امشب روی آنتن شبکه دو ببینید؛
پدیده «مرتضی پاشایی» بار دیگر در تلویزیون نقد میشود
موسیقی ما - مستند ترکیبی «جیوگی» شنبه، 21 شهریور با پخش بخشهایی از اظهارنظر جامعه شناسانه دکتر «یوسف علی اباذری» درباره مرحوم مرتضی پاشایی و موسیقیاش، «تفاوت فرهنگعامه بافرهنگ روشنفکری» را به بحث میگذارد.
به گزارش «موسیقی ما»، «جیوگی» با رویکردی متفاوت به رویدادهای فرهنگی و اجتماعی، میکوشد موضوعات مبتلابه این حوزهها را به چالش بکشد. این «Reality show» در «قالبی جدید» با اجرای میلاد دخانچی و حضور چهرههایی که نقش تأثیرگذاری در گفتمان فرهنگی 35 سال گذشته ایران داشتهاند، شنبه تا دوشنبه هر هفته از ساعت 21 پخش میشود. قرار است در هر سری از این مستند ترکیبی بخشی از یک اتفاق فرهنگی مانند فیلم، کتاب، موسیقی و.. انتخابشده و در برنامههای شنبه، یکشنبه و دوشنبه بهصورت بههم پیوسته مورد بررسی قرار گیرد.
این برنامه شنبهها، با نمایش فیلم یا سخنرانی و یا ارائه بخشهایی از رویدادهای فرهنگی نقطه نظرات مهمانان حاضر در استودیو را درباره موضوع مطرح شده جویا میشود. در قسمت نخست از این سهگانه مستند ترکیبی، که شنبه 21 شهریور پخش میشود، پس از نمایش بخشهایی از اظهار نظر دکتر اباذری درباره مرتضی پاشایی «تفاوت فرهنگعامه با فرهنگ روشنفکری» به بحث گذاشته میشود. اظهارنظر صریح و بیپرده یوسف علی اباذری استاد جامعهشناسی و دانشیار دانشگاه تهران در نشست «پدیدارشناسی فرهنگی یک مرگ» درباره «مرتضی پاشایی»، خواننده پاپ که به دلیل بیماری سرطان درگذشت، با واکنشهای گستردهای در رسانهها و شبکههای اجتماعی همراه بود.
اباذری در این نشست موسیقی پاشایی و همچنین واکنشهای گسترده گروهی از مردم به مرگ او را نقد کرد. این استاد جامعهشناسی و دانشیار دانشگاه تهران در بخش هایی از سخنان جنجالی اش در آن نشست، که بازتاب ها و و اکنش های فراوانی را نیز در پی داشت گفته بود: « اين آقايي كه عكسش را اينجا زدهاند و چراغها را تاريك كردهاند، يك خواننده پاپ بود و پاپ در سير موسيقي، مبتذلترين نوع موسيقي است. من دادهام يك موسيقيدان، فرمت موسيقي او را تحليل كرده.. مبتذل محض است! ما [موسيقي] پاپي داريم كه پيچيده است. اين سادهترين، مسخرهترين، احمقانهترين و بدترين نوع موسيقي است. صداي فالش، موسيقي مسخره، شعر مسخرهتر. بنابراين من چطور ميتوانم چنين چيزي را تحليل نكنم؟ براي من خيلي جالب است كه ۲۰۰-۳۰۰ هزار، يك ميليون نفر، يك ملتي در مجلس ترحيمش شركت ميكنند. چرا مردم ايران به اين افلاس افتادهاند؟ اينجا است كه تحليل بسيار مهم است. وقتي قرار است سياستزدايي انجام شود، لاجرم چنين وقايعي پيش ميآيد. متوسل ميشوند به خوانندگان پاپ براي اينكه جاي سياست واقعي را بگيرند. اين مساله، يك نكته شبهفاشيستي دارد كه من از آن وحشت دارم. يك ترس متقابل است. سياستزدايي، انهدام هر آن چيزي است كه برايش انقلاب شد و عده زيادي برايش ايستادهاند. چرا وقتي يك روشنفكر ميميرد كسي براي تشييع جنازهاش نميرود؟ مگر وقتي [ساموئل] بكت مرد، چند نفر رفتند؟ سه نفر. اين ماجرا نشانه بدي است. سرانجام اين موسيقي، فاشيزم است.»
