موسیقی ما - پروژه‌ی «چند شب» که بیش از دو سال است با محوریت موسیقی ایرانی آغاز شده امروز به جایگاهی تثبیت شده رسیده است. افشین معصومی که مدیر نشر نغمه حصار و برگزارکننده این رویداد است در ابتدا اولویتش را روی تکنوازی بنا کرد. حضور چند نوازنده در یک سانس کنسرت هم برای مخاطبان جذابیت ایجاد و زمان بندی را برای حضور نوازنده‌ها راحت‌تر کرد. پس از تکنوازی‌ها او سراغ دو نوازی و البته ساز و آواز رفت. حالا در آسانه‌ی سومین سال شروع پروژه چند شب، تم جدید و هنرمندان حاضر در این دوره معرفی شدند. عنوان این دوره «چند شب همراهی با تنبک» نام گرفته و اولویت آن حضور نوازنده‌های تنبک است که می توانند با نوازنده‌ها و البته سازهای دیگر به انتخاب خودشان در این رویداد حضور پیدا کنند. این رویداد از 26 تا 28 آذر ماه در تالار رودکی برگزار می‌شود و در هر شب سه اجرای متفاوت در نظر گرفته شده است. به بهانه‌ی دوره جدید با افشین معصومی گپ و گفت کوتاهی داشتیم.
 

• دوره‌ی جدید مجموعه کنسرت‌های چند شب عنوان جالبی دارد؛ همنوازی با تنبک. چطور به این تم رسیدید؟

از سال 1396 تا به حال 11 دوره از پروژه چند شب برگزار را برگزار کردیم که شامل چند شب تار، کمانچه، سه تار، عود، سنتور، نی و قانون، ساز و آواز، دونوازی همساز و چند شب دونوازی بود. در دوره‌هایی که برگزار شد از ساز تنبک به شکل متداولش که همراهی با سازهای دیگر است استفاده نشد. معیار و مقیاس بیشتر براساس اندوخته‌های یک تکنواز بود. در دونوازی‌ها هم تمرکز را بر سازهایی گذاشتیم که کمتر پرداخته شده بود و بازهم بر تنبک تمرکز نکردیم. در آن دوره یعنی دونوازی‌ها مشکلات ما بیشتر بود. حتی در شب‌های دونوازی غیرهمساز هم تنبک را ملاک قرار ندادیم و دو سازی که کمتر کنار هم بودند را کنار هم قرار دادیم و اتفاقا دوست نداشتیم ساز سومی (تنبک) کنار آن‌ها باشد. اما از روز اول این تم یعنی همنوازی با تنبک در ذهن من بود که تمرکز را بر نوازنده‌‌های تنبک بگذاریم. این بار ما به نوازنده‌های تنبکی که با شیوه‌های مختلف ساز می‌زنند سفارش کار دادیم تا نوازنده‌‌ی همراه خودشان را انتخاب کنند. این دقیقا برعکس جریان متدوال است و اصولاً نوازنده‌های تنبک انتخاب می‌شوند و همراهی می‌کنند. در مورد انتخاب اسم برای این شب‌ها کمی چالش داشتیم چرا که می‌خواستم حتما نام تنبک در عنوان باشد. ابتدا «ساز و تنبک» را انتخاب کردیم که بعدا فکر کردیم شاید این شائبه پیش بیاید و بگویند مگر تنبک ساز نیست! حتی «دونوازی با تنبک» هم به این دلیل که ممکن بود مخاطب فکر کند منظور ما یک دونوازی با همراهی تنبک است منتفی شد و در نهایت به «همنوازی با تنبک» رسیدیم.
 

• پروژه چند شب تا کجا ادامه پیدا می‌کند؟ آیا تم‌های بعدی مشخص شده است؟

الان که ادامه راه را نگاه می‌کنم هنوز جای کار و خلق تم‌های جدید وجود دارد. نمی‌توانم بگویم چند دوره مانده است چراکه ما آماده‌ هستیم و حداقل چهار تم دیگر وجود دارد و در ادامه هم  حتما تم‌های جدیدی به ذهنمان می‌رسد. در نهایت باید بگویم من برای ادامه آماده هستم اما چون این پروژه کاملا شخصی است باید ببینیم که اوضاع و احوال برای بخش خصوصی هموار می‌شود یا خیر. اگر من نتوانم دخل و خرج این پروژه را به شکل صحیح پیش ببرم ممکن است متوقف شود. تا جایی این پروژه به تم‌های مرسوم مثل تکنوازی‌ها پیش رفت اما پس از مدتی به تم‌هایی پرداختیم که توجه زیادی به آن نشده بود مثل دونوازی همساز و حتی سازهایی که برای دونوازی‌های غیر همساز انتخاب شد. برای آینده نمی‌توانم دقیقا بگویم تمِ چند شب بعدی چیست و چه زمانی برگزار می‌شود اما احتمالا دوره بعدی در بهار آینده و در تهران خواهد بود.
 

