[ احمد پژواك ]


*سال ها پیش با البوم "غزلک" به یک چهره مطرح در موسیقی پاپ تبدیل شدی. امروز هم با "بی خوابی"به میدان آمده ای. این 2 دوره با هم چه تفاوتهایی دارند و چگونه می توانی این 2 دوره را براي خودت مقایسه کنی؟
**من پیش از "غزلک" آلبوم "پسرای مشرقی" را به بازار دادم. آن زمان، باب موسیقی پاپ باز شده بود و تعدادی از دوستان، فعالیت شان را شروع کرده بودند که البته انگشت شمار بودند. اما ، غزلک را که به بازار دادیم، با استقبال عجیب و غریبی روبه رو شدیم.استقبالی که برای آلبوم های بعدی من اتفاق نیفتاد. فکر مي كنم توي اين آلبوم جديد، مقداری از استایل قبلی ام دور شده ام.

*مقداری که نه، کاملا سبک ات عوض شده.
**می توان این طوری هم گفت. این اتفاق شاید به اندازه غزلک ، سر و صدای آنچنانی نکند اما، اتفاق بسیار خوبی است.

*شما تا قبل از این آلبوم آخر، هر سال، یک آلبوم به بازار ارائه می کردید. ولی آلبوم "بی خوابی" را سه سال بعد از آلبوم قبلی تان منتشر کردید. منتظر اتفاقی بودید؟
**بله دقیقا.

*این که سه سال وقفه ایجاد می شود، به دلیل راضی نبودن شما و مخاطبانتان از یکی دو آلبوم آخر است؟
**بگذارید بازهم به اول کار برگردم."پسرای مشرقی"یک آلبوم ارزشی بود و می توان از آن موسیقی دفاع کرد. با توجه به آن برهه که ما با شرکت آوای برگ که با حوزه هنری مرتبط بود ،همکاری می کردیم،آلبوم فاخری به بازار عرضه شد.

*چه سالی؟
**سال79 .من شاید جزو معدود خوانندگانی هستم که در یک سال، دو آلبوم به بازار دادم. شهریور 79 ، آلبوم "پسرای مشرقی" به بازار آمد و وقتی این آلبوم با کم لطفی در زمینه پخش از صدا و سیما روبه رو شد، من در بهمن همان سال، آلبوم"غزلک" را منتشر کردم. در آن شرایط، تنها کاری که می توانستم بکنم این بود که آلبومی تهیه کنم که به روحیه جوان ها نزدیک باشد. با "غزلک" توانستم خودم را به مخاطبان موسیقی معرفی کنم. در واقع مسیر کاری من به سه دوره تقسیم می شود. یکی با "پسرای مشرقی" که آن زمان ، تقریبا همه خوانندگان نسل اول پاپ، به همان سبک کار می کردند. با "غزلک"فصل جدیدی در سبک کاری من ایجاد شد. بعد از آن چند آلبوم آماده ومنتشر کردم که هرچند اشعار و ملودی هایشان متفاوت بودند اما، پایه اش به همان سبک غزلک بود. آلبوم "بی خوابی" اتفاق سوم دوره کاری من است.

*چرا باید اتفاق سوم شکل بگیرد؟ دو سه آلبوم آخر ، موفقیت مورد انتظارتان را برآورده نکرد؟
**آلبوم "معبد" که آلبوم ششم من بود، آلبوم خوبی بود.اما آلبوم "پسرم"دچار اتفاقاتی شد. من به پخش تلویزیونی اطمینان کردم؛ حداقل برای همان یک اهنگ "پسرم" که یکی دو بار پخش شد و نمی دانم چرا دیگر پخش نشد. کم کم ، سبک های جدید موسیقی هم وارد بازار شدند اما در کل می توانم بگویم آلبوم "پسرم" دچار بدشانسی و بد اقبالی شد.

*همه می گویند برای موفق شدن یک خواننده ، باید آهنگ اش از تلویزیون پخش شود اما شما مثل رضا گلزار که در هیچ سريالي بازی نکرد، بدون پخش حتی یک آهنگت از صدا و سیما موفق شدی و به یک نمونه مثال زدني تبدیل شدی.
**من تنها خواننده ای هستم که نه کار تلویزیونی داشتم، نه کار غیر مجازی داشتم، نه کلیپی داشتم که از ماهواره ها پخش شود، نه تیتراژی خواندم و نه این حاشیه ها و حرف و حدیث های بعضی خواننده ها پشت سرم بوده. فکر می کنم حکمتی در این ماجرا هست. خدا را شکر، اگر اتفاقی برایم افتاده ، فقط به حمایت مردم مربوط بوده.

