در مراسم رونمایی آثار تاج اصفهانی با حضور خانوادهی این هنرمند و علیاصغر شاهزیدی بیان شد
وقتی آواز ایران اخلاق میخواهد نه تکنیک
موسیقی ما - مراسم رونمایی از آلبوم «تاج اصفهانی» شامگاه جمعه 19 مهرماه با حضور خانواده استاد تاج اصفهانی و جمعی از خوانندگان و علاقهمندان به موسیقی ایرانی در سالن خلیج فارس فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.
در ابتدای مراسم «سیدعباس سجادی»، مدیرعامل بنیاد آفرینشهای هنری نیاوران اظهار داشت: «متاسفانه به دلیل نبود آوازخوانان خوب، امروز آواز رونق چندانی ندارد. گویا هدف افراد این است که به سرعت کار ریتمیکی را آماده و تولید کنند؛اما توجهی به میزان ارزشمند بودن این محتوا ندارند، البته درصد ارزشمندی از این محتوا را قضاوت جامعه تعیین میکند که متاسفانه این آثار از سوی مردم نمره قابل قبولی نگرفته است. از روزگارانی که آواز رونق داشت، میراثها و آوازهای گرانقدری به جای مانده است که یادگارِ نیکویی است.»
او در پایانِ سخنانِ خود گفت: «به جامعه موسیقی تبریک میگویم؛ زیرا در روزگاری که آواز به عنوانِ جانمایه موسیقی ایرانی، در غربت به سر می برد، امروز شاهد رونمایی از یکی از آثار برجستهی آوازی هستیم. همت جناب نوید نوروزی ، استاد علی اصغر شاهزیدی و خانواده استاد تاج اصفهانی را ستایش میکنم که باعث شدند این گنجینه از خانواده تاج اصفهانی و از گوشه ی موزه ها به خانواده بزرگ فرهنگ و هنر بپیوندد و در اختیار عموم قرار بگیرد. امیدوارم رونمایی از این آلبوم آغازی باشد تا آن را سر مشق قرار داده و از این به بعد درست بخوانیم.»
نوید نوروزی، پژوهشگر موسیقی و گردآورنده آثار استاد تاج اصفهانی نیز در سخنانی با ذکر این نکته که به دلیل در دسترس نبودن اثار استاد تاج تاکنون نمیتوانستیم به سبک شناسی آثار او بپردازیم اظهار داشت :« حال با مجموع ۱۷۷ دقیقه آوازی که از او جمعآوری شده است میتوانیم بگوییم او چه سبکی داشته است. آوازهایی که در مجموعه آثار منتشر نشده استاد تاج اصفهانی قرار گرفته بعد از صد سال منتشر میشود.»
به گفتهی این پژوهشگر آنچه ما در سال های اخیر از استاد تاج شنیدهایم، آثاری است که در مراسم خصوصی ضبط شده و تعداد کمی از این آثار در دسترس است؛ بنابراین آنچه که تا امروز از استاد تاج به گوش ما رسیده است آوازهایی در دوران پیری استاد است که البته صدای تاج در پیری نیز جوان بوده است، اما نمیتوان سبک این هنرمند را از این آوازها تعیین کرد.»
علی عطریان، رییس اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان این مجموعه را کتاب شنیداری آواز ایرانی دانست: «در حوزه موسیقی مرحوم تاج ستاره و در عین حال برای ما دانشگاه بزرگی است. لازم است از خانواده تاج که بیبدیل و سخاوتمندانه این عناصر ارزشمند را در اختیار این کشور گذاشتند تا اثری فاخر در حوزه موسیقی تولید شود، سپاسگزاری کنم.»