• هنرمندان هر دوره را بر چه اساسی انتخاب می‌کنید؟

ابتدا توضیح کوچکی در رابطه با این موضوع می‌دهم. پروژه چند شب هیچ برنامه ای برای کشف استعداد یا چیزی شبیه تلنت شو در برنامه ما نیست. همه چیز از پیش تعیین شده و هدف خاصی را در هر برنامه دننبال می‌کنیم. بنابراین ما فراخوانی نداریم و نظری در رابطه با نوازندگی هیچکسی ارائه نمی‌دهیم یا استعدادی را معرفی نمی‌کنیم. پرداختن به شیوه‌های متفاوت بداهه‌نوازی و تکنوازی، دونوازی‌ یا گروه‌نوازی تا اینجا از اهداف ما بوده است. در این راه ما از ظرفیت‌های موجود و نوازنده‌های مولف استفاده می‌کنیم. اما تا به حال چگونه هنرمندان پروژه انتخاب شدند. از آنجایی که من بیش از 25 سال است با موسیقی درگیرم و ساز زدم و تا حدی اشراف دارم. شاید در موسیقی ایرانی سره از ناسره را تشخیص می‌دهم و تفاوت نوازنده‌ها را می‌دانم. با این حال برای هر دوره مشاورینی مشخص کردم و با مشورت آن‌ها انتخاب‌ها را پیش بردم. تمام سعی‌ام را کردم هیچ چیزی سلیقه‌ای پیش نرود. اینکه من از کسی خوشم می‌آید یا در پروژه دیگری با او مشکل داشتم به هیچ وجه ملاک انتخاب‌ها نشد. سعی کردیم تنها ملاک دانش هنری افراد باشد. حتی برای انتخاب عنوان هم از برخی دانشگاهیان مشاوره می‌گیرم. باید توضیح بدهم که بسیاری از نوازنده‌های توانمند را داریم که به قول استاد لطفی هنوز به درجه اشتهار به عنوان تکنواز نرسیدند. ممکن است نوازنده‌ای در بسیاری از آلبوم‌ها حضور داشته و ساز  نواخته است اما هیچ اثری به عنوان تکنواز منتشر نکرده است یا با عنوان تکنواز شناخته نمی‌شود. خب من ترجیح می‌دهم از افرادی استفاده کنم که به کارشان مطمئن هستم.
 

• قصد انتشار نسخه‌های صوتی یا تصویری این مجموعه اجراها را دارید؟

صد البته ما چنین قصدی داریم. در تاریخ صوتی موسیقی ایران بدون شک مجموعه‌ای به این شکل وجود ندارد. بیش از 40 ساعت موسیقی از 36 اجرا رکورد شده است. تنها دوره‌هایی که رکورد نشده حضور ما در رشت و شیراز بود که درواقع گزیده‌هایی از برنامه‌های تهران بود و ضبط آن‌ها موضوعیتی نداشت. با توجه به حجم بالای این آثار هزینه سنگینی برای انتشار دارد. هنوز ما نتوانستیم اسپانسر و حامی برای این کار پیدا کنیم. ضمن اینکه قرار است پک‌ها به نام خود ساز منتشر شود و علاوه بر نسخه‌های ضبط شده از تکنوازی هر ساز به ساختمان آن ساز، داستان آن ساز و یکی هم رویکرد نسل چهارم به موسیقی ایرانی بپردازیم. تا حدی این کارها انجام شده اما بدون حضور اسپانسار بسیار سخت است.
 

• تا به حال این پروژه تاثیرگذاری دلخواه شما را داشته و به بازدهی مالی رسیده است؟

تا حدودی یعنی بالای 50 درصد تاثیرگذاری که دوست داشتم را ایجاد کرده است. به هر حال با توجه به واکنش‌هایی که در فضای مجازی و واقعی می‌بینم تا حد زیادی این حرکت نتیجه بخش بوده است. اما قسمت مهمتر برای این اتفاق، مانایی و انتشار آثار است. نکته مهمی که دوست دارم اضافه کنم این است که با پرداختن به پروژه چند شب روشن شد که بسیاری از نوازنده‌هایی که حتی اسم و رسمی دارند برای اینکه بتوانند 30 دقیقه تکنوازی و بداهه نوازی انجام دهند آماده نیستند. بسیاری از این افراد متوجه شدند که جایگاهشان این نیست که در چند شب ساز بزنند. این کار راحت نیست. 30 دقیقه ساز زدن دشوار و چالش برانگیز است. بنابراین کسانی که آمدند و شرکت کردند یا این تخصص را داشتند یا با اعتماد به نفس بالا توان خود را محک زدند. نوازنده‌ای که با خودش روراست باشد با وجود پروژه‌ای مثل چند شب متوجه می‌شود که می‌تواند 30 دقیقه ساز بزند و کسی خسته نشود، ساز زدنش شبیه کسی نباشد و محتوای خوبی ارائه دهد یا خیر. امروز اکثر نوازنده‌ها با اینستاگرام پیش می‌روند و یک دقیقه محتوا تولید می‌کنند. اگر اینستاگرام شرایطی بگذارد که کسی نتواند کمتر از ده دقیقه فیلم منتشر کند شاید خیلی‌ها به این راحتی‌ها نتوانند ده دقیقه ساز بزنند. در رابطه با درآمد باید بگویم هدف من از برگزاری این مجموعه کنسرت درآمدزایی نبود. در برخی از دوره‌ها سود کردیم و در برخی ضرر و بعضی وقت‌ها هم نه سود نه ضرر. در مجموع روی نقطه صفر هستیم.