نگاهی به چند قطعه درسبکهای مختلف موسیقی جریان فرعی ایران _ 2
کم رمق در کمیت
جریان فرعی موسیقی هم مانند تمام جریانهای دیگر فصل خلوتی را سپری میکند. تعداد قطعات و آلبومهای منتشر شده در دو ماه اخیر به شدت کاهش پیدا کردهاست. و احتمال میرود پس از سپری شدن محرم و صفر این روند به حالت عادی بازگردد. البته روند صدور مجوز و دردسرهای پیگیری آن باعث شده برخی از گروههای جریان فرعی که پیش از این به شکل رسمی فعالیت میکردند باز هم عطای مجوز را به لقایش ببخشند و آثارشان را در پلتفرمهای تثبیت شدهای مانند ساوندکلاود، اسپاتیفای، بندکمپ و حتی تلگرام منتشر کنند. از طرفی هم با افزایش هزینههای ضبط بسیاری از گروهها سعی میکنند به جای ضبط بیشتر بر اجرای زنده تمرکز کنند و تا جای ممکن رفتن به استودیو را به تعویق بیاندازند. در این متن چهار قطعهی نسبتا جدید از سبکهای مختلف موسیقی جریان فرعی را بررسی میکنیم.
اتاق اثر شهریار صیقلانی
«شهریار صیقلانی» از جمله خوانندههایی است که با وجود سالها فعالیت و تدریس وکال، در زمینه انتشار آثارش بسیار گزیده کار عمل کرده است. او خواننده آخرین اجرای گروه نایما بود و یک آلبوم کامل با ترانههای انگلیسی همراه با همایون مجدزاده کار کرده که با وجود اخذ مجوز وسواسهای تولیدکنندگانش باعث شده هنوز به مرحله انتشار نرسد. چند سال قبل اولین قطعهی مشترکاش با «حمزه یگانه» را به نام «گفتگو» منتشر کرد. این فعالیت چند سال مسکوت ماند تا سال گذشته که فعالیت مشترک این دو هنرمند دوباره آغاز شد. اولین قطعه «معما» بود که با شعر و ملودی شهریار مسرور به سرانجام رسید. دومین قطعه «آتش پنهان» نام داشت که با ملودی و خوانندگیِ شهریار صیقلانی و شعری از کلیم کاشانی ساخته شد. اخیرا تیم صیقلانی و یگانه قطعه «اتاق» را با ملودی و شعری عاشقانه از کیان ایرجی منتشر کرده است. اتاق مانند بقیه قطعات این پروژه تنظیمی در خدمت ترانه و وکال دارد که در لایهی اول ترکیب گیتار و ترومپت است و در لایهی بعدی اما جدا نشدنی درامز، گیتار بیس و کیبورد. آنچه در اتاق وجود دارد حتی نیمی از توانایی تیم تولیدش هم نیست اما مشخصا این اتفاق به شکل جهت دار و خود خواسته افتاده است. شهریار صیقلانی تصدیق میکند که درگیر کردن طیف گستردهتری از مخاطب دغدغهی ساخت این قطعه بوده اما قرار نیست آنچه را دوست دارد تعدیل کند یا کنار بگذارد بلکه به شکل موازی ادامه مییابد. لازم به ذکر است این اولین پروژهای است که حمزه یگانه به شکل جدی ترومپت نوازیاش را محک میزند.
روزهای آبی اثر گروه خردل
گروه سه نفرهی راک «خردل» در دو سال گذشته بسیار فعال ظاهر شده است. این تریوی مشهدی با توجه به وضعیت شهرشان اجراهای کوچک زیادی در تهران برگزار کردند و حتی نوروز امسال هم به شیراز سفر کردند. آنها سال گذشته آلبوم «سکوت واژگون» را منتشر کردند که مورد توجه و تحسین منتقدان موسیقی قرار گرفت. آلبومی با کلیت فانک راک و با اشارههایی به موسیقی جَز. سکوت واژگون پر از گروو (groove) و «ریف» گیتارهای پر قدرت بود که با نوازندگیهای سطح بالا به نتیجه درخشانی رسید. این گروه اخیرا قطعه «روزهای آبی» را منتشر کرده که به نوعی چرخش موسیقایی محسوب میشود. حالا موسیقی آنها سیالتر شده و مخاطب را با تغییر مود بیشتری روبهرو میکند. ریف و گروو دیگر آن نقش تعیین کننده پیشین را ندارد شاید بیان احساسات نقش جدیتری در خواستههای گروه بازی میکند. به نظر میرسد این گروه دوست دارد چارچوبها و قواعد از پیش تعیین شده را در کارش کم و کمتر کند. باید منتظر آلبوم جدید خردل ماند و نتیجه را دید.
