در چهاردهمین روز جشنواره ملی موسیقی جوان مطرح شد
حمیدرضا اردلان: هدف جشنواره رجوع به نغمههای اصیل هر منطقه است
موسیقی ما - پانزدهمین روز جشنواره ملی موسیقی جوان ویژه موسیقی شمال خراسان و موسیقی ترکمن در سه ردهه سنی بود که شرکتکنندگان در مقابل هیئت داوران متشکل از بابک راحتی، سعید طهرانیزاده، علیرضا سلیمانی، حمیدرضا اردلان (بخش موسیقی شمال خراسان) و حمیدرضا اردلان (بخش موسیقی ترکمن) به اجرای رپرتوار منطقه خود پرداختند.
«بابک راحتی» به عنوان یکی از داوران در حاشیه اجراهای این دوره درباره کیفیت آثار اجرایی گفت: «بیشتر شرکتکنندگان افرادی باانگیزه، پُرانرژی و مستعد بودند. موضوع ناراحتکننده این بود که علیرغم تمرین و تلاش، در بخش آموزش بهعنوان یک بخش اساسی نقص داشتند. ساز برای هر کس ملموس است و میتوان به کسی که استعداد متوسطی هم دارد، ساز زدن یاد داد. آواز موضوعی انتزاعی است و باید الگوهای ذهنی برای آن وجود داشته باشد. فراگیری آواز به مراتب مشکلتر است. کسانی که در خانواده با این امر آشنایی دارند، بهتر در این زمینه عمل میکنند. علت اینکه کسانی نمیخوانند، علاقه نداشتن آنها نیست، بلکه عدم دسترسی به منبع آواز است. مقامها با وجود گستردگی زیادی که دارد، جمعآوری جامعی نشده و یک منبع مشخص برای آن به انتشار نرسیده است. منابع، نسخههای خطی است که آن را هم افرادی خاص دارند، طبیعی است که دسترسی به آن ساده نباشد. شرکتکنندگان باید بیشتر به بحث آموزش بپردازند. آموزششان یا از روی سیدیها است و یا از هر معلمی نکتهای یاد میگيرند. این موجب میشود قطعهای که مینوازند به مشکل برخورد کند. مقامها و قطعات باید با توجه به مکتب و مراجع معتبر نواخته شود. رفع اشکال در امر آموزشِ موسیقیِ خراسان از اصول است و باید از آن بهره برده شود.»
«سعید طهرانیزاده» نیز درباره کیفیت اجراهای این دوره از جشنواره گفت: «رده سنی الف بهتر ظاهر شد. کیفیت اجرایی شرکتکنندگان گروه الف از بقیه گروهها بالاتر بود. تعداد شرکتکنندگان گروه ج بسیار کمتر بود. مهمترین نکتهای که وجود داشت، عدم توجه به مراجع معتبر است. یک نوازنده قبل از کسبِ تجربه اجازه دستبردن در اجراها و مراجع قدیم را ندارد، اما شرکتکنندگان سه گروه بر حسب ناآگاهی این کار را انجام داده بودند. در بخش آوازی خواننده خوب نداشتیم، بیشتر آنها ضعيف بودند. ساز دیده میشود، اما آواز امر درونی است. گوش دادن و تشخیص پردهها سخت است و مستلزم تمرین با استاد است. آواز باید زیر نظر استاد تمرین شود. خراسان در این حوزه ضعیف است. آموزشدیدگان، مراجع معتبری ندارند و هر بخش را از یک جا یاد گرفتهاند. همین موضوع است که ضربه سنگینی میزند. بهترین راه حل مراجعه به مراجع معتبر است، اما مشکل آموزش در شمال خراسان بسیار زیاد است.»
«علیرضا سلیمانی» درباره کیفیت اجراهای این دوره گفت: «هر سه رده سنی خوب بودند، اما رده سنی الف از همه بهتر ظاهر شد. گروه سنی الف کار را جدیتر گرفته بود. اصالت تا حدودی رعایت شده بود. در بخش آواز بیشتر توقع داشتیم. دوتار شمال خراسان همراه با آواز است. متأسفانه فقط دوتار آموزش میبینند، با وجود اینکه دوتار و آواز باید توأمان باشد. مردم هر منطقهای به آوازشان مسلّط هستند و میتوانند از آنها کمک بگیرند. استادان زیادی حضور دارند، باید آنها را پیدا کنند و آموزش ببینند. نباید به کارشان در این سن قانع باشند.»