*دوره ای که "غزلک" مطرح شد و پشت سرش، کنسرت ها پیش آمدند و سر وصدای زیادی ایجاد شد، خیلی ها از این کار تازه پیروی کردند.
**"غزلک" روند جدیدی را ایجاد کرد. پیش از من هم، کمابیش آهنگ های "شش و هشت" اجرا شده بود اما، غزلک، ریتم جدیدتر و سازبندی متفاوت تری از "شش و هشت"های معمول را جا انداخت. کار یک آهنگ"ترکی" از طرف من در آن زمان هم برای مردم جذاب بود. تنها راه نشان دادنم به مردم هم فقط همین راه بود.

*چه شد که "غزلک" دیده شد؟ پخش خوب یا تبلیغات مناسب؟
**خود کار "غزلک" آن اتفاق را به وجود آورد. از"غزلک"هم هیچ حمایتی نشد. خدا به دل ما نگاه کرد. ما نتوانستیم حق مان را از آن آلبوم فاخر بگیریم و اینجا خدا ، خودش به ما لطف کرد و کار شنیده شد.

*تیراژ نهایی "غزلک" چقدر بود؟
**نزدیک به دو میلیون نسخه. این تعداد، به جز تکثیرهای غیر مجاز فراوان از این آلبوم بود.

*بعد از "غزلک"، پنج آلبوم دیگر منتشر کردید تا آلبوم "پسرم" که روند منفی داشت.
**بعد از"غزلک"، آلبوم "نقره داغ" به بازار آمد که آن اتفاق را تکرار نکرد."نقره داغ" یک تیراژ معمولی معقول داشت. آلبوم "جون من و جون شما" دوباره کمی به من کمک کرد.اما برای آلبوم"گلابتون" تیراژ بالاتر رفت. چون نوع ترانه هایم را تغییر دادم."معبد" هم به همان شکل بود. سیر صعودی یا نزولی آنچنانی وجود نداشت.

*تا رسیدید به سال های 84و 85 که نسل اول پاپ تقریبا حذف شدند. از قاسم افشار و محمد عیوضی که خبری نیست.عصار و اصفهانی هم آلبومی نمی دهند...
**سال 84 برای خیلی ها سال سرنوشت بود. معلوم بود که ذائقه مردم عوض شده. درواقع کسانی موفق بودند که آهنگ های جدید و خوب و متفاوتی بسازند یا اینکه آهنگ را قبل از انتشار، روی اینترنت بگذارند.

*البته یکی دو نفر داریم که به این شکل کار کرده اند. اما مثلا"فریدون"هم که آلبوم"غریبه"را به بازار داد، کار خوبی ارائه کرد. "غزلک" هم در آن سال ها خوب بود. در نتیجه، ذائقه مردم همیشه خوب بوده و کار خوب را تشخیص می داده اند.
**به هرحال سال 84و 85، ذائقه مردم عوض شد. نوع موسیقايي مورد علاقه شان عوض شد.

*دیگر"شش و هشت" کار نمی کرد؟
**بله. "شش و هشت" جذابیت خودش را از دست داده بود. بعد، ابتدای سال 85آلبوم "بنیامین" آمد که فضای جدیدی ایجاد کرد. بعد آهنگ های ترنس و رپ وارد کار شدند. حالا اینها را بگذارید کنار زمان انتشار آلبوم "بی خوابی". بدون هیچ گونه تبلیغی وارد کار شده ایم آن هم زمانی که مردم، موسیقی رپ و زیرزمینی گوش می کنند. مردم،هم بیشتر به زیرزمینی ها علاقه نشان می دهند تا کارهای بچه های قدیمی اين عرصه. در این موقعیت، بايد دو سه سالی سکوت می کردیم و مرحله ریکاوري را پشت سر می گذاشتیم.

*مجبور بودید که کنار بکشید؟
**من احساس کردم که باید تغییری در کارم ایجاد کنم.

*پس احساس کردید که باید کار نویی انجام دهید
**بله.

*این کار برای شما، کار نویی است اما شبیه اش را در آلبوم"علی لهراسبی" شنیده ایم.
**نمی توان گفت نوع کارهای آلبوم من را در آلبوم دیگری دیده اید.