حسن منصوری نوازنده پیشکسوت نی دیگر سخنران آیین رونمایی از اثار منتشر نشده جلال الدین تاج اصفهانی بود. وی در سخنانی با ذکر این مطلب که امروز اثری به بازار آمده است که قدرت و توانایی خوانندگی تاج را به ما اثبات می کند به این اثر اشاره کرد که این اثر کاری کارستان از جوانیهای مرحوم تاج است: «موسیقی ایران بیش از هنرمندان تکنیکال، به هنرمندان با شخصیت نیازمند است. زمانی که استاد تاج آواز میخواند خوانندگان دیگری نیز بودند که در سبکهای دیگری میخواندند اما دلیل محبوبیت و ماندگاری مرحوم تاج رعایت اخلاق و انصاف بوده است. استاد تاج در هر محفلی نمیخواند، اما گاهی در کوچه و برزن و مراسمی که متعلق به فقیری بود آواز میخواند اما گاهی مراسم فلان الدوله را به بهانههای مختلف ترک میکرد. خاطرهای از استاد تاج وجود دارد که در مراسم یکی از شیوخ عرب برای خوانندگی دعوت میشود، و با دیدن وضعیت مراسم کمی مکدر میشود، اما با خواندن شعر «هرگز حسد نبردم بر مسندی و مالی الا به آنکه دارد با دلبری وصالی» ، مقصود خود را به میزبان منتقل میکند و پس ازپایان مراسم به میزبان میگوید: «تو خبر نداری تاج به سرمایه داران باج نمی دهد؟» در آن زمان تاج به دلیل مشکلاتی که از سوی حکومت برایش به وجود آمده بود نیاز مالی داشت، اما او کسی نبود که به کسی باج بدهد، همان استاد در کوچهها برای کودکان آواز میخواند.»
این نوازنده نی ادامه داد: «متاسفانه برخی از دوستان هنرمند کم لطفیهایی داشتند و آثار استاد را فالش میدانستند، این در حالی است که استاد تاج تا 80 سالگی با قوت آواز میخواند و آنچه که ما از تاج میشنیدیم بیشتر ضبطهای خصوصی استاد بود که کیفیت مناسبی نداشت. اگر قرار بر اثبات باشد میتوان گفت که شاید گوش این افراد کمی فالش میشنیده است، آنچنان که داریوش طلایی میگوید «کسانی که اظهاراتی مبنی بر فالش بودن آثار موسیقی دارند، چه بسا گوش آنها فالش میشنود زیرا آن فواصل را نیاموختهاند.»
به گفتهی این نوازندهی پیشکسوت «تاج» همیشه در حال آموختن بود، او در اوج قدرت آواز خوانی، ابایی از آموختن نداشت، خاطرهای از استاد بطلانی که یکی از شاگردان تاج بوده است نقل میشود که در آن مرحوم تاج به بطلانی که جوانی 20 ساله بوده است میخواهد آواز حجاز مصری را بخواند تا برایش یادآوری شود.
«علیرضا میر علی نقی» پژوهشگر حوزه موسیقی نیزسخنانی گفت: «بسیاری از صفحاتی که از استاد تاج کشف شده و تا پیش از این مفقود بوده است دورهای از آواز ایرانی است که تحول آواز استاد تاج در سال های ۱۳۰۰ تا 1332را نشان میدهد. از حدود ۱۳۲۰ به بعد که رادیو در ایران تاسیس شد تا حدود سال های ۱۳۳۲ را میتوان دوره تاریک موسیقی ایران نامید زیرا در این دوره دستگاههای ضبط صدا برای ضبط صدای مشاهیر موسیقی ایران وجود نداشته است. بسیاری از نسخههای ضبط شده از استاد در سال ۱۳۵۷ از دست رفت. میراث صوتی فاخری که اکنون از استاد تاج داریم بسیار تاثیرگزار است و ماندگاری استاد تاج از نظر رفتار منش و خوی انسانی نمونه است.»
