی بیشتر دارد؛ زیرا هنوز کمی متکی به برندها است. اینکه چند خواننده هر سال روی صحنه بیایند و جایزه بگیرند، زیبنده نیست و حتی برای آنها هم خوب نیست. جشن سالانه «موسیقی ما» باید چهره‌های شاخص شهرستانی را هم مدنظر قرار دهد، زیرا می‌دانم که مخاطبان زیادی از دورترین نقاط ایران برای شما کامنت می‌گذارند و با این رسانه ارتباط دارند. آنها در هر زمینه‌ای که فعالیت دارند، دوست دارند در این جشن سالانه حضور داشته باشند، زیرا فضا و امکانات اجازه نمی‌دهد. در میان همین جوانان ساکن در سایر شهرستان‌ها، چهره‌های نخبه‌ای وجود دارد که صدا و سیما و مراکز دولتی به آنها نمی‌پردازند. این افراد با تکیه بر همان عشقی که دارند، باید متحمل هزینه‌های گزاف شوند و شاید به پله‌ای برسند.
 
به اعتقاد من در جشن سالانه «موسیقی ما» باید باکسی هم برای این افراد در نظر گرفته شود تا آنها احساس کنند که زیر سایه چهره‌های معروف، توسط حاضرین در سالن تشویق و دیده شده‌اند و می‌توانند خودشان را بالا بکشند. اگر به همین جشنواره فیلم فجر نگاه کنید، از یک دانشجوی ترم اول تا معروف‌ترین کارگردان‌ها همگی حضور پیدا می‌کنند. ما باید به جوانانی که در همین تهران و شهرستان‌ها هستند و ارتباطاتی ندارند، این امکان را بدهیم و به عبارتی دیگر سایت «موسیقی ما» باید رابط این افراد با بزرگان موسیقی و مخاطبان باشد. اگر به این مسائلی که گفتم پرداخته شود، به نظر من شما در سال آینده خالی از نقص خواهید بود و دولت می‌تواند روی شما سرمایه‌گذاری و اعتماد داشته باشد و حتی برگزاری جشنواره موسیقی فجر را به سایت «موسیقی ما» واگذار کند.
 

• * امسال بر خلاف سال‌های قبل، نحوه معرفی ناشر برگزیده سال تغییر کرد و این انتخاب توسط کانون ناشران انجام شد. به نظر شما این شیوه خوب است یا اینکه همانند دو سال گذشته بهتر است همه اهالی موسیقی درباره ناشر برگزیده نظر بدهند؟

پاسخ این سوال سخت است، زیرا خود من هم در زمینه نشر فعالیت می‌کنم و هر پاسخی که مطرح کنم، به‌هرحال زاویه پیدا می‌کند. اما همیشه نظر مردم بهتر از نظر کارشناسان است. جشنواره فیلم فجر و جشنواره خانه سینما برگزار می‌شود اما انتخاب مردمی در سینما چیز دیگری است. این بد نیست و نشان‌دهنده فضای روشن و اعتماد به مردم است. باید ببینیم که آیا مردم ناشران را می‌شناسند؟ آیا اِشرافی به مؤسسات و ناشران دارند یا اینکه فقط سی‌دی را می‌خرند؟ اما کانون ناشران علیرغم احاطه و شناخت بر همه، ممکن است به واسطه خط و ربط فکری خودش و زاویه دیدش، به نوعی موضوع را جهت‌دار کند. شاید عده‌ای خوشحال شوند، عده‌ای ناراضی باشند و عده‌ای هم بخواهند این‌گونه جلوه دهند که اصلاً موضوع اهمیتی ندارد. به نظر من این انتخاب شدن‌ها می‌تواند اهمیت داشته باشد و در سیاست‌گذاری‌ها و شکل‌دهی روند کار آینده مؤثر باشد.
 

• * در تابستان امسال اولین جلسه مجمع صنفی تولیدکنندگان آثار شنیداری برگزار شد و چندی پیش هم دومین جلسه این مجموعه بود. نظر شما درباره این مجمع چیست و در ادامه چه تأثیراتی می‌تواند روی حوزه نشر داشته باشد؟

ما هرچه بیشتر کار جمعی انجام دهیم و تلاش کنیم که بیشتر به همدیگر احترام بگذاریم، خیلی عالی است. زیرا کشور ما در این موضوع جوان است. ما یک کشور باسابقه فرهنگی هستیم، ولی هنوز در کار جمعی از صفر به یک هم نرسیده‌ایم و این مسأله در ورزش و بخش‌های دیگر هم وجود دارد. اما چرا ما صنف موسیقی نداریم؟ همین دوستان ما خیلی زحمت کشیدند و کار سترگی انجام دادند و مجمع را در وزارت کار به ثبت رساندند. کاری که خانه موسیقی انجام نداد و به عنوان مؤسسه‌ای از بدنه وزارت ارشاد مطرح است. اما برای رسیدن به آن پختگی و ایده‌آل‌ها، دوستان ما به زمان زیادی نیاز دارند. باید چندین دوره آدم‌ها تغییر کنند و رأی‌گیری‌های مختلف شود تا به جایگاه اصلی برسند.
 
