موسیقی ما - مخاطبان «مرجانه و منیژه گلچین» را بیشتر به واسطه فعالیت‌های تصویری و حضور در سینما، تلویزیون و تئاتر به یاد دارند. حالا این هنرپیشگان نام آشنا، قرار است 15 و 16 آذر ماه در تالار وحدت تهران به اجرای برنامه بپردازند. در این کنسرت، مینو اصحابى (نوازنده ویولن و کمانچه)، آوا ایوبى (نوازنده باس)، ملودى پازوکى (نوازنده پیانو)، نازنین پدرثانى (نوازنده تنبک و دایره)، ترگل خلیقى (نوازنده تار) و صدا صدیقى (نوازنده قانون) با رهبرى «امیر صادقین» و مدیریت هنرى «ماهان حیدرى»، خواهران گلچین را همراهى خواهند کرد.
 
با وجود آنکه این دو هنرمند را بیشتر به عنوان بازیگر می‌شناسیم، اما هر دو سال‌ها است که در زمینه موسیقی فعالیت دارند و هر دو نیز تحصیل‌کرده موسیقی هستند و حالا هم گروهی را پایه‌گذاری کرده‌اند که به احترام عمویشان -نادر گلچین- «نوای گلچین» نام گرفته است. گروهی که می‌گویند این کنسرت، آغاز فعالیت‌هایی است که بدون شک ادامه‌دار خواهد بود.
 
کنسرت «نوای گلچین»، به تهیه‌کنندگی «امید معلم»، «آذر معماریان» و «فرزام شکارى»، در «تالار وحدت» برگزار خواهد شد.
 

• * شما سال‌ها است که در زمینه موسیقی فعالیت دارید. اما مخاطب در این میان، چندان سابقه شنیداری از شما ندارد. چه شد که حالا به «نوای گلچین» رسیده‌اید؟

منیژه گلچین: ما قرار بود چندین سال قبل اولین کنسرتمان را برگزار کنیم که به دلایل مختلف این هدف عملی نشد. در این میان «مرجانه» نیز قرار بود چند باری به شکل مستقل به برگزاری برنامه بپردازد که آن هم عملی نشد. یک بار هم تصمیم گرفتیم تا کنسرتی به همراه خوانندگان مرد به صورت هم‌خوانی برگزار کنیم، اما تصمیمان عوض شد تا اینکه به این گروه رسیدیم؛ گروهی که دوستشان داریم و حالا هم بیشتر مشغول انجام فعالیت‌های دلی هستیم تا اینکه تنها بخواهیم یک کار حرفه‌ای موسیقی انجام دهیم.
 

• * و قرار است چه قطعاتی را در کنسرت اجرا کنید؟

  ما در این کنسرت بازخوانی تعدادی از آهنگ‌هایی را انجام خواهیم داد که پیش از این در برنامه «گل‌ها» خوانده شده و برای خانم ها حس نوستالژیکی دارد و دوست دارند آنها را بشنوند.
 

• * این اولین کنسرت مشترک شما است؟

بله.

مرجانه گلچین: همان طور که خواهرم گفتند در سال 86 قرار بود تا من همراه با یک گروه موسیقی  با نام «آژنگ» یک کنسرت مشترک با آقای «امیرحسین مدرس» برگزار کنیم که متاسفانه به انجام نرسید. بعد از آن تصمیم گرفتیم تا با گروه دیگری کنسرت بدهیم. در آن گروه قرار شد تا تعدادی از بازیگرانی که خوانندگی هم می‌کنند، حضور داشته باشند. باز آن هم به نتیجه نرسید تا سرانجام با این گروه که با نام «نوای گلچین» شکل گرفته در خدمت دوستان هستیم. گروهی که بسیار دوستش دارم.
 

• * گویا هر دو علاقه بسیاری به این گروه دارید.

مرجانه گلچین: بله. این گروه بسیار صمیمی است و برای ما تنها یک گروه موسیقی نیست. من چند شب پیش به دوستانم در این گروه گفتم که از همین امروز برای روزی دلتنگ هستم که ممکن است این گروه دیگر وجود نداشته باشد. مهم‌ترین بخش این برنامه برای من حس دوستی و همدلی‌ای است که بین اعضای گروه وجود دارد و این بسیار عالی است. البته امیدوارم در بخش اجرایی هم بتوانیم موفق و مثمر ثمر باشیم تا مخاطبانی که کار ما را می‌شنوند، آن را دوست داشته باشند.
 

