موسیقی ما – روز یکشنبه، یازدهم اسفندماه از آلبوم «بُعد یازدهم» که اولین بخش از «سمفونی رومی» است در بلندترین نقطه پایتخت رونمایی شد.

در این مراسم «حافظ ناظری» به عنوان خواننده و آهنگساز این اثر در کنار استاد «شهرام ناظری» حضور داشت. این برای نخستین بار بود که مراسم رونمایی و نشست خبری یک آلبوم موسیقی در «گنبد آسمان» برج میلاد تهران برگزار می شد. در مراسم فوق که سبک و سیاق متفاوتی داشت، چند تن از اساتید موسیقی ایران حضور داشتند.

همچنین جمع کثیری از اصحاب رسانه نیز برای پوشش خبری این برنامه دور هم جمع شده بودند تا این برنامه ویژه به بهترین شکل ممکن برگزار شود.

گزارش «موسیقی ما» از این نشست را می خوانید:


*حافظ ناظری: می خواستم مقلد نباشم

«حافظ ناظری» در ابتدای صحبت هایش درباره چگونگی شکل گیری این اثر و مراحل تولید آلبوم «بُعد یازدهم» گفت: «من معمولا از قبل برای صحبت های خودم فکر نمی کنم زیرا یک جادویی در حرف زنده و موسیقی زنده وجود دارد که اعتقاد زیادی بدان دارم. اولین چیزی که باید بگویم این است که وقتی این پروژه آغاز شد ، فکر نمی کردم که تمام شود. از لحاظ وسعت و نفراتی که در این کار حضور داشتند مدام بزرگتر می شد ولی امروز که می بینم این پروژه به اتمام رسیده است و دوره جدیدی از زندگی من آغاز خواهد شد ، احساساتی می شوم. من در یک خانواده صد در صد سنتی بزرگ شدم ولی به دلیل حضور پدرم یک طرز فکر متفاوتی در خانواده ما وجود داشت. این به عنوان یک معلم ناخودآگاه در ضمیر من تکرار می شد که می خواستم مقلد نباشم. در سن نوزده سالگی به نیویورک رفتم و تقریبا 45 درصد عمر خودم را در آن شهر زندگی کرده ام. با وجود اینکه صد در صد ایرانی هستم ولی از سن کم چنین موقعیتی وجود داشت که بتوانم با یک سیستم جهانی و متفاوت در مهمترین شهر فرهنگی جهان فعالیت کنم. اولین بار است که کار من به صورت جدی در ایران پخش می شود و از من زیاد خواهید شنید و دنیایی از حرف هست. اثر بُعد یازدهم و سمفونی «رومی» برای من به عنوان یک اثر موسیقایی به حساب نمی آید زیرا سعی کردم ایده های هنری خودم برای برخورد با موسیقی ایرانی را بیان کنم. من می توانم در مورد تک تک نت های این اثر صحبت کنم زیرا با فکر به وجود آمده است. سعی کردم با این اثر خیلی از سوالاتی که برای خودم به عنوان یک جوان یا دانش آموز موسیقی وجود داشته است ، جوابی پیدا کنم. صحبت من رو به شخص خاصی نیست و هدف من ملی است و خودم را قطره ای از دریای موسیقی و هنر ایران می دانم.»

وی ادامه داد:« الان دوره امیدی است که همه ما باید در کنار هم جمع بشویم و سعی کنیم آن حرکت جهانی شدن را برای موسیقی ایران به وجود آوریم. طی ده سالی که در نیویورک درس می خوانم مانند به دیدن برنامه ها می رفتم و می دیدم که چه مشکلاتی در برنامه های ایرانی شهر نیویورک هست. چیزی که خواستم خیلی مشخص کنم این است که دوستان خبرنگار بدانند که صحبت من هیچ گاه رو به شخص یا گروه خاصی نیست. موسیقی من در حد و اندازه خودش شبیه نمونه هایی که قبلا شنیده اید نیست. با کسی رقابتی نخواهم داشت و فقط در این نقطه تاریخی باید دست به دست هم دهیم و تلاش کنیم این تاریخ کهن و فرهنگ باستانی ایران به جهان معرفی شود. متاسفانه ما ایرانی ها خیلی جدا هستیم و داستان هایی در ما وجود دارد که در فرهنگ های دیگر یافت نمی شود. باعث افتخار من است این اساتید که هرکدام گنجینه ای از موسیقی ایرانی هستند رو به روی من حضور دارند».