«حمیدرضا اردلان» عضو هیئت داوران و مشاور دبیر جشنواره در بخش موسیقی نواحی، درباره رشد و بالاتر رفتن کیفیت اجراها نسبت به سالهای گذشته گفت: «از آنجایی که این جشنواره، یک جشنواره مداوم محسوب میشود، کیفیت آثار ارسالی با یک شیب مثبت رو به پیشرفت است. طیف بیشتری از نوازندگان جشنواره را میشناسند و در آن شرکت میکنند. این به این معنی است که جشنواره در حال شناختهشدن است. ارائه آثار با دقت نسبی بیشتری انجام میشود، چون کسانی که شرکت میکنند متوجه شدهاند هدف جشنواره چیست و چه چیزی میخواهد.»
او سپس به اهداف جشنواره جوان و ثمرات آن پرداخت: «یکی از هدفهای جشنواره رجوع به نغمههای اصیل هر منطقه است که ما آن را با انواع موسیقی محلی و مقامی میشناسیم. این باعث شده تلاش بیشتری از طرف شرکتکنندگان برای رسیدن به محتوای اصیل رقم بخورد. نقطه آخر این است که ذهن کسانی که در حال قضاوت و همکاری با این جشنواره هستند، متوجه برنامهریزی دقیقتر و دادن پیشنهادهایی جهت بهبود بیشتر جشنواره است. چرخه ارتباط بین شرکتکنندگان و حاضران موسیقی مقامی در نقاط مختلف کشور با متخصصان تهران و شهرهای بزرگ به گونهای ایجاد شده که در تعامل و گفتگو با هم باشند. چرخه گفتگوی میان مدیران، متخصصان و نوازندگان جوان، نوجوان و کودک میتواند اولین نشانههای تشخیص مفهوم تمدن معاصر ما در این حوزه باشد. به این دلیل من احساس میکنم که جشنواره هم به خود و هم به موسیقی کشور کمک میکند.»
اردلان به بیان موسیقایی و تکنیکی اجراهای امسال چنین اشاره کرد: «بیان موسیقی در موسیقی قدیم ما نیازمند درک حضوری از این موسیقی است. بیان آن بهطور صرف فقط یک امر فنی نیست. درک مفاهیم و معانی از حقیقت این نغمهها است. شرکتکنندگان به سه دسته مهم تقسیم میشوند. کسانی که از ابتدا در این درک حضوری نزد پدران و وابستگان خود رشد کردهاند و از لحظه نخست این درک را دارند. دسته دوم کسانی هستند که آن درک را با موسیقی معاصر ترکیب میکنند، هم یک ساز غربی بلدند و هم به موسیقی قوم خود علاقهمند هستند. دسته سوم کسانی هستند که ذهنشان از این درک خالی است و با علاقه مراجعه میکنند. قبول شدن دسته سوم در جشنواره مشکل است. ما با توجه به این که ذهن باید باز و پذیرا باشد از دسته اول و دوم استقبال میکنیم. آن چیزی که موضوع جشنواره است درک حضوری و بیان است که امسال تا حدودی شاهد رشد آن بودیم.»
او در ادامه افزود: «سیاستهای فرهنگی و موسیقی و ممنوعیتها باعث شده است هنرمندان این حوزهها منزوی شوند. توصیه دارم مسئولان دولتی کمی سیاست را کمتر کنند و بیشتر به محتوای فرهنگ توجه داشته باشند.»
اردلان درباره علت کاهش هر ساله تعداد اعضای گروه ج نسبت به سال گذشته توضیح داد: «در استانها و روستاها زمان کشت و زرع و کار است. فراغتی را برای انجام کاری که از نظر آنها اصلی نیست، ندارند. تعدادی نیز نوازندگان حرفهای هستند و در آیینها و مراسم مردم شرکت میکنند، درآمد دارند و هنوز انگیزهای برای شرکت کردن برای آنها پیدا نشده است.»
او در خصوص جشنواره جوان گفت: «این جشنواره، تنها جشنوارهای است که در حوزه موسیقی با آن همکاری دارم. امیدوارم این جشنواره به سرنوشت دیگر جشنوارهها مبتلا نشود و همین تعداد متخصصی که در آن حضور دارند وداع ابدی کنند. این جشنواره را دوست دارم و به آن اعتقاد دارم. این جشنواره کار خود را به درستی انجام میدهد.»
یازدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان به دبیری «هومان اسعدی»، با مشارکت گسترده استادان برجسته موسیقی کشور و با حضور 500 نوازنده و خواننده جوان توسط انجمن موسیقی ایران، با حمایت معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دفتر موسیقی و همکاری بنیاد رودکی، از 8 تا 26 شهریور سال جاری در تالار رودکی برگزار میشود و مراسم اختتامیه آن نیز در 27 شهریور ماه در تالار وحدت برگزار خواهد شد.
«بابک راحتی» به عنوان یکی از داوران در حاشیه اجراهای این دوره درباره کیفیت آثار اجرایی گفت: «بیشتر شرکتکنندگان افرادی باانگیزه، پُرانرژی و مستعد بودند. موضوع ناراحتکننده این بود که علیرغم تمرین و تلاش، در بخش آموزش بهعنوان یک بخش اساسی نقص داشتند. ساز برای هر کس ملموس است و میتوان به کسی که استعداد متوسطی هم دارد، ساز زدن یاد داد. آواز موضوعی انتزاعی است و باید الگوهای ذهنی برای آن وجود داشته باشد. فراگیری آواز به مراتب مشکلتر است. کسانی که در خانواده با این امر آشنایی دارند، بهتر در این زمینه عمل میکنند. علت اینکه کسانی نمیخوانند، علاقه نداشتن آنها نیست، بلکه عدم دسترسی به منبع آواز است. مقامها با وجود گستردگی زیادی که دارد، جمعآوری جامعی نشده و یک منبع مشخص برای آن به انتشار نرسیده است. منابع، نسخههای خطی است که آن را هم افرادی خاص دارند، طبیعی است که دسترسی به آن ساده نباشد. شرکتکنندگان باید بیشتر به بحث آموزش بپردازند. آموزششان یا از روی سیدیها است و یا از هر معلمی نکتهای یاد میگيرند. این موجب میشود قطعهای که مینوازند به مشکل برخورد کند. مقامها و قطعات باید با توجه به مکتب و مراجع معتبر نواخته شود. رفع اشکال در امر آموزشِ موسیقیِ خراسان از اصول است و باید از آن بهره برده شود.»
«سعید طهرانیزاده» نیز درباره کیفیت اجراهای این دوره از جشنواره گفت: «رده سنی الف بهتر ظاهر شد. کیفیت اجرایی شرکتکنندگان گروه الف از بقیه گروهها بالاتر بود. تعداد شرکتکنندگان گروه ج بسیار کمتر بود. مهمترین نکتهای که وجود داشت، عدم توجه به مراجع معتبر است. یک نوازنده قبل از کسبِ تجربه اجازه دستبردن در اجراها و مراجع قدیم را ندارد، اما شرکتکنندگان سه گروه بر حسب ناآگاهی این کار را انجام داده بودند. در بخش آوازی خواننده خوب نداشتیم، بیشتر آنها ضعيف بودند. ساز دیده میشود، اما آواز امر درونی است. گوش دادن و تشخیص پردهها سخت است و مستلزم تمرین با استاد است. آواز باید زیر نظر استاد تمرین شود. خراسان در این حوزه ضعیف است. آموزشدیدگان، مراجع معتبری ندارند و هر بخش را از یک جا یاد گرفتهاند. همین موضوع است که ضربه سنگینی میزند. بهترین راه حل مراجعه به مراجع معتبر است، اما مشکل آموزش در شمال خراسان بسیار زیاد است.»
«علیرضا سلیمانی» درباره کیفیت اجراهای این دوره گفت: «هر سه رده سنی خوب بودند، اما رده سنی الف از همه بهتر ظاهر شد. گروه سنی الف کار را جدیتر گرفته بود. اصالت تا حدودی رعایت شده بود. در بخش آواز بیشتر توقع داشتیم. دوتار شمال خراسان همراه با آواز است. متأسفانه فقط دوتار آموزش میبینند، با وجود اینکه دوتار و آواز باید توأمان باشد. مردم هر منطقهای به آوازشان مسلّط هستند و میتوانند از آنها کمک بگیرند. استادان زیادی حضور دارند، باید آنها را پیدا کنند و آموزش ببینند. نباید به کارشان در این سن قانع باشند.»
«حمیدرضا اردلان» عضو هیئت داوران و مشاور دبیر جشنواره در بخش موسیقی نواحی، درباره رشد و بالاتر رفتن کیفیت اجراها نسبت به سالهای گذشته گفت: «از آنجایی که این جشنواره، یک جشنواره مداوم محسوب میشود، کیفیت آثار ارسالی با یک شیب مثبت رو به پیشرفت است. طیف بیشتری از نوازندگان جشنواره را میشناسند و در آن شرکت میکنند. این به این معنی است که جشنواره در حال شناختهشدن است. ارائه آثار با دقت نسبی بیشتری انجام میشود، چون کسانی که شرکت میکنند متوجه شدهاند هدف جشنواره چیست و چه چیزی میخواهد.»
