موسیقی ما – بهمن بابازاده: آلبوم «بی‌سرانجام» یک هفته‌ای هست که در بازار موسیقی کشور منتشر شده و واکنش‌های مختلفی را هم به دنبال داشته است. ضعف پخش درست این اثر از یک سو سر و صدا به پا کرد و تصمیم این خواننده برای دومین کنسرت‌اش در تهران، به فاصله ۲۰ روز پس از انتشار آلبومش نیز، باعث شد صحبت‌ها و حرف و حدیث‌های زیادی درباره او و اثرش به گوش برسد.همین حرف و حدیث‌ها و صحبت‌ها باعث شد چند روز مانده به اجرای این خواننده در اریکه ایرانیان سراغ تیم کاری این آلبوم برویم و پای صحبت‌های «میلاد فرهودی» و «محمد رضا رهنما» بنشینیم. میزگردی در استودیوی پرخاطره پاپ که همین فضاب نوستالژیک انرژی ما را برای صحبت و گپ زدن چند برابر کرده بود.
 

• *میلاد می‌خواهم از تو شروع کنم. کمی در مورد آلبوم برایمان می‌گویی؟ نظر شخصی‌ات به عنوان کسی که میکس و مس‌تر کار را انجام داده است.

من که بخواهم بگویم از دوستان قدیمی کامران به حساب می‌آیم و من کار‌ها را دوست داشتم حالا ورژن قدیمی‌اش کمی قدیمی شده بود و می‌خواستیم به روز‌تر باشد. تنظیم‌ها را عوض کردیم و کار‌ها کمی رنگ و لعاب بهتری گرفته و بهتر شده است. خواندن کامران پخته‌تر و خیلی بهتر شده و نسبت به قدیم تجربه‌اش نیز بهتر شده است. به هر حال آدم کم کم پختگی در خودش و جنس صدایش و در بیانش پیدا می‌شود.
 

• *خودت کدام یک از قطعات این آلبوم را بیشتر دوست داری؟

من همه را دوست دارم.
 

• *حتما یکی از کار‌ها را بیشتر از همه دوست داری.

من «بهونه» را خیلی دوست دارم.
 

• *منظورت شمایل جدید «بهونه» است؟

کلا ملودی و شعر «بهونه» را دوست دارم و کاری اصلا با تنظیم ندارم. ولی از لحاظ تنظیمی بخواهیم بگویم «یه راهی نشونم بده» را دوست داشتم که متاسفانه تنظیم نشد.
 

• *و محمدرضا رهنما که فکر کنم بیشترین تعداد تنظیم‌ها و پررنگ‌تر از بقیه کسانی که در این آلبوم هستند شما‌اید. تو اگر قرار باشد یک قضاوت کلی در مورد کلیت آلبوم داشته باشی چه می‌گویی؟

به نظر من زمانی که ما داشتیم، اولا زمان خیلی محدودی بود. یعنی من از زمانی که پنج کار باید تنظیم می‌کردم یک ماه و نیم برای هر پنج کار بیشتر وقت نداشتم. ولی خدا را شکر خروجی کار براساس آن یک ماه و نیم که من وقت داشتم به نظر خودم کار خوبی از آب درآمد.
 

• * میلاد نسل جدیدی از موزیسین‌ها و تنظیم کننده‌ها وارد چرخه موسیقی پاپ ایران شده‌اند. از نسل جدید موزیسین‌ها وتنظیم کننده‌ها حرف بزن که وارد شده‌اند و در این آلبوم محمدرضا و آرون حضور دارند. کمی در مورد این نسل صحبت می‌کنی؟ آیا موسیقی پاپ با وجود و حضور این قبیل چهره‌های جدید روند رو به رشد قابل توجهی را در ادامه مسیرش خواهد داشت؟

این بحث خیلی به آلبوم برنمی گردد ولی در کل یک سری استعدادهای جدید آمدند که به هرحال جوان‌تر هستند و سن آن‌ها به نسبت کمتر است. ولی استعدادشان بسیار زیاد است و کار‌هایشان خیلی خوب است اما از یک لحاظ با اصل موسیقی کمی فاصله پیدا کرده‌اند. یعنی بیشتر درگیر تکنولوژی و کامپیو‌تر شدند و دیگر آن فضای قبلی را ندارد که همه چیز روی ورق و نت بود و دیگر الان خیلی به آن مساله دقت نمی‌کنند و بیشتر کار کامپیوتری شده است و چیدمان و این قبیل داستان‌ها. اینکه بگوییم فضای کار‌ها رو به بهبود است در یک سری بخش‌ها در حال بهتر شدن است ولی در یک سری چیز‌ها صد در صد پس رفت و یکنواختی پیدا شده است.
 

• *محمدرضا حضور تکنولوژی و ورود دانش روز موسیقی دنیا به کارهای ایرانی روح آثار را از بین برده است؟

به نظر من به خاطر سواد پایین آهنگساز‌ها و تنظیم کننده‌های ماست و من نمی‌خواهم به کسی بی‌احترامی کنم و اسم شخصی را نمی‌آورم ولی الان تنظیم کننده‌های جدید ما یا تنظیم کننده‌های حتی یک نسل قبل از ما بدون دانستن علم، درگیر نرم افزار و کامپیو‌تر شده‌اند و بدون علم رفتند و خیلی تجربی فقط با چیدن و کیبورد و سپردن کار به دست نوازنده، کار را جمع کردند. به خاطر همین خیلی از کارهایی که ما در ایران می‌شنویم همه عین هم است. حتی تنظیم کننده‌ها خلاقیت این را ندارند که اگر ده کار را تولید می‌کنند برای ده خواننده و در یک زمان دو سه ماهه کمی تغییر داشته باشد. همه عین هم است و یک سازبندی و یک ارکستراسیون مشخص دارد. از نظر هارمونی‌ها و بیس‌ها و درامز‌ها همه کار‌ها عین هم است که این به خاطر سطح پایین سواد تنظیم کننده‌های ما است که بیشتر درگیر سمپل و نرم افزار و این مسائل شده‌اند.
 