فرزند «شوالیه آواز ایران» خاطر نشان کرد:«یک پروژه ای به عنوان سمفونی رومی را کار کردم و هنوز هم وقتی در نیویورک هستم اطلاعاتی از وقایع موسیقی ایران برایم جمع آوری می شود. در مورد سمفونی رومی مسائل زیادی می شنوم و باید توضیحاتی در مورد آن بیان کنم. سمفونی رومی بر اساس اشعار مولانا نیست. اسم یک پروژه است که سعی دارد موسیقی شرق و غرب را با نگاهی دیگر هم به آمیخته کند و به دلیل اینکه می خواستیم یک جنبه جهانی داشته باشد این اسم انتخاب شده است. سمفونی رومی آثار مختلفی را تولید خواهد کرد و این اثر شماره یک آن به نام بعد یازدهم است که در سراسر دنیا با نام «untold» یعنی «ناگفته» منتشر خواهد شد. خیلی سخت خواهد بود که قسمتی از این اثر را پخش کنیم زیرا بعد یازدهم از چهار فصل تشکیل شده است که در کل فلسفه آفرینش است. از فصل شماره یک انگار که من شما را در یک سفینه کوچک قرار می دهم و به انتهای زمان می رویم و گویی از پنجره این سفینه ، حرکت زمان را نگاه می کنید. از بیگ بنگ و به وجود آمدن اتم ها و همه زمان ها حرکت می کند. در فصل دوم به زمین می رسیم که تازه یک خاک است و حیات در آن نیست. در مرحله سوم که آهنگ بعد یازدهم است ، سعی کردم هفت شهر عشق «عطار» را در آن نمایان کنم و کشف خدای درون خود انسان است. در قسمت چهارم این کار برگشتی ابدی و جاودانه به انتهایی است که خودش می تواند یک آغاز باشد. شاید مهمترین حسن اثر این است که از لحاظ آواز و خوانندگی و ارکستراسیون و برخورد با ساز ، یک حرکت تازه ای را نشان می دهد».

او پس از صحبت های بخش اول خود بخش هایی از این اثر را برای حاضرین پخش کرد که با استقبال خوب اساتید و سایر حاضرین همراه شد.

حافظ ناظری همچنین گفت:«این کار بخش های متفاوتی دارد و نکته کار این است که دو سال پیش آن را خوانده ام. در حد بضاعت خودم سعی کردم قدمی بردارم که برای معرفی ایران و تصویر متفاوتی از موسیقی خودمان به جهان حرکت کرده باشم. این تازه شروع کار است و منتظر من باشید. کارهای متفاوت دیگری در دست انجام است و امیدوارم بتوانم به اندازه خودم افتخاری برای ایران کسب کنیم».
 

• *حمیدرضا نوربخش: امیدواریم که اثر «حافظ ناظری» موفق به برقراری پیوند میان شرق و غرب شده باشد