اصغر شاهزیدی خواننده مکتب اصفهان و شاگرد استاد تاج اصفهانی به عنوان آخرین سخنران با حضور در جایگاه با ذکر نکاتی از زندگی استاد تاج اصفهانی گفت : «سبک تاج بی نظیر بود و هر کسی نمیتوانست حتی از او تقلید کند. تاج در 68 سالگی، در سال 42 آوازی را خواند که چون یک غواص در اقیانوس فرو رفته است. او حتی در گزینش اشعار نیز بی نظیر عمل میکرد و به گفته صاحبنظران عرصه ادبیات اشعار خود را به گونهای انتخاب میکرد که حتی اساتید این حوزه نیز متحیر میشدند. او در ادبیات نیز غرق میشد و با دقت زیادی اشعار را بر میگزید. سبک آوازخوانی او هم شاهکار و تقریبا کم سابقه است.»
در ادامه مراسم بخشهایی از قطعات آوازی آلبوم آوازهای استاد جلال تاج اصفهانی برای حاضران پخش شد و شاهزیدی بر روی این آوازها توضیحاتی ارائه کرد.
شاه زیدی در پایان صحبت هایش با ذکر این مطلب که به یقین میتوانم بگویم از قاجار تا امروز کسی به این شکل نخوانده، تاج را خوانندهای دانست که با آواز خود مشغول بندبازی بوده است.
به مناسبت روز بزرگداشت حافظ از عبدالحسین مختاباد، علی رستمیان، فاضل جمشیدی، امیر مسعود امیری و ابوالفضل ریاحی دعوت شد تا با حضور بر روی سن ی یک بیت آواز بخوانند که این درخواست او با استقبال حاضرین در سالن همراه شد .
در پایان این مراسم نیز از آلبوم آوازهای استاد جلال تاج اصفهانی با حضور اصغر شاهزیدی ، سید عباس سجادی مدیر عامل بناد آفرینش های هنری نیاوران، عبدالحسین مختاباد، علی رستمیان، فاضل جمشیدی، امیر مسعود امیری و ابوالفضل ریاحی ، خانواده استاد تاج اصفهانی ،علی عطریان، رییس اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان محمد سلمانی، آرش فرهنگفر، آرش نصیری و ... رونمایی شد.
آلبوم آوازهای استاد جلال تاج اصفهانی که به آثار ضبط شده توسط کمپانیهای هیز مستر ویس، سودوا و پولیفون اختصاص دارد با همت نوید نوروزی گردآوری و روانه باز موسیقی شد.
در ابتدای مراسم «سیدعباس سجادی»، مدیرعامل بنیاد آفرینشهای هنری نیاوران اظهار داشت: «متاسفانه به دلیل نبود آوازخوانان خوب، امروز آواز رونق چندانی ندارد. گویا هدف افراد این است که به سرعت کار ریتمیکی را آماده و تولید کنند؛اما توجهی به میزان ارزشمند بودن این محتوا ندارند، البته درصد ارزشمندی از این محتوا را قضاوت جامعه تعیین میکند که متاسفانه این آثار از سوی مردم نمره قابل قبولی نگرفته است. از روزگارانی که آواز رونق داشت، میراثها و آوازهای گرانقدری به جای مانده است که یادگارِ نیکویی است.»
او در پایانِ سخنانِ خود گفت: «به جامعه موسیقی تبریک میگویم؛ زیرا در روزگاری که آواز به عنوانِ جانمایه موسیقی ایرانی، در غربت به سر می برد، امروز شاهد رونمایی از یکی از آثار برجستهی آوازی هستیم. همت جناب نوید نوروزی ، استاد علی اصغر شاهزیدی و خانواده استاد تاج اصفهانی را ستایش میکنم که باعث شدند این گنجینه از خانواده تاج اصفهانی و از گوشه ی موزه ها به خانواده بزرگ فرهنگ و هنر بپیوندد و در اختیار عموم قرار بگیرد. امیدوارم رونمایی از این آلبوم آغازی باشد تا آن را سر مشق قرار داده و از این به بعد درست بخوانیم.»