این سخنان تند و جنجالی با واکنش های گسترده در شبکه های اجتماعی رو به رو شد و باعث شد عموی «مرتضی پاشایی» نیز در این باره بدون نام بردن از اباذری جوابیه ای را با این مضمون و محتوا منتشر کند:« اساسا نقد یک پدیده اجتماعی، نفیا و اثباتا امری مبارک است و باید از آن استقبال کرد و آن را منشاء خیر و برکات آتی دانست. لذا اینجانب به نمایندگی از خانواده پاشایی و به عنوان عضوی از جامعه دانشگاهی کشور از هرگونه نقد منصفانه استقبال نموده و هرگز به دنبال تقدیس و بزرگنمایی آن مرحوم نیستم. لیکن اخیرا نقدی در یک جمع دانشگاهی مطرح شده که چه از نظر شکلی و ادبیات و چه از نظر ماهوی محل تامل و تاسف است و به ویژه آن که صاحب این نقد، جامعه شناس و دانشگاهی است. بنابراین لازم می دانم از باب تنویر افکار عمومی مطالبی را به اختصار عرضه نمایم.منتقد مذکور در ابتدای سخنان خویش موسیقی پاپ را کلا و اساسا مبتذل معرفی می کند و در جای دیگری از سخنان خویش مدعی می گردد که این نوع موسیقی هیچ نسبتی با آرمانهای اول انقلاب ندارد. مبتذل دانستن و زیر سوال بردن یک سبک موسیقی و هنر و یا تایید و تکریم آن مستلزم داشتن تخصص و دانش در خصوص موضوع است.
ایشان خود اذعان می کند تخصصی در هنر و موسیقی ندارد و بر اساس نظرات دیگران گزاره های خویش را بنا نهاده است. در باب ادبیات مطرح شده نکته قابل طرح این است که به فرض صحت ودرستی محتوای کلام، به قول ظریفی کلام حق، مشروط است به ادبیات و زمان مناسب. یعنی اگر کلامی با ادبیات نامناسب بیان گردید دیگر به حق نیز دانسته نمی شود. شاید اندیشیده شود که ایشان از باب تلنگر به اجتماع خویش و در جهت اصلاح آن، این نوع ادبیات را بکار برده اند. در حالیکه هیچ کس نمی تواند و نباید حتی با دیدگاه و نیت مصلحانه به گروهی از مردم توهین و بی احترامی نموده و مع الاسف به آن افتخار نماید. چنانکه نگارنده و خانواده آن مرحوم نیز علی رغم بی احترامی به عزیزمان، همچنین تازه شدن داغ دلمان، حتی با نیت مصلحانه و از باب نهی از منکر، بی احترامی و توهین به ایشان را حق خود نداسته و در شان خود و آن مرحوم نمی دانیم. آیا شایسته تر نیست که نقد خود را همراه با متانت و ادب مطرح کنیم؟ اما این اظهارات موجب شد که نقدی بر اینگونه اظهارات در جامعه از جمله منتقد محترم داشته باشیم، تا شاید اشاره ای باشد بر توقف این پدیده نابهنجار، یعنی شکستن حرمت دیگران در جامعه، و از سوی دیگر ترویجی برای باز کردن راه گفتگوی مشفقانه باشد. به راستی چرا فکر می کنیم که همه باید همانند ما فکر کنند؟ چرا فکر می کنیم که همه باید با سلیقه ما هم رای باشند؟ چرا فکر می کنیم که اگر کسی مثل ما فکر نمی کند پس از ما نیست؟»
این ماجرا به شکل های مختلف در رسانه های رسمی و مهم بازتاب پیدا کرد و حالا چند ماه بعد از آن قرار است رسانه ملی در قالب برنامه ای مستندگونه به آن بپردازد.