جان و جهان اثر فواد قمشهای
«فواد قمشهای» در خانوادهای فرهنگی و اهل عرفان بدنیا آمده و رشد یافته پس دور از انتظار نیست که سراغ اشعاری از مولانا برود. اما اینکه انتخاب اشعار کلاسیک برای موسیقیِ امروزی در یک دههی اخیر چقدر نتیجه بخش بوده جای سوال دارد. اصولا اگر در مقیاس بزرگتری به پدیدهی موسیقی جریان فرعی و ترکیبش با ابیات کلاسیک نگاه کنیم به غیر از «اوهام» چند گروه یا پروژه موفق در این زمینه پیدا میکنیم؟ شاید بیراه نباشد که بگوییم اگر خالقان آثار میزان دقتشان در ساخت موسیقی را روی انتخاب اشعاری میگذاشتند که با جامعه امروز همسو باشد نتیجه بهتری داشت. در ابتدا به نظر میرسد «جان و جهان» قرار است موسیقی این قطعه در فضای نیوایج حرکت کند اما به زودی لایههای الکترونیک به آن تزریق میشود و پس از آن هم آرتیفیشال هارمونیکهای گیتارالکتریک و اِسکیلهای آشنای موسیقی راک اضافه میشود. در قسمت پایانی حتی پیانوی جَز هم قسمتی از موسیقی را به دوش میکشد. با همهی اینها پکیج موسیقی شلخته نیست و فواد قمشهای توانسته المانهای مختلف را به شکل یک پارچه در بیاورد.
هزارتو اثر گروه هزارتو
گروه راک بجنوردیِ «هزارتو» تشکیل شده از کیانوش نقدیپور (خواننده و نوازنده گیتار ریتم)، آرش چپانی (نوازنده گیتار باس) کیان عفتی فرید (نوازنده گیتار الکتریک) است و در تولید و ضبط آلبومشان از علی باغفر به عنوان نوازنده درامز کمک گرفتند. قطعه هزارتو از آلبوم اول این گروه که به شکل تک آهنگ منتشر شد با اینکه هم نام آلبوم و گروه است اما به هیچ عنوان نماینده مناسبی برای قضاوت در رابطه با کار گروه نیست چراکه شنیدن به هم پیوسته آلبوم ظرافتها و تواناییها را نشان میدهد که در این تک آهنگ به شکل منفرد وجود ندارد. یکی از نکات مثبت این قطعه انتخاب ترانهای با موضوع انسانی است؛ اما و اگرها و شکهایی که ممکن است روزی هرکسی را درگیر کرده باشد. همین که گروه راحتترین راه یعنی انتخاب ترانهی عاشقانه را نرفته است میتواند نشانهی مثبتی باشد. از منظر موسیقی ساختار قطعه هم کلیشهی همیشگی یعنی ورس و کُرُسی نیست. در مجموع المانهایی از آلترناتیو راک در کنار هارد راک و پراگرسیو راک است که موسیقی را شکل میدهد.