*این آلبوم، آلبوم استاندارد و شیکی است اما حسی که ایجاد می کند شبیه همان حس آلبوم لهراسبی است یا شبیه تیتراژهایی که خود بهروز صفاریان و مهدی یراحی خوانده اند. درنتیجه نمیتوانیم بگوییم "بی خوابی"می تواند شبیه "غزلک"، جریان جدیدی را به وجود آورد.
**این که بگوییم یک آهنگ من هیت شود و بازار را عوض کند، شاید اتفاق نیفتد. گفتم اگر قرار است آهنگی، این شرایط را ایجاد کند یا باید به صورت غیر مجاز قبل از انتشار آلبوم منتشر شود یا اینکه روی تیتراژی شنیده شود. اما من معتقدم که روند، آلبوم مرا هیت (اصطلاحي كه براي آهنگ هاي بسيار محبوب در عرصه موسيقي به كار مي برند) می کند. مثل اتفاقی که برای آلبوم"غریبه" فریدون افتاد. وقتی آلبوم "غریبه" منتشر شد، پس از یک ماه ، سر و صدا ایجاد کرد. کار که عالی بود، تیراژ هم بالا رفت. این آلبوم، اگر فروخت و پیش رفت، آهنگ هایش هیت می شوند.

*"غریبه" آلبومي بود که انواع آهنگ ها را داشت ولی "بی خوابی" ضمن آنکه از فضای ریتمیک شما دور شده، اغلب آهنگ هایش از یک خانواده اند ولی یک "خوشگل عاشق" ندارد که به عنوان آهنگ اول قرارش دهی.
**شاید در آلبوم "غریبه" قشنگ ترین آهنگ"فاصله ها" یا "کبوتر" باشند، اما "خوشگل عاشق" هیت می شود.

*خوب برسیم به این آلبوم. چه شد که به فکر همکاری با بهروز صفاریان افتادید. می دانیم بهروز صفاریان مدام در حال خلق فضاهای نو است. با شادمهر،بهنام صفاریان ،شاهکار بینش پژوه،محمد اصفهانی و فریدون آسرایی، آلبوم های موفقی را تهیه کرده.
**بعد از آلبوم"مسافر"شادمهر عقیلی قرار بود که با بهروز همکاری داشته باشیم. تعدادی از بچه ها ،ممانعت هایی پیش آوردند که همکاری ما در آن مقطع میسر نشد.

*چه کسانی؟
**شادمهر در این قضیه دخیل بود. آن ها با هم کارشان را شروع کرده بودند و دوست داشتند این سبک متعلق به خودشان باشد. جالب آنکه ایشان دو آهنگ هم برای من ساختند. یکی "هجوم" که بعدها مهرزاد اصفهانی پور، آن را اجرا کرد و دیگری "فاصله" که محمد اصفهانی خواند.

*شما این قطعات را اجرا هم کردید؟
**نه دیگر."هجوم" را به صورت اتود خواندم ولی فاصله را نه.همان زمان ، خود بهروز هم به من پیشنهاد داد که با توجه به سبک و سیاق کارهایم با بهنام ابطحی کار کنم. من تنها خواننده ای هستم که هفت آلبوم را با یک تنظیم کننده کار کردم. در ایران، هیچ کس این شرایط را تجربه نکرده. از لحاظ روحی هم به هم نزدیک بودیم و همیشه با هم کار کردیم. من شخصا از این همکاری راضی بودم.

*ولی بهنام ابطحی، به تکرار رسید.
**همین مساله بود. هم مردم به تغییر علاقه مندند و هم شرکتی که با آن همکاری می کنیم ،علاقه داشت که فضای جدیدی را تجربه کنیم.

*به خوبی از هم جدا شدید یا با مشکل؟
**کاملا به خوبی. حتی بهنام با بهروز صحبت کرد و سفارش ما را به بهروز کرد.

*لازم بود؟
**به عنوان دوستی و احترام. هردو قدیمی اند و با هم در این باره صحبت کردند. اواسط سال 85 بود که با بهروز صحبت کردم. بهروز گفت که این آلبوم به زمان زیادی نیاز دارد. در آن زمان، بهروز با آقای مهدی یراحی کارهای مشترک انجام می دادند. بهروز سلیقه ایشان را قبول داشت و به من گفت که این کار را به صورت مشترک انجام می دهیم و کار شروع شد.

*شما دوست داشتید که با بهروز صفاریان، یک کار نو انجام دهید؟
**اگر قرار نبود که کار نویی انجام شود، چرا اصلا باید انجام می شد؟

*آخر سبک کاریتان اصلا به هم نمی خورد. بهروز فقط آلبوم "دورنگی" را برای آن دوره ساخته بود که شبیه کارهای شما بود اما هیچ وقت به آن سمت برنگشت.
**من برای این آلبوم خودم را به دست بهروز سپردم.