به گزارش «موسیقی ما»، «جیوگی» با رویکردی متفاوت به رویدادهای فرهنگی و اجتماعی، میکوشد موضوعات مبتلابه این حوزهها را به چالش بکشد. این «Reality show» در «قالبی جدید» با اجرای میلاد دخانچی و حضور چهرههایی که نقش تأثیرگذاری در گفتمان فرهنگی 35 سال گذشته ایران داشتهاند، شنبه تا دوشنبه هر هفته از ساعت 21 پخش میشود. قرار است در هر سری از این مستند ترکیبی بخشی از یک اتفاق فرهنگی مانند فیلم، کتاب، موسیقی و.. انتخابشده و در برنامههای شنبه، یکشنبه و دوشنبه بهصورت بههم پیوسته مورد بررسی قرار گیرد.
این برنامه شنبهها، با نمایش فیلم یا سخنرانی و یا ارائه بخشهایی از رویدادهای فرهنگی نقطه نظرات مهمانان حاضر در استودیو را درباره موضوع مطرح شده جویا میشود. در قسمت نخست از این سهگانه مستند ترکیبی، که شنبه 21 شهریور پخش میشود، پس از نمایش بخشهایی از اظهار نظر دکتر اباذری درباره مرتضی پاشایی «تفاوت فرهنگعامه با فرهنگ روشنفکری» به بحث گذاشته میشود. اظهارنظر صریح و بیپرده یوسف علی اباذری استاد جامعهشناسی و دانشیار دانشگاه تهران در نشست «پدیدارشناسی فرهنگی یک مرگ» درباره «مرتضی پاشایی»، خواننده پاپ که به دلیل بیماری سرطان درگذشت، با واکنشهای گستردهای در رسانهها و شبکههای اجتماعی همراه بود.
اباذری در این نشست موسیقی پاشایی و همچنین واکنشهای گسترده گروهی از مردم به مرگ او را نقد کرد. این استاد جامعهشناسی و دانشیار دانشگاه تهران در بخش هایی از سخنان جنجالی اش در آن نشست، که بازتاب ها و و اکنش های فراوانی را نیز در پی داشت گفته بود: « اين آقايي كه عكسش را اينجا زدهاند و چراغها را تاريك كردهاند، يك خواننده پاپ بود و پاپ در سير موسيقي، مبتذلترين نوع موسيقي است. من دادهام يك موسيقيدان، فرمت موسيقي او را تحليل كرده.. مبتذل محض است! ما [موسيقي] پاپي داريم كه پيچيده است. اين سادهترين، مسخرهترين، احمقانهترين و بدترين نوع موسيقي است. صداي فالش، موسيقي مسخره، شعر مسخرهتر. بنابراين من چطور ميتوانم چنين چيزي را تحليل نكنم؟ براي من خيلي جالب است كه ۲۰۰-۳۰۰ هزار، يك ميليون نفر، يك ملتي در مجلس ترحيمش شركت ميكنند. چرا مردم ايران به اين افلاس افتادهاند؟ اينجا است كه تحليل بسيار مهم است. وقتي قرار است سياستزدايي انجام شود، لاجرم چنين وقايعي پيش ميآيد. متوسل ميشوند به خوانندگان پاپ براي اينكه جاي سياست واقعي را بگيرند. اين مساله، يك نكته شبهفاشيستي دارد كه من از آن وحشت دارم. يك ترس متقابل است. سياستزدايي، انهدام هر آن چيزي است كه برايش انقلاب شد و عده زيادي برايش ايستادهاند. چرا وقتي يك روشنفكر ميميرد كسي براي تشييع جنازهاش نميرود؟ مگر وقتي [ساموئل] بكت مرد، چند نفر رفتند؟ سه نفر. اين ماجرا نشانه بدي است. سرانجام اين موسيقي، فاشيزم است.»
