موسیقی ما – از آلبوم «نه فرشته ام نه شیطان» به آهنگسازی «تهمورس پورناظری» و خوانندگی «همایون شجریان» روز سه شنبه 20 اسفند در تالار وحدت تهران رونمایی شد. این مراسم به همت ناشر اثر یعنی شرکت «ایران گام» به مدیریت «صدرالدین حسین خانی» برگزار شد. تالار وحدت در این روز میزبان چهره های سرشناسی از اهالی موسیقی ، سینما ، ادبیات و تئاتر بود. همچنین جمع کثیری از عکاسان و خبرنگاران برای پوشش این مراسم که سبک برگزاری متفاوتی نسبت به برنامه های مشابه داشت حضور بهم رسانده بودند. اجرای این برنامه بر عهده «سحر دولتشاهی» بود و در فواصل بخش اول آن نیز کلیپ هایی با بازی بازیگرانی چون «باران کوثری» ، «سحر دولتشاهی» و «مهرداد صدیقیان» از قطعات آلبوم پخش می شد. گزارش اختصاصی سایت «موسیقی ما» از این مراسم را در ادامه می خوانید:

*سهراب پورناظری: ما امکاناتی نمی خواهیم فقط می خواهیم کارهای صنفی و هنری خودمان را انجام دهیم
«سهراب پورناظری» در ابتدای برنامه گفت:«آلبوم نه فرشته ام نه شیطان با دهه چهارم زندگی نسل جوان موسیقی ما همراه شده است. نسلی که هنوز به فرزند شناخته می شود. همایون و تهمورس و خیلی از هم نسلی های ما که از من بزرگتر هستند ، در آستانه چهل سالگی قرار دارند و می توانم به «علیرضا قربانی» عزیز و «اردوان کامکار» هم اشاره کنم. این یک هشدار برای جامعه فرهنگی ایران است. بعد از اتفاقاتی که در این چند ماه رخ داد و امید در کالبد ملت ایران دمیده شد و ایرانیان همه را شوکه کردند. قرار بود که نوید روزهای خوش را برای ما داشته باشد و وعده های زیادی دادند. یک روز در این صحنه تالار وحدت در خدمت آقای رییس جمهور بودیم و ایشان صحبت های امیدوارکننده ای داشتند. با همه این احوالات آنچنان اراده ای برای اینکه واقعا این نسل و این مجموعه بخواهد عرصه چندانی در اختیار باشد را من هنوز متاسفانه نمی بینم. می بینم که مصاحبه هایی مبنی بر صدور موسیقی ایران و جهانی کردن آن مطرح می شود. به جز تلاش هنرمندان جوان و پیشکسوتانی که در این چند سال نهایت عشق خود را صرف این کار کردند ، چیزی ندیدیم. من فقط هشدار می دهم که نسل فرزندان موسیقی در آستانه چهل سالگی و بیشتر قرار دارند و این یک تقاطع مهم در زندگی هنری یک فرد است. تقابل تجربه و توانایی بهترین زمان است. ما امکاناتی نمی خواهیم و فقط می خواهیم کارهای صنفی و هنری خودمان را انجام دهیم. تمام حرف من این است که مسئولین و حتی مردم باید هوشیارانه تر برخورد کنند و در برخورد با این نسل آنچنان که باید و شاید قدر نمی دانند».

*محمد رحمانیان: همایون ، کیخسرو آواز ایران است
پس از صحبت های این موزیسین کلیپ خوش ساختی از قطعه «چرا رفتی» که اولین قطعه آلبوم نه فرشته ام نه شیطان است پخش شد. سپس «محمد رحمانیان» به عنوان دومین سخنران برنامه روی استیج حاضر شد. این کارگردان تئاتر که در حال حاضر اجرای «در روزهای آخر اسفند» را روی صحنه تالار وحدت دارد گفت:«بعد از مدتی که از شروع به کار دولت جدید گذشته است حمایت جالبی صورت نگرفته است. به نظر من قرار بر حمایت نیست و از ابتدا هم قرار نبوده است. به خصوص از حوزه موسیقی که از بالا تا پایین آن جرم است! فکر می کنم نباید چشم امید زیادی به مدیران داشت و فعالیت جهان از جانب شما است و همه جهان را به تالار اجرای موسیقی تبدیل می کنید. از حوزه کاری خودم در مورد این آلبوم صحبت می کنم. سیاوش دو پسر به نام های فرود و کیخسرو داشت که فرود در خونخواهی بعد از مرگ سیاوش از دست دادیم. کیخسرو زنده ماند و با خرد سلطنت کرد و حکومت کرد. آن زمان که دید نمی تواند این جهان را ادامه دهد به ظلمات رفت و ناپدید شد. به نظرم اتفاقی که در مورد سیاوش شجریان افتاده این است که تعدادی از پسرانش را از دست داده است. اما خوشحال هستم که کیخسرو برای ما باقی مانده است. همایون ، کیخسرو آواز ایران است».