«حمیدرضا نوربخش» مدیریت خانه موسیقی که وظیفه اجرای برنامه را هم بر عهده داشت، سخنانش را اینگونه آغاز کرد:«امروز و در این مکان خاص برای رونمایی از یک اثر خاص که توسط یک شخص خاص تولید شده است، جمع شده ایم. اهمیت حضور موسیقی ایران در جهان یک امر بسیار مهم است که نیازی به توضیح برای این جمع ندارد. یکی از چالش های جدی تمامی سال های فعالیت هنرمندان، چگونگی حضور در مارکت های جهانی و برقراری پیوند میان ملل بوده است. به خصوص پیوند میان شرق و غرب بسیار اهمیت دارد زیرا به لحاظ ریشه ها و تفکر و هنر دو دنیای جدا از هم هستند. آنهایی که توانسته اند در عرصه بین الملل حضور پیدا کنند ، تلاش هایی را در این زمینه انجام داده اند. در این محفل هم بزرگانی حضور دارند که در راه تحقق این هدف گام های بزرگی را برداشته اند. ولی هیچ گاه آنچنان که باید و شاید، این اتفاق خجسته رخ نداده است تا موسیقی ایران به عنوان یک برند بین المللی باشد. با توجه به شایستگی های هنرمندان ما و غنای موسیقی ایرانی ، ما لایق حضور پرقدرت در عرصه جهانی هستیم. امروز خوشبختانه شاهد این هستیم که هنرمندان ما و به خصوص یک جوان موسیقی ایران البته با پشتوانه و حمایت های پدر استاد و هنرمندش، توانسته یک حرکت ویژه انجام دهد. یکی از کمپانی هایی که تا کنون هیچ کدام از هنرمندان ما موفق به برقراری ارتباط با آن نشده اند، در کنار یک اثر موسیقی ایرانی قرار گرفته است. این برای اولین بار است که کمپانی «سونی» در خاورمیانه از یک اثر موسیقایی حمایت می کند. امیدوارم تولید این اثر سرآغازی باشد برای حرکت های بزرگ و جهشی که موسیقی ما خواهد داشت. اثری که امروز شاهد رونمایی آن هستیم از چند جهت ممتاز است. یک جهت اینکه کسانی در این اثر دور هم جمع شده اند که 38 مرتبه موفق به کسب جایزه «گرمی» شده اند. نکته دیگر در مورد آلبوم «بعد یازدهم» این است که ضبط آن به مدت 5000 ساعت به طول انجامیده است و در 5 کشور جهان ضبط شده است. ضبط های آلبوم در استودیوهای بسیار معتبر انجام شده است و همانطور که از زبان استاد «شهرام ناظری» شنیدم ، این استودیوها میزبان هنرمندان طراز اول جهان هستند. امیدواریم که اثر «حافظ ناظری» موفق به برقراری پیوند میان شرق و غرب شده باشد.»

 

• *استاد «جواد مجابی»: موسیقی ما در هزاره ترس خورده ای جریان پیدا کرد

در ادامه استاد «جواد مجابی» پشت تریبون حاضر شد و گفت: «به تعبیری، موسیقی حتی پیش از زبان و مقارن همدیگر پدید آمده است. زبان به این دلیل ارزش پیدا کرده که حاوی موسیقی است. موسیقی یک مساله انسانی است و از ذات بشریت سرچشمه می گیرد. موسیقی با جسم بشر ارتباط مستقیم دارد و در تمام پدیده های بشری موسیقی وجود دارد. این هنر در تمامی علوم و شیوه های زندگی نقش اساسی دارد و با این دنیا عجین است. وقتی که انسان به الفبای زبان های دیگر تسلط نداشته باشد امکان نفوذ به فرهنگ های دیگر را نخواهد داشت. ولی موسیقی این مزیت را دارد که می تواند برای همه مردم و به شکل پایه ای مشترک باشد. یعنی یک امر مشترک بین تمام مردم جهان است و نیازی به میانجی و ترجمه ندارد. موسیقی از نظر علمی مدارهایی را در ذهن روشن می کند که مخصوص لذت است. لذت اولین اتفاقی است که از موسیقی ناشی می شود زیرا با مطالعات به عمل آمده روی ذهن این امر مشهود است. در ایران یک همبستگی میان موسیقی و شعر و آواز وجود داشته است. یعنی از زمان ساسانیان هنرمندانی وجود داشتند که هر سه این هنرها را با هم داشتند و تفکیک شده نبودند. این سنت حتی بعد از اسلام نیز ادامه پیدا کرد و هنوز ردی از تلفیق این سه هنر در فرهنگ ما وجود دارد. موسیقی ما در هزاره ترس خورده ای جریان پیدا کرد. گاهی یک گشایشی برای موسیقی پیدا شد که در یک حد مخصوص و مثلا برای دربارها و برخی جشن ها بود. موسیقی رسمی ما اوج هایی در قرن نهم دارد و در دوره صفویه به دلیل نوعی تعصب و نگرش هنرمندان ما کوچ می کنند».