این سخنان تند و جنجالی با واکنش های گسترده در شبکه های اجتماعی رو به رو شد و باعث شد عموی «مرتضی پاشایی» نیز در این باره بدون نام بردن از اباذری جوابیه ای را با این مضمون و محتوا منتشر کند:« اساسا نقد یک پدیده اجتماعی، نفیا و اثباتا امری مبارک است و باید از آن استقبال کرد و آن را منشاء خیر و برکات آتی دانست. لذا اینجانب به نمایندگی از خانواده پاشایی و به عنوان عضوی از جامعه دانشگاهی کشور از هرگونه نقد منصفانه استقبال نموده و هرگز به دنبال تقدیس و بزرگنمایی آن مرحوم نیستم. لیکن اخیرا نقدی در یک جمع دانشگاهی مطرح شده که چه از نظر شکلی و ادبیات و چه از نظر ماهوی محل تامل و تاسف است و به ویژه آن که صاحب این نقد، جامعه شناس و دانشگاهی است. بنابراین لازم می دانم از باب تنویر افکار عمومی مطالبی را به اختصار عرضه نمایم.منتقد مذکور در ابتدای سخنان خویش موسیقی پاپ را کلا و اساسا مبتذل معرفی می کند و در جای دیگری از سخنان خویش مدعی می گردد که این نوع موسیقی هیچ نسبتی با آرمانهای اول انقلاب ندارد. مبتذل دانستن و زیر سوال بردن یک سبک موسیقی و هنر و یا تایید و تکریم آن مستلزم داشتن تخصص و دانش در خصوص موضوع است.
ایشان خود اذعان می کند تخصصی در هنر و موسیقی ندارد و بر اساس نظرات دیگران گزاره های خویش را بنا نهاده است. در باب ادبیات مطرح شده نکته قابل طرح این است که به فرض صحت ودرستی محتوای کلام، به قول ظریفی کلام حق، مشروط است به ادبیات و زمان مناسب. یعنی اگر کلامی با ادبیات نامناسب بیان گردید دیگر به حق نیز دانسته نمی شود. شاید اندیشیده شود که ایشان از باب تلنگر به اجتماع خویش و در جهت اصلاح آن، این نوع ادبیات را بکار برده اند. در حالیکه هیچ کس نمی تواند و نباید حتی با دیدگاه و نیت مصلحانه به گروهی از مردم توهین و بی احترامی نموده و مع الاسف به آن افتخار نماید. چنانکه نگارنده و خانواده آن مرحوم نیز علی رغم بی احترامی به عزیزمان، همچنین تازه شدن داغ دلمان، حتی با نیت مصلحانه و از باب نهی از منکر، بی احترامی و توهین به ایشان را حق خود نداسته و در شان خود و آن مرحوم نمی دانیم. آیا شایسته تر نیست که نقد خود را همراه با متانت و ادب مطرح کنیم؟ اما این اظهارات موجب شد که نقدی بر اینگونه اظهارات در جامعه از جمله منتقد محترم داشته باشیم، تا شاید اشاره ای باشد بر توقف این پدیده نابهنجار، یعنی شکستن حرمت دیگران در جامعه، و از سوی دیگر ترویجی برای باز کردن راه گفتگوی مشفقانه باشد. به راستی چرا فکر می کنیم که همه باید همانند ما فکر کنند؟ چرا فکر می کنیم که همه باید با سلیقه ما هم رای باشند؟ چرا فکر می کنیم که اگر کسی مثل ما فکر نمی کند پس از ما نیست؟»
این ماجرا به شکل های مختلف در رسانه های رسمی و مهم بازتاب پیدا کرد و حالا چند ماه بعد از آن قرار است رسانه ملی در قالب برنامه ای مستندگونه به آن بپردازد.
منبع:
اختصاصی سایت «موسیقی ما»
تاریخ انتشار : شنبه 21 شهریور 1394 - 12:18
دیدگاهها
واقعا متاسفم این همه هنرمند خوب از دست دادیم چرا هیچ وقت مستند ی از ناصبر عبداللهی و خسرو شکیبایی پخش نشد
دیگه کم کم داریم از مرتضی زده میشیم.
خواهشا بزارین همون مرتضی ی محبوب باقی بمونه
پيشنهاد ميكنم يه مجسمه ازيشون هم تو هر شهري بسازنند ..
روز فوت ايشون هم تعطيل رسمي اعلام بشه .
خيلي براش كم مايه گذاشتند اخه
چه كمي از جهان پهلوان تختي داشت اخه ؟؟
جماعت مرده پرست ..