نوید نوروزی، پژوهشگر موسیقی و گردآورنده آثار استاد تاج اصفهانی نیز در سخنانی با ذکر این نکته که به دلیل در دسترس نبودن اثار استاد تاج تاکنون نمیتوانستیم به سبک شناسی آثار او بپردازیم اظهار داشت :« حال با مجموع ۱۷۷ دقیقه آوازی که از او جمعآوری شده است میتوانیم بگوییم او چه سبکی داشته است. آوازهایی که در مجموعه آثار منتشر نشده استاد تاج اصفهانی قرار گرفته بعد از صد سال منتشر میشود.»
به گفتهی این پژوهشگر آنچه ما در سال های اخیر از استاد تاج شنیدهایم، آثاری است که در مراسم خصوصی ضبط شده و تعداد کمی از این آثار در دسترس است؛ بنابراین آنچه که تا امروز از استاد تاج به گوش ما رسیده است آوازهایی در دوران پیری استاد است که البته صدای تاج در پیری نیز جوان بوده است، اما نمیتوان سبک این هنرمند را از این آوازها تعیین کرد.»
علی عطریان، رییس اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان این مجموعه را کتاب شنیداری آواز ایرانی دانست: «در حوزه موسیقی مرحوم تاج ستاره و در عین حال برای ما دانشگاه بزرگی است. لازم است از خانواده تاج که بیبدیل و سخاوتمندانه این عناصر ارزشمند را در اختیار این کشور گذاشتند تا اثری فاخر در حوزه موسیقی تولید شود، سپاسگزاری کنم.»
حسن منصوری نوازنده پیشکسوت نی دیگر سخنران آیین رونمایی از اثار منتشر نشده جلال الدین تاج اصفهانی بود. وی در سخنانی با ذکر این مطلب که امروز اثری به بازار آمده است که قدرت و توانایی خوانندگی تاج را به ما اثبات می کند به این اثر اشاره کرد که این اثر کاری کارستان از جوانیهای مرحوم تاج است: «موسیقی ایران بیش از هنرمندان تکنیکال، به هنرمندان با شخصیت نیازمند است. زمانی که استاد تاج آواز میخواند خوانندگان دیگری نیز بودند که در سبکهای دیگری میخواندند اما دلیل محبوبیت و ماندگاری مرحوم تاج رعایت اخلاق و انصاف بوده است. استاد تاج در هر محفلی نمیخواند، اما گاهی در کوچه و برزن و مراسمی که متعلق به فقیری بود آواز میخواند اما گاهی مراسم فلان الدوله را به بهانههای مختلف ترک میکرد. خاطرهای از استاد تاج وجود دارد که در مراسم یکی از شیوخ عرب برای خوانندگی دعوت میشود، و با دیدن وضعیت مراسم کمی مکدر میشود، اما با خواندن شعر «هرگز حسد نبردم بر مسندی و مالی الا به آنکه دارد با دلبری وصالی» ، مقصود خود را به میزبان منتقل میکند و پس ازپایان مراسم به میزبان میگوید: «تو خبر نداری تاج به سرمایه داران باج نمی دهد؟» در آن زمان تاج به دلیل مشکلاتی که از سوی حکومت برایش به وجود آمده بود نیاز مالی داشت، اما او کسی نبود که به کسی باج بدهد، همان استاد در کوچهها برای کودکان آواز میخواند.»
این نوازنده نی ادامه داد: «متاسفانه برخی از دوستان هنرمند کم لطفیهایی داشتند و آثار استاد را فالش میدانستند، این در حالی است که استاد تاج تا 80 سالگی با قوت آواز میخواند و آنچه که ما از تاج میشنیدیم بیشتر ضبطهای خصوصی استاد بود که کیفیت مناسبی نداشت. اگر قرار بر اثبات باشد میتوان گفت که شاید گوش این افراد کمی فالش میشنیده است، آنچنان که داریوش طلایی میگوید «کسانی که اظهاراتی مبنی بر فالش بودن آثار موسیقی دارند، چه بسا گوش آنها فالش میشنود زیرا آن فواصل را نیاموختهاند.»