*همایون شجریان:من و تهمورس با وسواس زیاد اشعار را انتخاب کردیم
کلیپ بعدی از این آلبوم به قطعه «آواز شتک» اختصاص داشت و سپس همایون شجریان و تهمورس پورناظری در میان تشویق های حضار صحبت های خود را آغاز کردند. شجریان در ابتدا گفت:«حدودا سه سال و نیم قبل که با تهمورس تصمیم بر انجام یک کار مشترک گرفتیم هدف ما شکل گرفتن این کار با یک وسواس زیاد بود و اینکه زمانی برای آن متصور نشویم. این اتفاق افتاد و همه این زحمات هم بر دوش تهمورس قرار گرفت. من و تهمورس با وسواس زیاد اشعار را انتخاب کردیم. این کار آماده شد و جناب حسین خانی همت کردند و سرمایه گذاری این کار را انجام دادند. سرمایه زیادی صرف این کار شد و یک شیردل می خواست که جلو بیاید! در مورد کلیپ ها نیز از «باران کوثری» ، «سحر دولتشاهی» ، «مهرداد صدیقیان» و «میلاد رحیمی» و سایر هنرمندان دست اندرکار تولید آنها قدردانی می کنم».

تهمورس پورناظری در ادامه افزود:«من در این کار فقط یک هدف داشتم و به آن هم رسیده ام. قصد داشتم بین موسیقی خودم و صدای همایون و مخاطبان یک رابطه دلی ایجاد کنم. به جز اینکه یک عشقی بین من و شنونده کارها باشد ، هیچ هدف دیگری نبوده است. شرکت ایران گام و آقای حسین خانی دست ما را برای این کار باز گذاشتند و برای ضبط این کار دور کره زمین را گشتیم! قطعه بعدی که می شنوید همنوازی سه تار ، سنتور و کمانچه من و سهراب و «حمیدرضا تقوی» است. گیتار فلامنکو توسط «رامون استگنارو» نواخته شده است و ایشان سولیستی هستند که با «آندرا بوچلی» و «دیوید فاستر» همکاری دارند. «جیمی جانسون» هم نوازنده گیتار بیس است که ایشان جزو دو نفر اول موسیقی الکترونیک دنیا هستند».
با پخش کلیپی از قطعه «در حصار شب» بخش اول برنامه پایان یافت و مهمانان ویژه برای پذیرایی و ثبت لحظات ماندگار مراسم در قاب دوربین عکاسان به لابی تالار وحدت مراجعه کردند.

*تهمورس پورناظری: یقینا این آلبوم برای برای «گرمی» ارائه می شود
راس ساعت 13 تمامی خبرنگاران و عکاسان به سالن اصلی تالار وحدت بازگشتند و نشست خبری با حضور تهمورس پورناظری و همایون شجریان و صدرالدین حسین خانی آغاز شد. پورناظری صحبت های خود در نشست خبری را اینگونه آغاز کرد:«این مجموعه شامل هشت موسیقی است که هرکدام از آهنگ ها و ترک ها با سازبندی و تنظیم و فرم های مختلف آهنگسازی تولید شده است. تمامی قطعات این مجموعه با کلام هستند و اشعار از «مولانا» ، دکتر «محمدرضا شفیعی کدکنی» ، «حسین منزوی» ، «هومن ذکایی» و خانم «سیمین بهبهانی» است. یقینا این آلبوم برای برای «گرمی» ارائه می شود که جزو فهرست آنها قرار گیرد. نامزدشدن در چنین مراسمی همانند نامزدی اسکار اعتبار بزرگی است».