آخه گناه من چیه
کاش اینقدر که به ایشون پرداختین ؛ یه کم هم به هنرمندان فقید دیگه می پرداختین . انصافم خوب چیزیه!
باسلام
به نظر من اگه اندکی تامل کنیم کارهای مرتضی پاشیی عزیز واقعا ضعیف بود هم در تنظیم مثلا آهنگ های سیروان خسروی رو گوش بدید متوجه میشید یا در متن شعر بسیار بسیار ضعیف عمل میکرد که به گرد پای شعر های امیر علی بهادری رستاک حلاج مونا برزویی و روزبه بمانی قطعا نمرسه به نظر من هم مرتضی پاشایی دارای کارهای بسیار بسیار ضعیف بود با مقایسه آهنگ های خیلی از خواننده ها مثل احسان خواجه امیری مهدی یراحی سیروان و زانیار خسروی محسن یگانه وووو میشه به نتیجه من رسید اگر از دیدگاه منطق به این موضوع نگاه کنیم نه حس و احساسی
این آقا با این نقداش فقط خودش رو زیر سوال برده . اون زمانی که مردم ایران در به در دنبال آهنگها و کلیپهای خواننده های لس آنجلسمون بودن دردشون این بود که آی و وای این موسیقی هارو گوش ندید ... حالا هم که مردم ما رو آوردن به موسیقی داخلی یه حرف جدید میزن... به کسی چه ارتباطی داره سلیقه ی مردم ... من خودم طرفدار دو آتیشه مرتضی پاشایی عزیز نبودم اما واقعا آهنگهاش رو دوست دارم و توی روز حتما جزء آهنگهایی هست که گوش میدم.... به مردم چیکار دارید ... اینم زیاد بهشون میبینید که بخوان طرفدار کسی باشن...موسیقی این آقا مبتذل محضه؟؟؟؟ تکلیف رو مشخص کنید مردم ما چیکار کنن واقعا...... دوستش داشتن و خواستن تو مراسمش باشن این کجاش مشکل داره ؟؟؟؟؟ چرا همه چی رو سخت و مسخره میکنید آخه
واقعا هدف این آقای متفاوت نما از تحقیر یک خواننده جوون اون هم مرتضی چیه مثلا میخواهد بگه من منتقد نترسیم یامیخواهد خودش رو پیش بعضی آقایون شیرین کنه
هنر مرتضی در این است که هم برای عوام است و هم خواص !
چرا که زبان عشق زبانی زیبا و مشترک بین همه موجودات عالم است.
دنیای حاضر پر از افرادی هستند ، سرد و منجمد و عاری از محبت و ادب. فقط ادعا ...و یک دریا اشگ تمساح!
زمان حال پیشرفت ماشینی شگرفی داشته ولی از عشق و دوستی و معرفت همچنان تهی ست... و دقیقاً اینجا مرتضی بدون ادعا، با هنرش و صوت به غایت زیبایش رنج تنهایی بشر امروز را عریان میکند و ما را به عشق فرا میخواند.
مولانا میگوید:
دوش دیوانه شدم ، عشق مرا دید و بگفت: آمدم، نعره مزن! جامه مدر، هیچ مگو!
گفتم ای عشق، من از چیز دگر میترسم! گفت آن چیز دگر نیست، دگر هیچ مگو!
آری، از عشق، خارستان، گلستان میشود! آقای اباذر.