• * چرا این‌قدر دیر؟ هر دوی شما از سال‌های دور سابقه خواندن داشتید. چرا زودتر کنسرتی برگزار نکردید؟ آن هم در صورتی که بانوان حدود دو دهه‌ای هست که در این زمینه فعالیت دارند.

مرجانه گلچین: بخشی از این مساله به خواست و اراده ما بستگی نداشت. البته باید بگویم که در تمامی این سال‌ها که ما در عرصه تئاتر حضور داشتیم و در آنجا فعالیت‌های موسیقی‌مان را ادامه می‌دادیم. البته کار من بیشتر نوازندگی بود و منیژه هم بیشتر می‌خواند.
 

• * اما به هر حال کنسرت نداشتید.

مرجانه گلچین: بله. من چند سالی ایران نبودم و طبیعتاً نه در حوزه موسیقی و نه در حوزه تصویر فعالیتی نداشتم. این دور بودن باعث شد تا به این زمان رسیدیم. ضمن اینکه منتظر بودیم تا به اصطلاح آن اتفاق خوب رخ دهد.
 

• * البته در این سال‌ها نقد به فعالیت خانم‌ها هم بسیار زیاد است. زنانی که در این عرصه فعالیت کردند، بیشتر قطعات تکراری را اجرا کردند و اندک اندک مخاطبان دلزده شدند.

بله؛ اما برای بررسی این مشکل، باید همه‌ی جوانب امر را بررسی کرد، اما به هر حال ما دوست داریم که سطح موسیقی‌ای که ارایه می‌دهیم، به اندازه‌ای بالا باشد که حرفی برای گفتن داشته باشد.
 

• * در این سال‌ها بسیاری از چهره‌های سینمایی و تلویزیونی تجربه‌هایی در زمینه‌ی موسیقی نیز انجام داده‌اند، این برای شما یک تجربه است یا باید آن را در ادامه‌ی فعالیت‌های موسیقی‌ای دانست که از سنین کودکی انجام می‌دادید؟

منیژه گلچین: موسیقی همیشه در خانه ما جریان داشت. موسیقی در خانه ما مثل غذا خوردن است. ادبیات و موسیقی برای ما مثل هوایی است که تنفس می‌کنیم و همین اندازه به آنها احتیاج داریم. بنابراین ما از این فضا هیچ زمانی دور نبودیم و گاهی در قالب تئاتر آن را انجام دادیم و همین‌طورکه مرجانه جان گفتند در داخل و خارج از کشور این کار را به شکل‌هایی انجام دادیم. حالا اما به این نتیجه رسیدیم که وقت برگزاری کنسرت رسیده است.
 

• * شما موسیقی را به شکل حرفه‌ای خوانده‌اید، اما موافق حضور کسانی که تجربه آکادمیک و علمی در این خصوص ندارند، هستید؟‌

منیژه گلچین: من با این ایده که حتماً کسی که بهترین است بخواند، مخالفم. می‌گویم یک گلدان گل می‌تواند وجود داشته باشد که در آن گل‌های متفاوتی وجود داشته باشد. خواه ناخواه آن گلی که زیباتر است خودش را بهتر نشان می‌دهد. باید بگذاریم که باشند. اگر حضور گسترده‌ای وجود داشته باشد، به شکل طبیعی رقابت‌های سالم هم شکل خواهد گرفت. وقتی من ببینم که فلان گروه خانم، کنسرتی بی‌عیب و نقص برگزار کرده، طبیعتاً خودم هم تلاش خواهم کرد که حرف بیشتری برای گفتن داشته باشم. این مساله رقابت ایجاد می‌کند. به شکل کلی اعتقاد دارم مجوز برای کنسرت بانوان حرکتی بسیار مثمر ثمر است و هر اندازه که این رقابت بیشتر وجود داشته باشد گروه‌های بهتری شکل خواهند گرفت. در عین حال دوستان هنرمندی که در این زمینه فعالیت می‌کنند نیز باید نهایت تلاش خویش را در این زمینه انجام دهند، چون خانم هایی که لطف می‌کند و از این برنامه‌ها دیدن می‌کند، چراغ این هنر را زنده نگاه می‌دارد و ما باید احترام بسیار زیادی برایش قائل شویم و اگر از دستمان بر می‌آید، هر چه بیشتر توانمان را بالا ببریم. امیدوارم که این اتفاق برای خانم‌های جوانی که به تازگی فعالیتشان را شروع کرده‌اند، رخ دهد.
 