او سپس به اهداف جشنواره جوان و ثمرات آن پرداخت: «یکی از هدفهای جشنواره رجوع به نغمههای اصیل هر منطقه است که ما آن را با انواع موسیقی محلی و مقامی میشناسیم. این باعث شده تلاش بیشتری از طرف شرکتکنندگان برای رسیدن به محتوای اصیل رقم بخورد. نقطه آخر این است که ذهن کسانی که در حال قضاوت و همکاری با این جشنواره هستند، متوجه برنامهریزی دقیقتر و دادن پیشنهادهایی جهت بهبود بیشتر جشنواره است. چرخه ارتباط بین شرکتکنندگان و حاضران موسیقی مقامی در نقاط مختلف کشور با متخصصان تهران و شهرهای بزرگ به گونهای ایجاد شده که در تعامل و گفتگو با هم باشند. چرخه گفتگوی میان مدیران، متخصصان و نوازندگان جوان، نوجوان و کودک میتواند اولین نشانههای تشخیص مفهوم تمدن معاصر ما در این حوزه باشد. به این دلیل من احساس میکنم که جشنواره هم به خود و هم به موسیقی کشور کمک میکند.»
اردلان به بیان موسیقایی و تکنیکی اجراهای امسال چنین اشاره کرد: «بیان موسیقی در موسیقی قدیم ما نیازمند درک حضوری از این موسیقی است. بیان آن بهطور صرف فقط یک امر فنی نیست. درک مفاهیم و معانی از حقیقت این نغمهها است. شرکتکنندگان به سه دسته مهم تقسیم میشوند. کسانی که از ابتدا در این درک حضوری نزد پدران و وابستگان خود رشد کردهاند و از لحظه نخست این درک را دارند. دسته دوم کسانی هستند که آن درک را با موسیقی معاصر ترکیب میکنند، هم یک ساز غربی بلدند و هم به موسیقی قوم خود علاقهمند هستند. دسته سوم کسانی هستند که ذهنشان از این درک خالی است و با علاقه مراجعه میکنند. قبول شدن دسته سوم در جشنواره مشکل است. ما با توجه به این که ذهن باید باز و پذیرا باشد از دسته اول و دوم استقبال میکنیم. آن چیزی که موضوع جشنواره است درک حضوری و بیان است که امسال تا حدودی شاهد رشد آن بودیم.»
او در ادامه افزود: «سیاستهای فرهنگی و موسیقی و ممنوعیتها باعث شده است هنرمندان این حوزهها منزوی شوند. توصیه دارم مسئولان دولتی کمی سیاست را کمتر کنند و بیشتر به محتوای فرهنگ توجه داشته باشند.»
اردلان درباره علت کاهش هر ساله تعداد اعضای گروه ج نسبت به سال گذشته توضیح داد: «در استانها و روستاها زمان کشت و زرع و کار است. فراغتی را برای انجام کاری که از نظر آنها اصلی نیست، ندارند. تعدادی نیز نوازندگان حرفهای هستند و در آیینها و مراسم مردم شرکت میکنند، درآمد دارند و هنوز انگیزهای برای شرکت کردن برای آنها پیدا نشده است.»
او در خصوص جشنواره جوان گفت: «این جشنواره، تنها جشنوارهای است که در حوزه موسیقی با آن همکاری دارم. امیدوارم این جشنواره به سرنوشت دیگر جشنوارهها مبتلا نشود و همین تعداد متخصصی که در آن حضور دارند وداع ابدی کنند. این جشنواره را دوست دارم و به آن اعتقاد دارم. این جشنواره کار خود را به درستی انجام میدهد.»
یازدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان به دبیری «هومان اسعدی»، با مشارکت گسترده استادان برجسته موسیقی کشور و با حضور 500 نوازنده و خواننده جوان توسط انجمن موسیقی ایران، با حمایت معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دفتر موسیقی و همکاری بنیاد رودکی، از 8 تا 26 شهریور سال جاری در تالار رودکی برگزار میشود و مراسم اختتامیه آن نیز در 27 شهریور ماه در تالار وحدت برگزار خواهد شد.
تاریخ انتشار : چهارشنبه 22 شهریور 1396 - 13:10
افزودن یک دیدگاه جدید