او در ادامه افزود:«موسیقی را تقریبا به صورت نیمه مخفی در دربارها و در دامن اسلام هم به عنوان مثال با تعزیه رشد پیدا کرده است. به نظر من موسیقی الفبای ذهن های عالی است. بزرگترین اشخاص فرهنگی ما با موسیقی آشنا بودند و از آن الهام می گرفتند. بیش از هرکس «مولوی» با موسیقی مانوس است. او دائما از معاشقان موسیقی دان خود می خواهد که دلش را با موسیقی روشن کنند و از موسیقی دان های زیادی در غزلیاتش یاد می کند. موسیقی که یک روز در تالارها و سالن های مجلل محبوس بود و برای گروه خاصی اجرا می شد ، در عصر ما به حالت انفجاری در فضاهای چندین هزار نفری اجرا می شود. موسیقی به یک هنر مردمی تمام عیار تبدیل شده است که هیچ هنری اندازه آن طرفدار ندارد. این هنر در ادواری نه تنها انکار می شود بلکه با بی مهری رو به رو می شود که اصلا منطق خاصی ندارد. امیدواریم کسانی که سیاست های فرهنگی را تعریف می کنند به اهمیت موسیقی به عنوان گسترده ترین هنر جهانی توجه داشته باشند که پیام آور شوق و امید است. شاید یکی از مهمترین وظایف موسیقی ارائه صلح است زیرا با آن به اوج عواطف انسانی خود می رسیم و بردبار می شویم».
 

• *دکتر پارسی نژاد: امیدوارم که حادثه کوشش حافظ ناظری یک دیباچه فرخنده باشد

دکتر «پارسی نژاد» که یکی از اساتید به نام موسیقی است در ادامه به بیان نظرات خود پرداخت و گفت:«به استاد شهرام ناظری و فرزند هنرمند ایشان تبریک می گویم که با تلفیق موسیقی و سمفونی ، موفق به ارائه اثری شده اند که توانسته اعتبار جهانی پیدا کند. موسیقی در غزلیات مولانا گریزی از همه نظام ها برای پیوستن به نظام موسیقی کیهان و آفریدن این منظومه شمسی است. به عنوان یک تئوری موسیقی ، شعر خاستگاهی جز موسیقی ندارد و شعر تجلی موسیقی زبان است. تمام عناصر از قبیل ایماژ و معنی و بیان و... جلوه های موسیقی هستند. شاید مولانا بیش از همگان در زمینه اعاده حقوق شعر به موسیقی توفیق داشته باشد. اگر بپذیریم که بنیاد جهان و حیات همه بر تنوع و تکرار است ، موسیقی مفهوم خود را باز پیدا می کند. از آنجایی که مدار موسیقی در معنی عام بر تنوع و تکرار است ، هرکدام از جلوه های تنوع و تکرار در نظام آواها از مقوله عروض تا قافیه در حوزه موسیقی درونی قرار می گیرد. این قلمرو موسیقی بسیار مهم است زیرا بسیاری از شاهکارهای ادبی منظوم در این نوع موسیقی نهفته شده است.»
 

• *دکتر محمد سریر: اتفاقاتی نظیر این اثر می تواند موسیقی امروز ما را بیش از پیش معرفی کند