سلام به همگی. شمایی که میگی چرا واسه روشنفکرا این کارو نمیکنن تا حالا کدوم کتابی رو از این روشنفکرا مطالعه کردی. خواهشا تو جامعه ای که سرانه ی مطالعه اش 3 درصد هستش ازین حرفای خنده دار نزن. مرحوم مرتضی هم از دنیا رفته لزومی نداره انقد دیگه ازارش بدین. درضمن بیرون گود همه چی اسون به نظرمیاد شما میتونی بیا وسط بهترشو ارایه بده
زنده یاد مرتضی یک دلیل محبوبیتش این بود که با شیمی درمانی سختو وحشتناک میومد به خاطر هواداراش کنسرت میداد اونم زنده میخوند liveخون ماهری بود واینکه یک صدای با احساسو لطیفی داشت واینکه خیلی طرفدار داره و نقادان دونبال انسان های پر طرفدار مثل زنده فقید پاشایی میروند حسودی نکنیم اگه واسه مایکل جکسونو لوپز وغیره برنامه میساختند اینطور میگفتین یا چه چه میکردین حداقل نتیجش اینه تا لحظه ی آخر عمر ازدهیچی ناامیدنشویم در شرایط سخت
باباچرادست ازسرش برنمی دارین آخه؟؟؟؟بس نیست؟؟؟من خودم ازطرفدارهای پروپاقرص مرتضی جون هستم وهمه کارهاشم دوست دارم وباتمام وجودم بهشون گوش میدم آخه این کارهایعتی چی؟؟؟من شخصابانقدمنصفانه هیچ مشکلی ندارم ولی این نقدکه منصفانه نبود بود؟؟؟؟؟؟؟؟؟ماخونواده ی خاصی یامرتضی رودوست داریم وهمیشه به یادشیم وبااین حرفانمیتونن مارو ازمرتضی زده کنن مگه نه؟مامرتضی رو به خاطر صدای خوب واحساسیش دوست داریم نه به خاطراین که زنده نیست البته هنوزکه هنوزه من باورم نشده که مرده وفک نمیکنم بتونم این واقعیت وباورکنم همین درضمن باآقای reza a موافقم
چرا 1بارم که شده همین صداوسیما نرفت بین مردم و1سوال ازشون نپرسید که
اصلا چرا مرتضی محبوب شد؟
چرا دوستش دارین؟ چرا عاشق مرتضی شدین؟هان؟
این نقدها چیه آخه؟
مگه گناهه مردم هنرمندشونو دوست دارن؟
مرتضی محبوب شد ومحبوب هست هیچ نظر وعقیده ای هم باعث نمیشه که از محبوبیتش کم بشه یا کسی عقیده داشته باشه که آهنگاش قشنگ نیست
تک تک آهنگاش باعث آرامش روح میشه
آهنگ-صدا وتنظیم وشعرای کاراش بی نظیره وپراز احساس.
وچیزی که بیشتر از اینها باعث محبوبیتش شد انسانیت ونجابت وادبش بود و
عشقش به هوادارا
که تا نفس داشت باوجود درد وبا تزریق مسکن حتی درزمان شیمی درمانی براشون خوند
آخه مگه 1 هوادار ازهنرمندش دیگه چی میخواد؟
اینا دلیل محبوبیت امپراطور پاپه
تاابد هم یادش زنده ست وترانه هاشم شنیده میشه
اینم ببگم مرتضی از هزار تا تختی و فردوسی اصلا اینا که در مقابل مرتضی هیییییچ و پووووچن یا احسان خواجه میری و محسن یگانه و بمیرنم به مرتضی تا قیامت نمییییییرسسسسن حالا هرچی میخواید عر عر کنید خیلیم خوب صحبت میکنم چون اون حیوونایی که گفتم لیاقتشون بالاتر از ایناست مرتضی از همه لحاظ معروفه تازه بهنام صفوی ام که گفته مرتضی بعد بیماریش معروف شد اما من اهل ترحم نیستم منظورش چی بوده مثلا میخواد بگه من از اول معروف ببودم زهی خیال باطل مرتضی با اولین اهنگش تو همه جا اول شد تو کجای کاری که بعد از بیماریتم به اندازه ی همون یه اهنگ اول مرتضی ام معروف نشدی ....هر چی بگید همینه جوابتووون اونییم که میگه بده چشششششاااااشششش دراد اهنگ سازیش صدااااااااش احساسش تنظیمش قیافش تیپش همهههه چین اخلاقش خوب نه عالیم نه فوق العاده ام نه خارق العاده ام نه اینا براش خیییییلی کمه خییییلی بالاتر از این حرفاست داداش مرتضی تا اخرش طرفدارتم
مرتضی خدای موسیقی بود و دیگه مثل او در هیچ جای دنیا تکرار نخواهد شد
افزودن یک دیدگاه جدید