*می خواستید به سبک صفاریان کار کنید؟
**بله. بر اساس شناختی که از بهروز داشتم به ذوق و علاقه و تکنیک اش اطمینان داشتم. بهروز کاملا به روز است و از لحاظ ذوق و تکنیک هم حرف اول را می زند. به همین نسبت با او و آقای یراحی کار را شروع کردیم . جلسه ای برگزار و درباره نوع کار صحبت شد. الان که به آلبوم نگاه می کنم، می بینم که هنر ویژه ای به خرج داده اند و برنامه ریزی درستی کردند تا صدای جدیدی از من بگیرند. به هر ترتیب، بهروز توانست استعدادهای نهفته صدای من را پیدا کند. حتی تنظیم آهنگ لری من بسیار متفاوت است با کارهای قبلی ام.

*لری هم که باید باشد دیگر.
**بله. چون من در تمام آلبوم هایم ، یک آهنگ لری داشته ام. بچه ها هم به نظر من احترام گذاشتند .

*و جالب است که بهروز صفاریان ،آهنگ لری تنظیم می کند.
**این اولین آهنگی بود که آنها به این سبک کار می کردند. این به هنر بچه ها برمی گردد.

*چرا همیشه باید آهنگ لری در آلبوم هایت باشد؟
**به دلیل نهاوندی بودن پدر و مادرم، در آلبوم اولم آهنگ لری قرار دادم. وقتی با استقبال رو به رو شد، در آلبوم های بعدی هم این کار را تکرار کردم. من هم به سلامتی تمام "لر زبان"های ایران که خیلی هم هستند، این کار را ادامه دادم.

*آیا اثری هم در فروش بیشتر در استان های لر نشین دارد؟
**به احتمال قوی هست دیگر. اگر قطعه ای دلنشین باشد، مردم ایران همه دوستش خواهند داشت. چون لری هم گویشی است که همه مردم، معانی اش را متوجه می شوند.

*برگردیم به همکاریتان با بهروز صفاریان. می گویند کار با او خیلی سخت است.
**در رابطه با نوع تکنیک های خواندن و ملودی هایی که بهروز دوست داشت به آن شکل کار انجام شود، ابتدای کار خیلی برایم سخت بود.من از فضای دیگری وارد این داستان شده بودم و خیلی به من فشار می آورد.اما روزی که تصمیم گرفتم این اتفاق انجام شود، به خودم گفتم بگذار بهروز تصمیم بگیرد. بهروز و مهدی یراحی با هم همکاری کردند ولی مدیریت پروژه با بهروز بود. وقتی خواستم این اتفاق بیفتد، خودم را سپردم به دست بچه ها

*و او هم که به این راحتی کار نمی کند؟
**از نظر بهروز اگر قرار بود این آلبوم بیرون بیاید، باید یک سال دیگر روی قطعات کار می کردند، ولی من به دلیل دوری از فضای موسیقی و وقفه سه ساله در انتشار آلبوم، می خواستم زودتر کار را انجام دهیم.

*کم کم فراموش می شدی.
**بله. کم کم مردم فراموش می کنند. به هر صورت با التماس، این آلبوم را از بچه ها گرفتیم تا حضور داشته باشیم. چارچوب کار که مشخص شد، دلگرم شدیم و خیالمان راحت شد.

*ظاهرا خیلی هم بر می گردد و مثلا تنظیم بعضی قسمت ها را عوض می کند.
**چون بهروز صفاریان کاملا به روز است و در موسیقی پاپ هم که هر روز، کار جدیدی ارائه می شود، دوست دارد تغییرات به روزی هم در کار اعمال کند. او با انواع موسیقی های دنیا آشناست و کارها را دنبال می کند. هرکس که بخواهد با بهروز کار کند، این مسائل را می داند. در واقع این اتفاق در جریان کار ما هم پیش آمد. ما آلبوم را برای عید 87 بستیم که بهروز نسبت به دو ترانه میلی نداشت. با مدیرشرکت جلسه ای گذاشتیم و قرار شد این دو آهنگ عوض شوند. برای این دو آهنگ سه و چهار دقیقه ای ، حدود هفت، هشت ماه انتشار کار به تعویق افتاد.

*تعامل تان با هم چگونه بود؟جاهایی بود که بد اخلاقی کند؟
**سر خواندن، بعضی وقت ها بد اخلاقی های خاص خودش را داشت. اما من چون خودم را دست بهروز و مهدی سپرده بودم، تصمیم گرفتم که این بداخلاقی ها را تحمل کنم. هر اتفاق و سبک جدیدی، مشکلات خاص خودش را دارد ولی ما چون نسبت به تازه واردها تجربه بیشتری داریم، از این اتفاقات استقبال می کردم. چون می دانستم که به نفع کار است.