دکتر «محمد سریر» به عنوان ریاست هیئت مدیره خانه موسیقی در ادامه جلسه نظرات خود را اینگونه مطرح کرد:«می خواهم در صحبت های خودم بیشتر به اهمیت چنین کارهای بزرگی که می تواند ابعاد بین المللی داشته باشد بپردازم. موسیقی ما همانطور که اشاره شد در دوره هایی در تاریکی قرار گرفته است و تقریبا اطلاعات و اشاره های زیادی در تاریخ از آنها نداریم. در آن دوره ای هم که هست ، مجال و امکان اینکه بتواند خودش را حتی در داخل عرضه کند نداشته است. طبیعی است که پر و بالی برای حضور در عرصه بین المللی نخواهد داشت. جهش هایی که در چند دهه اخیر اتفاق افتاده است که هنرمندان برجسته ای داریم و تلاش هایی در این زمینه شده است ، امکاناتی را فراهم کرده است ولی خیلی گسترده نیست. موسیقی خودمان را باید با زبان بین المللی عرضه کنیم تا این گفتگو را با موسیقی جهان داشته باشیم. تمام کشورها اینچنین هستند و همه موسیقی سنتی خود را دارند. وقتی هر کشوری می خواهد در عرصه جهانی وارد شود باید با زبان بین المللی مطالب خود را بگوید. می خواهم تکیه کنم روی اینکه چقدر مهم است بتوانیم برای معرفی ظرفیت های هنری خودمان در بخش موسیقی که گوشه ای از هویت ملی ما هم هست ، با زبان های دیگر ورود کنیم. این امر علاوه بر انتقال لذایذ موسیقی ، اعتبار فرهنگ ایران را هم منتقل می کند. منظور از جهانی شدن این نیست که در کشورهای دیگر از صبح تا شب به صفحات موسیقی ایرانی گوش کنند. اما همین که به کنسرت ها بروند و پیگیر آثار ایرانی باشند باعث ایجاد ارتباط بین مردم ایران و سایر ملل هم می شود. می خواهم به شهرام ناظری و حافظ عزیز تبریک بگویم زیرا اتفاقاتی نظیر این اثر می تواند موسیقی امروز ما را بیش از پیش معرفی کند».

 

• * لوریس چکناواریان: موسیقی زبان خداوند و بی نهایت است

استاد «لوریس چکناواریان» یکی دیگر از چهره هایی بود که پس از صحبت های حافظ ناظری گفت:«خیلی تحت تاثیر این موسیقی قرار گرفتم و صحبت های زیادی برای گفتن داشت. تولید این نوع آلبوم های موسیقی شهامت می خواهد. موسیقی زبان خداوند و بی نهایت است و یک اقیانوس پهناور است. سبک خاصی در موسیقی وجود ندارد و هرکسی سبک خودش را دارد. هر کدام از سبک ها در آغاز قوانینی پیدا کردند و آهنگسازها در ادامه آنها را تکرار کردند. اینگونه نیست که آن قوانین حتما باید در تاریخ موسیقی تکرار شوند و هرکسی حرف خودش را باید بیان کند. امروز که این موسیقی را شنیدم احساس کردم کسی هست که حرف های خودش را بزند و احتیاجی به تکرار ندارد. بیشتر آهنگسازان و نقاشان و هنرمندان حرف خود را دارند ولی شهامتی ندارند. من در این سن هرچه ساخته ام از من نبوده است و نیافریده ام ، درست است که آموزش های آکادمیک را پشت سر گذاشتم ولی احساس اصلی از بالا می آید. موسیقی بدون احساس به کامپیوتر تبدیل می شود. چند سال پیش قطعه ای را با حافظ ناظری ضبط کردیم که فوق العاده بود. کاری کردیم که ارکستر سمفونیک لندن تعجب کردند که این سبک چگونه به وجود آمده است».