در همین انتخاب «موسیقی ما» هیچ‌گاه مشخص نشد که معیار کیفیت بود یا کمیت. معیار سابقه بوده؟ پیشکسوتی بوده؟ نوع آثاری که ارائه شده بوده؟ جدال با ممیزی‌ها بوده؟ توبیخ‌ها و تعلیق‌ها بوده؟ هیچ‌کدام مشخص نشد. یک جمع پنج‌نفره می‌توانند بگویند که دوست داشتیم و این کار را انجام دادیم و هیچ‌کس هم نمی‌گوید اشکالی ندارد. اما علم و منطق می‌گوید که ما باید بگوییم به چه دلیل یک رئیس‌جمهور یا نماینده مجلس را انتخاب می‌کنیم و به چه دلیل اجازه نشر به یک شخص می‌دهند و به دیگری نمی‌دهند. اینکه یک شرکت یا مؤسسه انتخاب می‌شود، چه در داخل یا چه در خارج، باید بگویند که به چه دلیل بوده است. همانند جایزه «گرمی» که شاید یک نفر ده بار هم نامزد شود، اما انتخاب نشود. می‌رود و سؤال می‌کند و می‌گویند که مثلاً از ده گزینه شما دو مورد را نداشتید. اگر ما نظردهی‌های کارشناسی را به علم نزدیک کنیم و روی نمودار بیاوریم، جای اختلاف نمی‌ماند. اما نظر مردم می‌تواند کاملاً سلیقه‌ای باشد و درست است. زیرا آنها با سلیقه خود هنرمند را محبوب می‌کنند.
 

• * البته من یک نکته را باید عنوان کنم. آن هم این است که ما از اهالی موسیقی نظر پرسیدیم و در نظر آنها هم طبیعتاً سلیقه دخیل است. اگر بنا به داوری بود، قطعاً معیارهای انتخاب دقیق‌تر مشخص می‌شد، ولی این انتخاب‌ها صرفاً بر مبنای نظر کارشناسان بود، نه داوری آنها.

باید در بیانیه‌ها همین مسأله هم به وضوح عنوان شود و سایت خودتان و سایر رسانه‌ها بنویسند که به چه دلیل این خواننده اول شده است. اگر همین‌طور بگوییم که یک نفر اول شده، ذهنیت ایجاد می‌کند و این سؤال پیش می‌آید که دلیل اول شدن چه بوده است؟
 

• * و اینکه از سوی مؤسسه خودتان چه آثاری را در دست انتشار دارید؟

مجموعه‌ای به نام «باغ‌های پژمان» داریم که استاد «هوشنگ کامکار» به استاد «احمد پژمان» تقدیم کرده‌اند. رونمایی آنسامبل «نیواک» را داشتیم که اثری از دو خواهر به نام‌های «ژابیز زربخش» و «گلریز زربخش» بود. آنها در ارمنستان تحصیل کرده‌اند و آلبوم‌شان در ژانر موسیقی کلاسیک بود. آثار استاد «فرامرز پایور» را هم در دست انتشار داریم. ترجیح من در حوزه نشر، بیشتر آثار بی‌کلام است. نه اینکه کار باکلام انجام ندهیم، ولی تجربه حدود 25 ساله من، با 15 سال تولید دولتی، نشان داده که جامعه ما تشنه شنیدن موسیقی بی‌کلام است. رادیو و تلوزیون ما موسیقی بی‌کلام تولید نمی‌کند و همه دنبال خواننده هستند. درست است که بازار دارد و می‌تواند تبعات مادی خوبی داشته باشد، اما من ترجیح می‌دهم سرمایه خودم را روی آلبوم‌اولی‌ها و تک‌نوازان در هر شاخه‌ای و ژانری متمرکز کنم. می‌خواهم مجالی بدهم که جوانان خودشان را پیدا کنند و آلبوم‌های بعدی خود را با وسعت بیشتری ادامه دهند و این نظر شخصی مجموعه بنده است.