*تقسیم کار بین بهروز صفاریان و مهدی یراحی چگونه بود؟
**این قطعات توسط این تیم تهیه شد. در نوع تنظیم و ملودی ها با در نظر گرفتن سلیقه و فکرهم، کار را پیش می بردند.

*اما به یک نکته دیگر بر می خوریم. بهروز عموما آلبوم های موفقی را به بازار ارائه کرده، اما آلبوم دوم برادرش بهنام به اسم"شبح" نتوانست این سیر موفقیت ها را ادامه دهد. این مساله در میانه کار شما را نگران نکرد؟
**من به کار بهروز ونوع کارش اطمینان داشتم.شبح هم نسبت به کارهایی که به بازار می آید ، یک سرو گردن بالاتر است.در تکنیک حرف اول را می زند.اگر شبح دچار ناملایماتی هم شده به دلیل پشت خط ماندن کار است. کاری که چهار، پنج سال بماند، بیات می شود.از نظر موسیقی،فوق العاده بود. بچه ها به هر حال مسائل جانبی هم داشتند. البته من در جریان کارها نبودم ،اما شما امروز هم شبح را گوش کنید، متوجه تکنیک های عالی و کارهای قشنگ بهروز می شوید.

*این مساله جای خودش. آلبوم فضا سازی است و دوست دارد فضاهای تریلر و شبیه آن را تداعی کند. اما گوش ایرانی، فضا سازی را نمی پذیرد. دوست دارد ریتم یا ملودی بشنود.
**من همه این مسائل را به این موضوع مرتبط می دانم که آلبوم در زمان واقعی اش به بازار نیامد. حتی نسبت به موسیقی های آن سوی آبها هم سرتر و بهتر است.

*خب برگردیم سراغ آلبوم خودتان. چرا تا امروز به این سبک کار نکرده بودید. فضاهای اینچنینی خیلی به صدایتان می خورد. شما می توانستید در دوران اوج این سبک آهنگ ها ، وارد بازار شوید و بیشتر خودتان را نشان دهید.
**وقتی خواننده غرق یک سبک می شود و کماکان مخاطبانی هم دارد، برایش تغییر سبک، خیلی سخت می شود. درست است که من به کار بچه ها اطمینان داشتم اما تغییر سبک، دل و جرات خاصی می طلبد. شاید این داستان در وجود من بوده و من اطلاعی از آن نداشتم اما هنر صفاریان، این بود که این فضاها را بیابد.

*گفتم فضای آلبوم، فضای شیک و استانداردی است ، اما به نظرم ، زمان انتشار آلبوم، زمان مناسبی نیست. همزمان با شما آلبوم فرزاد فرزین منتشر شد. جدیدا هم که آلبوم "محسن چاووشی"منتشر شده که طرفداران فراوان خودش را دارد. تعدادی از زیرزمینی ها هم آمده اند. به زودی هم آلبوم"بنیامین"می آید. شما که این قدر برای این آلبوم زحمت کشیده اید و می دانم که هزینه هم کرده اید، بهتر نبود زمان مناسب تری را برای انتشار آلبوم در نظر می گرفتید؟
**من از این موضوع نگران نبودم. در این کار نباید حسادت جایی داشته باشد. این هنر نیست که من تنها به بازار بیایم و کارم موفق شود.

*بحث جا افتادن آلبوم است.
**به هر صورت، این آلبوم هشتم من است و اگر کار، خوب باشد، جایگاه خودش را پیدا می کند. اما نگرانی درباره کار من همان روايت مشهور"رستم و یک دست اسلحه" است. من بدون تبلیغات وارد کار شده ام. دوستان دیگر با تیتراژهایی که خوانده اند یا حاشیه هایی که داشته اند و با ويدئو کلیپ هایشان وارد کار شده اند. فرزاد فرزین هم فیلم داشته و هم تیتراژ. "سنتوری" برای آقای چاووشی خیلی خوب بود. خیلی خوشحالم برای این دوستان که توانسته اند این موفقیت ها را کسب کنند...

*نکته اساسی همین جاست. شما چند سال نبوده اید، هیچ حاشیه ای هم نداشته اید ولی آلبومتان هم زمان با آلبوم های کسانی وارد بازار شده که تبلیغات رسانه ای خوبی حول و حوش شان ایجاد شده.
**به هر حال این یک رقابت سالم و خوبی است.هر کسی، جایگاه خاص خودش را دارد و مخاطب هم صدایی را دنبال می کند که دوست اش دارد. اگر کار خوب باشد، راه خودش را پیدا می کند.