* استاد «شهرام ناظری»: هرگز بین حافظ و دیگران فرقی قائل نبودم
در بخش بعدی استاد «شهرام ناظری» در میان تشویق های حضار در کنار فرزند خود حاضر شد و به ایراد سخنان خود پرداخت: «کاری که حافظ به عنوان یک جوان انجام داده است در این دنیای آشفته است که اگر جوانان برای کارها خود مبنا نداشته باشند ، توان آنها به هرز می رود. جوانان ما در ایران بسیار با استعداد هستند ولی چون خط مشی درستی ندارند در نتیجه برخی از آنها به بیراهه می روند. حافظ در خانواده ای زندگی کرده است که با ادبیات و موسیقی محشور بوده است. از یک اصالتی برخوردار بوده است که در رشته های مختلف آموزش دیده است. توانسته به خارج از کشور برای تحصیل برود و ذهنیت دیگری نسبت به هنر پیدا کند و با موسیقی آن طرف هم آشنا شود. من شاهد بودم برای کارهایی که انجام می داد ارزش بسیاری قائل بود و زحمت می کشید. او یک جوانی است که توانسته از تکنیک خاصی برخوردار شود و در کنار استاد بزرگی چون «ذاکر حسین» بنشیند و ساز بزند. همچنین سازی را ابداع کرده است که واقعا با آن می توان نواخت و دکور نیست و پتانسیل های بالایی دارد. به طور کل در قسمت آواز می بینیم که کارهای جدیدی انجام داده است. شاید امروز نتوان راجع به آن قضاوت کرد و قضاوت را جامعه و تاریخ انجام می دهد. من به دور از روابط پدر و فرزندی رفتار می کنم زیرا انسان خلاقی بودم و ضد این مسائل عمل می کنم. هرگز بین پسرم و دیگر شاگردانم فرقی قائل نشده ام. من چنین تعارفاتی نه با ایشان و نه با هیچ شخص دیگر نداشتم. فقط شاهد بودم که حافظ زحمات بسیاری را متحمل می شد و با سختی هایی که در خارج از کشور هست می توانست کارهای دیگری انجام دهد. پیشنهادات زیادی به او ارائه شد که آهنگ های روز بخواند و در وادی دیگری حرکت کند ولی دیدند که وی بر روی عقیده خود و تحصیلات و حس ایرانی که دارد پایبند مانده است. از این خوشحال هستم که فضای اثر حافظ ناظری از هیچکس اقتباس نشده است. خیلی مهم است که جوانان را به گونه ای تربیت کنیم که هرکس ، حرف خود را بیان کند و نگاه خودش را داشته باشد».
 

• *حافظ ناظری: طولانی شدن انتشار آلبوم بعد یازدهم برای تفریح و خوش گذرانی من نبود

بخش پایانی برنامه به پرسش های اصحاب رسانه اختصاص داشت که برای این قسمت ، «علی نیکونیا» یکی از مسئولین شرکت «آوای هنر» اداره جلسه را بر عهده گرفت.

در آغاز یکی از خبرنگاران از جزئیات این اثر پرسید که آیا این همان اثری است که قرار بود دو سال قبل منتشر شود یا خیر و ایده های آهنگسازی و بخش های اجرایی آن چگونه شکل گرفته است. حافظ ناظری در پاسخ گفت:« متاسفانه همانطور که گفته شد این کار قرار بود دو سال قبل منتشر شود ولی زمانی که ما وارد استودیو شدیم، این کار بزرگتر شد و نیرویی من را به سمت بهتر کردن این کار سوق می داد. ما یک مقدار بدقول شدیم ولی در این مدت به اندازه کوچکی توانستیم ضعف های موجود را جبران کنیم. طولانی شدن انتشار آلبوم بعد یازدهم برای تفریح و خوش گذرانی من نبود زیرا بیش از 5000 ساعت در استودیو برای تکمیل کار حضور داشتم. از لحاظ عکس روی جلد که اشاره کردید باید بگویم ، اعتقاد دارم که هم موسیقی و هم نحوه ارائه آن اهمیت دارد. خیلی مهم است که شما هر روز به تمام قوانین کلاسیک و اصالت های خود وابسته باشید و آنها را درک کنید. بخش های بسیار کوچکی از این کار را گوش کردید و در بخش هایی از کار استاد، آواز خوانده اند و اشعار مولانا را ترجمه کرده اند. کتاب سال 2000 «دیپاک چوپرا» که پرفروش ترین کتاب سال بود اهمیت بسیار بالایی داشت و من می خواستم که از حضور همه اساتید بهره ببرم. ایشان هم لطف کردند و وظیفه ترجمه اشعار را بر عهده داشتند. همچنین این عکسی که می بینید مربوط به اجرای روز 29 مارچ یعنی 11 فروردین 93 ما است. قرار است که بزرگترین کنسرت تاریخ موسیقی کلاسیک ایران و جهان را در لس آنجلس برگزار کنیم که برای رونمایی همین اثر است. آقای دیپاک چوپرا هم در این برنامه حضور خواهند داشت.