مرجانه گلچین: این تنوع، قدرت انتخاب مخاطب را هم بالا می‌برد، یعنی شما از میان چندین گروه می‌توانید گروه موردنظر خود را انتخاب کنید. حالا خوشبختانه قدرت انتخاب برای دیدن کنسرت‌های آقایان زیاد است و می‌توانیم انتخاب کنیم که مثلاً کنسرت آقای همایون شجریان را برویم یا علیرضا قربانی یا سالار عقیلی. وقتی قدرت انتخاب بالا باشد مخاطب هم می‌تواند آن چیزی را که به ذائقه‌اش نزدیک‌تر است انتخاب کند.
 

• * شما به این مساله اشاره کردید که موسیقی در خانواده‌تان جریان دارد. غیر از استاد گلچین چه کسان دیگری در خانواده‌اان در این زمینه فعالیت دارند؟

منیژه گلچین: پدرمان، هم خواننده و هم نوازنده بودند. اما متاسفانه آسم گرفتند و نتوانستند فعالیت‌هایشان را ادامه دهند. به شکل کلی خانواده‌ پدری من در این زمینه فعالیت بسیار زیادی دارند. ما نیز تحت تعلیمات عمویمان بودیم استاد سنتور من زنده‌یاد فرامرز پایور بودند و تنبک را استاد ناصر افتتاح و بهمن رجبی تدریس می‌کردند. در تئوری موسیقی کسانی مثل اساتید پورتراب، روشن روان، دکتر هدایت نیرسینا و بسیاری دیگر حضور داشتند و واقعاً یک تیم قرص و قوی به معنای واقعی استاد در آن زمان فعالیت می‌کردند. تمام این عزیزان لایق نام استادی بودند.
 

• * و در ادامه خودتان تدریس آواز کردید؟‌

منیژه گلچین: بله و در تمام‌ این سال‌ها به تنفس خواننده و بیان فکر می‌کردم. در واقع، شعر از اهمیت بسیار زیادی برایم برخوردار بود و بعد فکر می‌کردم چرا برخی خواننده‌ها در این زمینه درست عمل نمی‌کنند یا چرا باید تا این اندازه شعر را فدای تحریر کرد. روی اینها فکر کردم و به همین خاطر روی بیان و تنفس هنرجویانی که در زمینه‌ تئاتر و همچنین موسیقی با من کار می‌کردند، تمرکز کردم و بعد ردیف و تاریخچه موسیقی را به آنها آموختم و حالا سال‌ها است که در این زمینه مشغول فعالیت هستم.
 
مرجانه گلچین: به تشویق خواهرم که اصلی‌ترین انگیزه من برای کار بازیگری و خوانندگی بودند، در رشته موسیقی درس خواندم. سال 63 هنرستان موسیقی فراخوانی داد و تعدادی هنرجو پذیرفت که من نیز جزو آنها بودم، آن سال استاد داداشی و مرحوم افخمی -که بعدها مدیریت هنرستان موسیقی را به عهده گرفتند- از ما امتحان می‌گرفتند. آن زمان هنرستان موسیقی به نام «سرود و آهنگ‌های انقلابی» فعالیت می‌کرد و در خیابان ارفع، ‌نزدیک تالار وحدت بود.
 

• * یعنی همین جای کنونی؟

نه کمی فاصله داشت. یک خانه قدیمی بود که به عنوان هنرستان موسیقی فعالیت می‌کرد. من آنجا درس خواندم و یکی از خوش‌اقبال‌ترین هنرجویان بودم، چون آن زمان دوران طلایی هنرستان بود و بهترین اساتید موسیقی در آنجا حضور داشتند. البته من جوان و شیطان بودم و شاید به اندازه کافی نتوانستم از حضورشان استفاده کنم. (با خنده)
 
منیژه گلچین: البته با تمام اینها هیچ وقت نمی‌شود اثرات خودش را نگذارد. من هم در آن دوران فکر می‌کنم استفاده‌ لازم را نکردم، اما تمام تعلیمات آنها در وجود ما و تمام کسانی که از حضور این اساتید بهره بردند، ته‌نشین شد.
 

• * چه کسانی در آن سال‌ها در هنرستان موسیقی بودند؟

مرجانه گلچین: اساتید حبیب‌الله صالحی، طلوعی، دلنوازی، ظریف، جنگوگ، همگی اساتید ما در آن زمان بودند. در سلفژ نیز استاد پورتراب، خانم مینا افتاده و خانم اصلانی حضور داشتند. شاید حالا حضور ذهن نداشته باشم که از تمام آنها یاد کنم، اما همگی جزو بزرگ‌ترین اساتید موسیقی بودند. برای مثال آقای الهامیان یکی از بزرگ‌ترین کسانی بودند که در زمینه سلفژ موسیقی تدریس می‌کردند و همچنان نیز فعال هستند.
 