همایون شجریان در ادامه همین بحث افزود:«پروسه ارائه شدن یک اثر برای جایزه گرمی این است که یک شرکت غیرایرانی در اروپا  یا آمریکا باید کار را تولید کنند. البته فکر می کنم خود ما از ایران هم بتوانیم در این زمینه اقدام کنیم. کار «بی تو به سر نمی شود» و «فریاد» که قبلا نامزد شد نیز به همین شکل بود. ابتدا یک شرکت آمریکایی کار را منتشر کرد و وارد فستیوال شد. معیارهای آنها این است که مثلا اگر کاری از ایران هست ، می خواهند که نزدیک به موسیقی ریشه ای ایران باشد و آثار سنتی تر بیشتر مورد توجه قرار می گرفت. با توجه به اینکه قصد ما ارائه موسیقی خیلی سنتی یا قدیمی و ریشه دار باشد و یک مقدار از المان های دیگر استفاده کردیم ، واقعا نمی دانم که این کار می تواند جایگاهی در این فستیوال داشته باشد یا خیر».

پورناظری در مورد فضای قطعات آلبوم نیز افزود:«تمامی این هشت قطعه ، هشت فضای موسیقایی مختلف دارد. اولین کار یعنی «چرا رفتی» فرم موسیقی کلاسیک غربی دارد. یک آهنگساز برجسته آمریکایی این اثر را تنظیم کرده است و تمامی نوازندگان نیز آمریکایی هستند. به لحاظ استاندارد نوشتار و تنظیم در سطح بالای جهانی قرار دارد. قطعه «درون آینه» طرحی آوازی است که فقط سه تار و آواز و یک رنگ آمیزی زیر سه تار و آواز است. در واقع  آوازی است که ساخته شده است. استاندارد ضبط کارها در تمامی این هشت ترک بسیار بالا است و ضبط در بهترین استودیو دنیا انجام شده است. قطعه «دل به دل» کاملا فضا و سازبندی ایرانی دارد و پس از آن قطعه «کولی» است که سه تار و آواز دارد. به شکل خیلی خاصی این کار را میکس کردیم که نزدیکی زیادی بین اجرا و شنونده وجود دارد. ترک نه فرشته ام نه شیطان کاری است که برای ساز تار در چند خط نوشته شده است و با همراهی گیتار بیس و شعر حسین منزوی شنیده می شود. گام های استفاده شده در این قطعه ، گام های معمولی در موسیقی ایرانی نیست. چند روز پس از ساخت این اثر به کنسرت «پاکو دلوسیا» رفتم و قطعه ای اجرا کرد و دیدم که چقدر حال و احوالش همانند اثری است که ساختم. آن کار را بارها شنیدم و برای مقدمه از ایشان الهام گرفتم. در قطعه چونی بی من ارکستر زهی است و «شجاعت حسین خان» ، «پدرو اوستاچه» و سهراب سولیست های کار هستند. سپس «آواز شتک» هست که آواز جالب و ویژه ای شده است. در پایان هم کاری است که بر اساس موسیقی تنبور و فلامنکو اجرا شده است که بیس آن با ساز گیتار اجرا می شود و ساز ایرانی فقط رنگ آمیزی می کند».

وی همچنین خاطرنشان کرد:«در این اثر اعتراض وجود دارد. هر اثر هنری بازتاب احساسات و تفکر خالقان آن اثر است. اگر کار تاثیرگذار باشد این دو مورد با هم ارتباط مستقیم دارند. اگر در تولید یک اثر عاشقانه حس عاشقانه را درک کرده باشم ، کار من تاثیرگذار خواهد بود. دو قطعه آلبوم فضای اجتماعی دارد و شش اثر دیگر صد در صد عاشقانه و اعتراض عاشقانه است».

شجریان هم از انتخاب اشعار و انتخاب خوانش در دستگاهها نیز سخنانی را مطرح کرد:«تهمورس اشعار را انتخاب کرد و آهنگ ها را می ساخت و من هم پیشنهاداتی را مطرح می کردم. اگر شعری مورد پسند من نبود به تبادل نظر می پرداختیم. این کار در یک جریان ارتباطی و نشست های متعددی شکل گرفته است. به طور کل این یکی از آلبوم های دوست داشتنی است که تا کنون کار کرده ام».

پورناظری در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر همکاری او با خانواده شجریان و همکاری با همایون در این آلبوم خاطرنشان کرد:«همکاری را ابتدا من و همایون عزیز آغاز کردیم. شش ماه قبل از تصمیم گیری برای آنچه قرار است انجام شود ، کارها را می شنیدیم و تمرین می کردیم. سه برابر مجموعه ای که در این کار می شنوید ضبط استودیویی به صورت اتود داشتیم و از بین آنها این کارها انتخاب شد. همکاری با استاد «محمدرضا شجریان» تقریبا یک سال پس از شروع این مجموعه بود. یازده سال قبل آهنگ «چونی بی من» را ضبط کرده بودم و در یک مجموعه همایون با ما همنوازی کرد. این کار را برای همایون گذاشتم و از آن سال نگه داشتیم و مجددا تنظیم جدید روی آن لحاظ شد. سایر کارها همگی برای صدای همایون ساخته شده است».