• *میلاد اگر بخواهی شاخصه‌های کامران رسول‌زاده را اسم ببری سه شاخصه برگزیده‌ات چیست؟

می‌توانم حس کامران را بگویم. بیشتر از آن چیزی که باید، با احساس است و توانایی‌اش را در استفاده کردن از واژه را باید بگویم و ملودی‌هایش که خاص خودش است.
 

• *و تو محمدرضا؟

من احساس و جنس صدای کامران را خیلی دوست دارم و صادقانه بخواهم بگویم حالا خیلی ربطی به این آلبوم ندارد ولی یک سری از ملودی‌های کامران آنقدر خوب است که آدم را تکان می‌دهد و شاید فقط برای این آلبوم نباشد.
 

• * به نظر من بهترین دوست‌ها، کسانی هستند که جلوی دوستان انتقاد داشته باشند و ضعف‌هایش را بگویند. میلاد تو اگر قرار باشد از لحاظ نقد به این آلبوم نگاه داشته باشی و از بیرون به عنوان کسی که شاید هیچ نقشی هم در آلبوم نداشته باشدانتقادت به این اثر چیست؟

راجع به این آلبوم؟
 

• *راجع به این آلبوم و کامران رسول‌زاده.

با من خیلی این مشکل را ندارد و بیشتر ترجیحا نظراتمان مشترک است و مشکل خاصی نداریم.ارتباط ما دوستانه هست ولی اینگونه نیست که ما هر روز پیش هم باشیم. زمان زیادی با هم هستیم و مساله ما بیشتر کاری است و در مساله در مساله کاری چون با هم مشکلی نداریم و اکثر نظراتمان یکی است چیزی به عنوان انتقاد برای من نمی‌ماند.
 

• *در مورد آلبوم؟

در مورد آلبوم وقت خیلی کمی داشتیم یعنی وقتمان خیلی کم بود و مشکل کامران نبود و من دوست داشتم وقت بیشتری داشته باشیم. یعنی حداقل یک ماه دیگر برای این آلبوم وقت داشتیم که می‌توانستیم سرانجام بهتری به کلیت داستان بدهیم. از یک طرف هم تنها انتقادی که می‌توان داشت این است که چون کار‌ها قدیمی بود و شعر‌هایش برای آن دوره سروده شده بود، می‌توان گفت تنها انتقاد این است که امروزه دیگر در مورد ساحل و جغد و این چیز‌ها ترانه نمی‌گویند.
 

• *و نقد تو محمدرضا؟

من اولین ترکی که می‌خواستم تنظیم کنم «یه راهی نشانم بده» بود. چون به نظر من بهترین ملودی آلبوم را دارد. یعنی من آن ترک را از همه ترک‌ها بیشتر دوست دارم و تنها ناراحتی‌ام برای این آلبوم وقت کم ما بود که اینقدر وقت کم داشتیم که آن ترک پیانویی بیرون آمد. حتی من گفتم که اگر بشود سه روز بیشتر وقت داشته باشم تمام تلاشم را می‌گذارم که این ترک تمام شود.
 

• *و سوال آخرم با یک جمله جواب را بگو. سرانجام «بی‌سر انجام» به نظرت به کجا قرار است برسد؟

میلاد: واقعا سوال خیلی سختی است. چون در این بازاری که امروز همه ما می‌بینیم هیچ چیزی مشخص نیست. وقتی یک ترک می‌آید که از نظر خود ما خیلی ترک بدی است و خود ما انجام می‌دهیم و خودمان می‌گوییم خوب نیست و بیرون می‌آید برای خودش انقلاب می‌کند و می‌ترکاند و همه ملت گوش می‌دهند و وقتی یک کار خوب ارائه می‌کنی که پنج نفر هم نمی‌شنوند نمی‌توان تکلیف کار را مشخص کرد یا بگویی این نتیجه‌اش مشخص است. ما انتظارمان از کار این است که بیرون بیاید شنیده شود و نتیجه این زحماتی که کشیدیم و وقتی که گذاشتیم و احساسی که گذاشتیم شنیده شود و آنهایی هم که گوش می‌دهند مثل ما دوست داشته باشند و برای خودشان خاطره بسازند و با کار‌ها همزات پنداری کنند.
 

• *و محمدرضا؟

به نظر من سرانجامش اصلا معلوم نیست به خاطر اینکه برای تکمیل شدن حرف میلاد مثلا اسم نمی‌آورم، در همین آلبوم من قطعه‌ای را دوست دارم که بعید می‌دانم مردم دوست داشته باشند. ولی قطعه‌ای را مثلا نسبت به قطعه دیگری که باز تنظیم خودم است کمتر دوست دارم. ولی هرکسی می‌شنود می‌گوید این بهتر از آن است. واقعا نمی‌توانم بگویم سرانجامش چه می‌شود ولی امیدوارم هرچه که قسمت این آلبوم باشد. ما از دل و جان وقت گذاشتیم و واقعا دلسوزانه کار کردیم چه کامران که دلسوزانه حمایت کرد چه میلاد عزیز که من خودم خیلی او را اذیت کردم. به خاطر وقت‌های کم خیلی تنظیم‌ها را شلوغ و بی‌نظم برایش می‌آوردم و او کارهای من را درست می‌کرد و از او تشکر می‌کنم.