به گفتهی این نوازندهی پیشکسوت «تاج» همیشه در حال آموختن بود، او در اوج قدرت آواز خوانی، ابایی از آموختن نداشت، خاطرهای از استاد بطلانی که یکی از شاگردان تاج بوده است نقل میشود که در آن مرحوم تاج به بطلانی که جوانی 20 ساله بوده است میخواهد آواز حجاز مصری را بخواند تا برایش یادآوری شود.
«علیرضا میر علی نقی» پژوهشگر حوزه موسیقی نیزسخنانی گفت: «بسیاری از صفحاتی که از استاد تاج کشف شده و تا پیش از این مفقود بوده است دورهای از آواز ایرانی است که تحول آواز استاد تاج در سال های ۱۳۰۰ تا 1332را نشان میدهد. از حدود ۱۳۲۰ به بعد که رادیو در ایران تاسیس شد تا حدود سال های ۱۳۳۲ را میتوان دوره تاریک موسیقی ایران نامید زیرا در این دوره دستگاههای ضبط صدا برای ضبط صدای مشاهیر موسیقی ایران وجود نداشته است. بسیاری از نسخههای ضبط شده از استاد در سال ۱۳۵۷ از دست رفت. میراث صوتی فاخری که اکنون از استاد تاج داریم بسیار تاثیرگزار است و ماندگاری استاد تاج از نظر رفتار منش و خوی انسانی نمونه است.»
اصغر شاهزیدی خواننده مکتب اصفهان و شاگرد استاد تاج اصفهانی به عنوان آخرین سخنران با حضور در جایگاه با ذکر نکاتی از زندگی استاد تاج اصفهانی گفت : «سبک تاج بی نظیر بود و هر کسی نمیتوانست حتی از او تقلید کند. تاج در 68 سالگی، در سال 42 آوازی را خواند که چون یک غواص در اقیانوس فرو رفته است. او حتی در گزینش اشعار نیز بی نظیر عمل میکرد و به گفته صاحبنظران عرصه ادبیات اشعار خود را به گونهای انتخاب میکرد که حتی اساتید این حوزه نیز متحیر میشدند. او در ادبیات نیز غرق میشد و با دقت زیادی اشعار را بر میگزید. سبک آوازخوانی او هم شاهکار و تقریبا کم سابقه است.»
در ادامه مراسم بخشهایی از قطعات آوازی آلبوم آوازهای استاد جلال تاج اصفهانی برای حاضران پخش شد و شاهزیدی بر روی این آوازها توضیحاتی ارائه کرد.
شاه زیدی در پایان صحبت هایش با ذکر این مطلب که به یقین میتوانم بگویم از قاجار تا امروز کسی به این شکل نخوانده، تاج را خوانندهای دانست که با آواز خود مشغول بندبازی بوده است.
به مناسبت روز بزرگداشت حافظ از عبدالحسین مختاباد، علی رستمیان، فاضل جمشیدی، امیر مسعود امیری و ابوالفضل ریاحی دعوت شد تا با حضور بر روی سن ی یک بیت آواز بخوانند که این درخواست او با استقبال حاضرین در سالن همراه شد .
در پایان این مراسم نیز از آلبوم آوازهای استاد جلال تاج اصفهانی با حضور اصغر شاهزیدی ، سید عباس سجادی مدیر عامل بناد آفرینش های هنری نیاوران، عبدالحسین مختاباد، علی رستمیان، فاضل جمشیدی، امیر مسعود امیری و ابوالفضل ریاحی ، خانواده استاد تاج اصفهانی ،علی عطریان، رییس اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان محمد سلمانی، آرش فرهنگفر، آرش نصیری و ... رونمایی شد.
آلبوم آوازهای استاد جلال تاج اصفهانی که به آثار ضبط شده توسط کمپانیهای هیز مستر ویس، سودوا و پولیفون اختصاص دارد با همت نوید نوروزی گردآوری و روانه باز موسیقی شد.
تاریخ انتشار : شنبه 20 مهر 1398 - 11:53
افزودن یک دیدگاه جدید