*همایون شجریان: این کار طی سه روز در استودیو خوانده شد
همایون شجریان همچنین در پاسخ به سوالی درباره مدت زمان و نحوه اجرای قطعات این آلبوم که فضای کاملا سنتی ندارد گفت:«این کار طی سه روز در استودیو خوانده شد. آماده شدن برای فضای کار از سه یا سه سال و نیم قبل بود که کم ذره ذره پیش رفت. ارتباط حسی برای من بسیار مهم است و ترجیح می دهم که زمان داشته باشم. به دلیل ارتباط من و تهمورس این ارتباط با قطعات هم وجود داشت. این کار امکانی را فراهم کرد که بتوانیم از اشعار و ملودی هایی استفاده کنیم که مدام با آن درگیر باشیم. ولی برای اجرای نهایی سه روز بیشتر وقت ما را نگرفت».

*صدرالدین حسین خانی: این آلبوم تا کنون حدود 200 هزار دلار هزینه داشته است
صدرالدین حسین خانی هم در مورد سرمایه گذاری و هزینه های تولید این آلبوم گفت:«هزینه سرمایه گذاری این آلبوم زیاد بود ولی اصلا مهم نیست زیرا ارزش معنوی این کار به قدری زیاد است که بحث مالی برای من مهم نبود. دو سال پیش استارت این کار زده شد و چون خارج از ایران انجام می شد ، آن زمان با 120 هزار دلار این پروژه آغاز شد. اما این آلبوم تا کنون حدود 200 هزار دلار هزینه داشته است. برای شرکت من و رزومه کاری من افتخار کاری بزرگی است که توانستم در کنار اساتید بزرگی حضور داشته باشم. این یک اثر معمولی نیست و تفکرات بزرگی در پشت آن قرار دارد».

وی همچنین در مورد مشکلات چند سال اخیر شرکت ایران گام نیز افزود:«می گویند شرکت ایران گام چند سال است که مشکلاتی دارد و هنوز به ما اعلام نشده است که این مشکلات چیست. با آقای «پیروز ارجمند» جلسه ای داشتیم و قول دادند که سریعا رسیدگی شود. به قول ایشان در پرونده ما مورد خاصی نیست که قابلیت رفع نداشته باشد. برای این آلبوم مشکلی به وجود نمی آید زیرا پخش توسط شرکت «هنر شهر» و در تیراژ 50 هزار نسخه انجام می شود».

همایون شجریان هم تصریح کرد:«روز اول که قرار شد این کار را انجام دهیم ایده های زیادی داشتیم و تهمورس پورناظری هم ذهن بسیار خلاقی دارد. در سختی های پروسه تولید ناامیدی هایی به وجود می آمد زیرا هزینه های آنچه که در فکر داشتیم بسیار بیشتر از آن رقمی بود که برای تولید یک اثر در ایران صرف می شود ولی آقای حسین خانی جانانه پای این کار ایستادند. با وجود نامشخص بودن هزینه تولید ، ایشان قبول کردند که ما را همراهی کنند. آلبوم چه آتش ها روز یکشنبه منتشر شد و فردای آن روز تمامی سایت ها این اثر را برای دانلود رایگان قرار داده بودند. امیدوارم که ایشان بتوانند در این شرایط حداقل زیاد ضرر نکنند!».

پورناظری همچنین درباره پخش جهانی این اثر توضیح داد:«پخش جهانی اثر در آمریکا توسط کمپانی «mystic world music» انجام می شود. در اروپا هم قرار است که توسط کمپانی «accord crisis» صورت می گیرد».
خالق نه فرشته ام نه شیطان درباره کنسرت این آلبوم هم به این نکته اشاره کرد:«یقینا برای کنسرت از سولیست های آلبوم دعوت می کنیم. نوازنده های سازهای زهی ایران بسیار خوب هستند و برای بخش های زهی و سایر بخش ها شاید ترکیبی از نوازندگان غیرایرانی و داخلی را داشته باشیم. ولی قطعا شجاعت خان ، رامون ، پدرو و جیمی جانسون را حتما دعوت می کنیم. این کار با حضور آنها شکل گرفته است و اجرای صحنه باید به فضایی که ضبط شده است نزدیک باشد».

