اظهارات دکتر اردشیر صالحپور به بهانه پردهخوانی مرشد محسن میرزا علی در شبهای قدر
پردهخوانی و داستانهایی برای 365 روز سال
موسیقی ما - «پردهخوانی، هنری منحصر به فرد است که توسط نقالان، نسل به نسل منتقل میشود. در خاص بودن این هنر، همین بس که گفته میشود پردهخوانان، به ازای ۳۶۵ روز سال داستان دارند و میتوانند در هر روز یک داستان برای مخاطبان تعریف کنند. به علاوه این پرده، تصاویر ریز و درشتی از کربلا تا تصاویر تخیلی و فانتزی، ترکیبی از تصاویر حیوان و انسان، اصول و ارزشهای انسانی و باورهای عامیانه هم دارد که این هنر را جذابتر و زیباتر میکند.»
اینها را دکتر اردشیر صالحپور، پژوهشگر و استاد دانشگاه در مراسم شبهای قدر گفت و مرشد محسن میرزا علی، با خواندن شعرهایی حکایت خود را آغاز کرد و در ادامه، داستان جنگ دلاورانه حضرت علی(ع) را با عمربن عبدود در جنگ خیبر را تعریف کرد.
برنامه پردهخوانی به مناسبت شب شهادت حضرت علی(ع) و شب قدر، در کافه کتاب فروشگاه مرکزی شهر کتاب، یکشنبه 6 تیرماه برگزار شد. در ابتدای این مراسم دکتر اردشیر صالحپور، پژوهشگر و استاد دانشگاه گفت: «فرهنگ کهن ایران بر چند شاخه استوار بوده است، به خصوص شعر، اگر انگلیسیها فقط شکسپیر را داشتهاند، ما فردوسی، حافظ، ثنایی، جامی و شاعران زیادی را داشتهایم که بازگوکننده فرهنگ و هنر و هویت ایرانی هستند؛ طوری که ما تمام تجلیات هستیشناسانه خود را با شعر بیان میکنیم. دومین شاخصه هویت ایرانی، موسیقی بوده و روایت و آواز، جذابیت پردهخوانی را دو چندان کرده است. اساساً موسیقی در زندگی روزمره ایرانیان تاثیر و عمق زیادی داشته است. این تاثیر را حتی در ورزش باستانی ایرانی و در زورخانهها هم میتوان مشاهده کرد. در واقع موسیقی برخلاف آنچه به نظر میرسد با مذهب آمیختگی دارد و بخشی از معارف ما از سوی موسیقی مذهبی به ما رسیده است.»
صالحپور گفت: «بسیاری از اذانها، مراثی مذهبی، مناجاتها و... در دستگاههای موسیقی اصیل ایرانی خوانده شده و اذان بسیار معروف موذنزاده اردبیلی یکی از مهمترین و برجستهترین آنها است. اشکال مختلفی از نقاشی و داستان در پرده نقالان وجود دارد که هر بار، نقالان به فراخور موقعیت، آن را تعریف میکنند. حتی من قبل از مراسم از مرشد پرسیدم که امروز کدام داستان را تعریف میکنی؟ ولی خودش هم نمیدانست و گفت باید مخاطب را ببینم!»
این استاد دانشگاه با اشاره به ویژگیهای بصری این پرده گفت: «پردههای نقالی پرسپکتیوی دارد که با پرسپکتیو نقاشیهای غربی تفاوت دارد، در این پرده، دو کاراکتر اصلی دیده میشود که یکی از آنها، حضرت عباس (ع) است. نکته دیگر اینکه در این پرده از دو رنگ سبز که رنگ اولیاء، خیر و خوبی، و رنگ قرمز که نماد قساوت و شقاوت است، استفاه شده است. اما نکته دیگری که درباره پردههای نقالی باید بگویم، این است که نقاشی پردهخوانی به سه گونه تقسیم میشود؛ رزمی، بزمی و مذهبی و ریشه دور و درازی در تاریخ ایران دارد و از دوره صفویه باب شد؛ دورهای که رنسانسی فرهنگی در تاریخ فرهنگ و هنر ایران ایجاد شد اما پردهخوانی یا شمایلخوانی از جنگ چالدران به بعد رواج پیدا کرد.»