• * با این وجود در ادامه فعالیت‌های سینمایی و تلویزیونی‌تان گسترش بیشتری پیدا کرد.

من از 9 سالگی به عنوان بازیگر مشغول فعالیت شدم. یعنی هم‌زمان با اینکه در هنرستان موسیقی درس می‌خواندم، فعالیت‌های تصویری‌ام را شروع کردم و به تدریج وزنه آن طرف سنگین‌تر شد. یعنی با پخش مجموعه تلویزیونی «آیینه» به اندازه‌ای فعالیت‌های من در سینما و تئاتر زیاد شد که ناخودآگاه از فعالیت‌های موسیقی فاصله گرفتم.
 

• * حالا افسوس نمی‌خورید؟

بسیار زیاد. به خصوص که در آن زمان یکی از شاگردان بسیار خوب استاد صالحی بودم و همیشه نمره‌های خوبی می‌گرفتم و ایشان به من می‌گفتند که پنجه شیرینی داری؛ اگرچه طبق همان صحبتی که کردم، نخواستم فعالیت‌هایم در موسیقی را به شکل کامل قطع کنم و به عنوان نوازنده در تئاتر حضور داشتم.
 

• * «نوای گلچین» چطور شکل گرفت؟

منیژه گلچین: ما باید گروهی را با اهداف خودمان شکل می‌دادیم. یعنی گروهی که ادبیات در صدر آن قرار دارد. البته شاید در اولین کنسرت ما تمامی این اهداف لحاظ نشود؛ چون ما در این مدت فراز و نشیب‌های بسیاری را از سر گذراندیم. اما به مرور به آن اهدافی که از ابتدا برای آن پی‌ریزی کردیم، خواهیم رسید. البته در این میان، جای دختر عموی نازنیمان «نادیا» هم بسیار خالی است. او فارغ‌التخصیل کنسرواتوار موسیقی بود و ویولون فرنگی می‌نواخت. او در عین حال سه ‌تار می‌زد و صدای بسیار خوشی داشت. به قول عمویم ما سه تفنگدار بودیم که همیشه در زمینه تئاتر و تلویزیون و سینما با هم کار می‌کردیم.
 

• * فعالیت‌های این گروه ادامه‌دار خواهد بود؟

منیژه گلچین: به طور قطع. ریشه این گروه استاد نادر گلچین است و ما هم نسلی هستیم که به دنبال آن می‌آید. دخترعموی ما در کانادا به عنوان سرپرست ارکستر فعالیت می‌کند. دختر خود بنده در امریکا نوازنده تار است. این افراد هم به تدریج در این گروه به کار گرفته خواهند شد و به زودی یک کنسرت خانوادگی به همراه عمویمان خواهیم داشت.
 

• * انتخاب قطعات بر چه اساسی صورت گرفت؟

مرجانه گلچین: آهنگ‌هایی انتخاب شد که با جنس صدایمان متناسب باشد. من دوست داشتم، قطعاتی را بخوانم که خودم دوستشان دارم. وقتی شما چیزی را دوست دارید، آن را طوری اجرا می‌کنید که برای مخاطب هم دوست‌داشتنی باشد. ضمن اینکه مخاطبان با این قطعات نوستالژی دارند و می‌توانند با ما همخوانی کنند. امیدوارم یک حس مشترک زیبا بین ما و مخاطب به وجود آید.
 

• * چهار  قطعه را نیز به صورت مشترک خواهید خواند.

منیژه گلچین: بله، دو تا از این قطعات را پیش از این عموجان خوانده‌اند و ما در ابتدا و انتهای کار آن را اجرا می‌کنیم. دو قطعه‌ی فلوکلور هم از سرزمین پدر و مادری خودمان یعنی گیلان می‌خوانیم.
 

• * با مسئله آهنگسازی چه می‌کنید؟ به هر حال آهنگسازان مرد چندان تمایلی برای ساخت قطعه برای بانوان ندارند.

مرجانه گلچین: من برای چند کنسرت اول ترجیح می‌دهم از قطعاتی استفاده کنیم که مخاطب با آن حس مشترک دارد. بعد از آن نیز حتماً در این زمینه فکر خواهیم کرد.