*همایون شجریان: همه جانبه بودن نقد برای من بسیار ارزشمند است
یکی از مباحث مطرح شده پیرامون مقوله نقد بود که پورناظری در همین زمینه گفت:«نقد بی نظیر است و همانطور که گفته شد در گذشته به تعداد انگشتان یک دست خبرنگار موسیقی وجود داشت. اما اکنون این فعالیت در حال گسترش و حرفه ای شدن است. آندرا بوچلی شب اول برنامه خود در نیویورک را برگزار می کند و فردا نیویورک تایمز نقدی می نویسد که برنامه بعدی او تماشاچی ندارد. نقد باید به جایی برسد که ما را تعیین کند. کار بسیار مهمی است و سطح هر فعالیتی را می تواند بالا ببرد».

همایون شجریان هم افزود:«نقد می تواند تعیین کننده باشد. نقدهای مختلف جذابیت های خودش را دارد ولی ترجیح من این است که نقد موسیقی تمام جوانب کار را بررسی کند. کسی که نقد می کند باید از لحاظ سلیقه ای و تخصصی نظر خود را بیان کند. همه جانبه بودن نقد برای من بسیار ارزشمند است».

*تهمورس پورناظری: مفهوم ورلد موزیک در موسیقی ایران نداریم
تهمورس پورناظری در مورد یک اثر جهانی و ویژگی های آن گفت:«نوازنده خارجی یا ایرانی و یا ساز او تعیین کننده جهانی بودن موسیقی نیست. موسیقی جهانی یعنی موسیقی که به گوش جهان برسد. مفهوم ورلد موزیک در موسیقی ایران نداریم و همان موسیقی جهانی را به کار می بریم. ولی ورلد موزیک به معنی موسیقی اقصی نقاط جهان است. در این اثر از موسیقی اقصی نقاط جهان داریم و به موسیقی فیوژن نزدیک شده ایم که به معنای ترکیب موسیقی ها و فرهنگ ها با هم است. این بدان معنا نبوده است که چون نوازنده های ما غیرایرانی هستند پس کار ما نیز جهانی است».

همایون شجریان نهایتا در مورد پخش آثارش از صدا و سیما گفت:«اگر به صدا و سیما به عنوان یک رسانه ملی نگاه کنیم ، احترام این رسانه به نظر و خواست مردم برای من بسیار با ارزش است. از جنبه احترام به نظر مردم بسیار خوشحال می شوم که صدا و سیما آثار من را پخش کند. ولی اگر احساس کنم که جایگاه صمیمی برای کار من وجود ندارد طبیعتا دوست ندارم که آثارم را پخش کنند. این نظر را نسبت به تمامی رسانه های دنیا نیز دارم زیرا دوست دارم که از یک هنرمند استفاده ابزاری صورت نگیرد».

گفتنی ست مهمانان ویژه ای نظیر بیژن کامکار، هوشنگ کامکار، کیخسرو پورناظری ، یغما گلرویی، محمد رحمانیان، سیدعباس سجادی، حمیدرضا نوربخش، داریوش پیرنیاکان، سحر دولتشاهی، داود گنجه‌ای، شاهرخ تویسرکانی، هادی منتظری، علیرضا قربانی، محمد اصفهانی، محمدعلی بهمنی، علی زندوکیلی، محمد معتمدی، پیمان میرآقاسی، مهراب قاسم خانی ، شقایق دهقان ، پژمان جمشیدی ، روزبه نعمت اللهی ، علی جعفری پویان ، حسین علیشاپور و فرهاد هراتی و... در برنامه حضور داشتند.

آلبوم نه فرشته ام نه شیطان در هشت قطعه و با حضور موزیسین های مطرحی چون «شجاعت حسین خان» ، «پدرو اوستاچه» ، «دیوید گارنر» ، «جیمی جانسون» ، «محمد آکاتای» ، «جان ویک فیلد» و «رامون استگنارو» تولید شده است. همچنین از سازهای به کار رفته در این اثر می توان به تار ، سه تار ، سنتور ، کمانچه ، گیتار آکوستیک ، گیتار بیس ، پیانو ، کوزه ، کاخون ، ویلن ، ویولا ، ویلنسل و کنترباس و... اشاره کرد.