اینها را دکتر اردشیر صالحپور، پژوهشگر و استاد دانشگاه در مراسم شبهای قدر گفت و مرشد محسن میرزا علی، با خواندن شعرهایی حکایت خود را آغاز کرد و در ادامه، داستان جنگ دلاورانه حضرت علی(ع) را با عمربن عبدود در جنگ خیبر را تعریف کرد.
برنامه پردهخوانی به مناسبت شب شهادت حضرت علی(ع) و شب قدر، در کافه کتاب فروشگاه مرکزی شهر کتاب، یکشنبه 6 تیرماه برگزار شد. در ابتدای این مراسم دکتر اردشیر صالحپور، پژوهشگر و استاد دانشگاه گفت: «فرهنگ کهن ایران بر چند شاخه استوار بوده است، به خصوص شعر، اگر انگلیسیها فقط شکسپیر را داشتهاند، ما فردوسی، حافظ، ثنایی، جامی و شاعران زیادی را داشتهایم که بازگوکننده فرهنگ و هنر و هویت ایرانی هستند؛ طوری که ما تمام تجلیات هستیشناسانه خود را با شعر بیان میکنیم. دومین شاخصه هویت ایرانی، موسیقی بوده و روایت و آواز، جذابیت پردهخوانی را دو چندان کرده است. اساساً موسیقی در زندگی روزمره ایرانیان تاثیر و عمق زیادی داشته است. این تاثیر را حتی در ورزش باستانی ایرانی و در زورخانهها هم میتوان مشاهده کرد. در واقع موسیقی برخلاف آنچه به نظر میرسد با مذهب آمیختگی دارد و بخشی از معارف ما از سوی موسیقی مذهبی به ما رسیده است.»
صالحپور گفت: «بسیاری از اذانها، مراثی مذهبی، مناجاتها و... در دستگاههای موسیقی اصیل ایرانی خوانده شده و اذان بسیار معروف موذنزاده اردبیلی یکی از مهمترین و برجستهترین آنها است. اشکال مختلفی از نقاشی و داستان در پرده نقالان وجود دارد که هر بار، نقالان به فراخور موقعیت، آن را تعریف میکنند. حتی من قبل از مراسم از مرشد پرسیدم که امروز کدام داستان را تعریف میکنی؟ ولی خودش هم نمیدانست و گفت باید مخاطب را ببینم!»
این استاد دانشگاه با اشاره به ویژگیهای بصری این پرده گفت: «پردههای نقالی پرسپکتیوی دارد که با پرسپکتیو نقاشیهای غربی تفاوت دارد، در این پرده، دو کاراکتر اصلی دیده میشود که یکی از آنها، حضرت عباس (ع) است. نکته دیگر اینکه در این پرده از دو رنگ سبز که رنگ اولیاء، خیر و خوبی، و رنگ قرمز که نماد قساوت و شقاوت است، استفاه شده است. اما نکته دیگری که درباره پردههای نقالی باید بگویم، این است که نقاشی پردهخوانی به سه گونه تقسیم میشود؛ رزمی، بزمی و مذهبی و ریشه دور و درازی در تاریخ ایران دارد و از دوره صفویه باب شد؛ دورهای که رنسانسی فرهنگی در تاریخ فرهنگ و هنر ایران ایجاد شد اما پردهخوانی یا شمایلخوانی از جنگ چالدران به بعد رواج پیدا کرد.»
منبع:
موسیقی ما
تاریخ انتشار : سه شنبه 8 تیر 1395 - 10:14
افزودن یک دیدگاه جدید