سوال دیگر در مورد تلفیق موسیقی شرق و غرب بود که به سادگی نمی توان روی آن صحبت کرد. این اثر کاری بود که کمپانی سونی کلاسیک به عنوان معتبرترین کمپانی انتشار آثار کلاسیک قصد انتشارش را دارد. در این مجموعه رهبری ارکستر ، تنظیم ، آهنگسازی ، آواز ، نوازندگی سه تار و سازهای کلاسیک را خودم انجام دادم و آقای «دیوید بگل» هم رهبر گروه کر بود.»

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر دلایل حضور کمپانی سونی در این مجموعه گفت:«من کار قبلی نداشتم ولی ما در سال 2009 کنسرتی را در سالن «کارنگی هال» برگزار کردیم که توسط روزنامه «نیویورک تایمز» به عنوان برنامه ماه نیویورک انتخاب شد. طی هفت سال ارتباطاتی برقرار کرده بودم و یکی از مدیران کمپانی سونی به تماشای این برنامه نشسته بود. برنامه کارنگی هال مورد تایید آنها بود و به این پروژه وارد شدند.

خالق بعد یازدهم در مورد حضور استاد شهرام ناظری در این اثر هم تصریح کرد:«صدای ایشان یکی از صداهای اسطوره ای مملکت است و این حضور برای من از اهمیت بالایی برخوردار بود. زیرا در این مجموعه بهترین های جهان حضور داشتند و جایگاه استاد ناظری در موسیقی ایران بر هیچکس پوشیده نیست».

خبرنگار دیگری نسبت به نحوه برگزاری این نشست و عدم ارائه آلبوم به اصحاب رسانه اعتراض داشت که حافظ ناظری در پاسخ گفت:«اساتید بزرگ موسیقی ایران در این جلسه حضور داشتند و من فکر نمی کنم که به خبرنگاری بی احترامی شده باشد. ما سعی کردیم در یک مکان استثنایی و برای اولین بار همه دوستان حضور داشته باشند ولی ما در جایی زندگی می کنیم که کم و کسری همه جا هست».

همچنین علی نیکونیا در همین زمینه افزود:«امکان ارائه زودتر از موعد آلبوم بعد یازدهم وجود ندارد. زیرا پخش این اثر به صورت همزمان و در یک تاریخ خاص در سراسر دنیا توسط کمپانی سونی انجام می شود و شرکت آوای هنر هم کار را ارائه می کند. آلبوم هایی که در یک تاریخ مشخص پخش جهانی می شوند شرایط ویژه ای دارند و حتی یک روز زودتر نیز نباید ارائه شود».

حافظ ناظری در مورد دلیل انتخاب اسم untold برای نشر جهانی اثر و انتخاب بعد یازدهم برای پخش داخل ایران گفت:«خیلی از بخش های این آلبوم برای اولین بار در تاریخ اتفاق می افتد و می خواهم ناگفته های فرهنگی ایران که در جهان ناشناخته است را بیان کنم. همانطور که گفتم کلا این اثر در مورد فلسفه آفرینش بود و فکر کردم که عنوان ناگفته برای ایران مناسب نیست ولی بعد یازدهم جای تفکر دارد. بعد یازدهم ریشه در فیزیک اتمی و این شاخه از علم دارد».

گفتنی ست مهدی آذرسینا، داریوش پیرنیاکان، رامبد سدیف، داود گنجه ای، نادر مشایخی، هومان اسعدی، علی ترابی، حمیدرضا عاطفی ، رسول خادم و شاهرخ تویسرکانی از جمله مهمانان ویژه مراسم رونمایی آلبوم «بعد یازدهم» حافظ ناظری بودند.