اتاق اثر شهریار صیقلانی
«شهریار صیقلانی» از جمله خوانندههایی است که با وجود سالها فعالیت و تدریس وکال، در زمینه انتشار آثارش بسیار گزیده کار عمل کرده است. او خواننده آخرین اجرای گروه نایما بود و یک آلبوم کامل با ترانههای انگلیسی همراه با همایون مجدزاده کار کرده که با وجود اخذ مجوز وسواسهای تولیدکنندگانش باعث شده هنوز به مرحله انتشار نرسد. چند سال قبل اولین قطعهی مشترکاش با «حمزه یگانه» را به نام «گفتگو» منتشر کرد. این فعالیت چند سال مسکوت ماند تا سال گذشته که فعالیت مشترک این دو هنرمند دوباره آغاز شد. اولین قطعه «معما» بود که با شعر و ملودی شهریار مسرور به سرانجام رسید. دومین قطعه «آتش پنهان» نام داشت که با ملودی و خوانندگیِ شهریار صیقلانی و شعری از کلیم کاشانی ساخته شد. اخیرا تیم صیقلانی و یگانه قطعه «اتاق» را با ملودی و شعری عاشقانه از کیان ایرجی منتشر کرده است. اتاق مانند بقیه قطعات این پروژه تنظیمی در خدمت ترانه و وکال دارد که در لایهی اول ترکیب گیتار و ترومپت است و در لایهی بعدی اما جدا نشدنی درامز، گیتار بیس و کیبورد. آنچه در اتاق وجود دارد حتی نیمی از توانایی تیم تولیدش هم نیست اما مشخصا این اتفاق به شکل جهت دار و خود خواسته افتاده است. شهریار صیقلانی تصدیق میکند که درگیر کردن طیف گستردهتری از مخاطب دغدغهی ساخت این قطعه بوده اما قرار نیست آنچه را دوست دارد تعدیل کند یا کنار بگذارد بلکه به شکل موازی ادامه مییابد. لازم به ذکر است این اولین پروژهای است که حمزه یگانه به شکل جدی ترومپت نوازیاش را محک میزند.
روزهای آبی اثر گروه خردل
گروه سه نفرهی راک «خردل» در دو سال گذشته بسیار فعال ظاهر شده است. این تریوی مشهدی با توجه به وضعیت شهرشان اجراهای کوچک زیادی در تهران برگزار کردند و حتی نوروز امسال هم به شیراز سفر کردند. آنها سال گذشته آلبوم «سکوت واژگون» را منتشر کردند که مورد توجه و تحسین منتقدان موسیقی قرار گرفت. آلبومی با کلیت فانک راک و با اشارههایی به موسیقی جَز. سکوت واژگون پر از گروو (groove) و «ریف» گیتارهای پر قدرت بود که با نوازندگیهای سطح بالا به نتیجه درخشانی رسید. این گروه اخیرا قطعه «روزهای آبی» را منتشر کرده که به نوعی چرخش موسیقایی محسوب میشود. حالا موسیقی آنها سیالتر شده و مخاطب را با تغییر مود بیشتری روبهرو میکند. ریف و گروو دیگر آن نقش تعیین کننده پیشین را ندارد شاید بیان احساسات نقش جدیتری در خواستههای گروه بازی میکند. به نظر میرسد این گروه دوست دارد چارچوبها و قواعد از پیش تعیین شده را در کارش کم و کمتر کند. باید منتظر آلبوم جدید خردل ماند و نتیجه را دید.
جان و جهان اثر فواد قمشهای
«فواد قمشهای» در خانوادهای فرهنگی و اهل عرفان بدنیا آمده و رشد یافته پس دور از انتظار نیست که سراغ اشعاری از مولانا برود. اما اینکه انتخاب اشعار کلاسیک برای موسیقیِ امروزی در یک دههی اخیر چقدر نتیجه بخش بوده جای سوال دارد. اصولا اگر در مقیاس بزرگتری به پدیدهی موسیقی جریان فرعی و ترکیبش با ابیات کلاسیک نگاه کنیم به غیر از «اوهام» چند گروه یا پروژه موفق در این زمینه پیدا میکنیم؟ شاید بیراه نباشد که بگوییم اگر خالقان آثار میزان دقتشان در ساخت موسیقی را روی انتخاب اشعاری میگذاشتند که با جامعه امروز همسو باشد نتیجه بهتری داشت. در ابتدا به نظر میرسد «جان و جهان» قرار است موسیقی این قطعه در فضای نیوایج حرکت کند اما به زودی لایههای الکترونیک به آن تزریق میشود و پس از آن هم آرتیفیشال هارمونیکهای گیتارالکتریک و اِسکیلهای آشنای موسیقی راک اضافه میشود. در قسمت پایانی حتی پیانوی جَز هم قسمتی از موسیقی را به دوش میکشد. با همهی اینها پکیج موسیقی شلخته نیست و فواد قمشهای توانسته المانهای مختلف را به شکل یک پارچه در بیاورد.
هزارتو اثر گروه هزارتو
گروه راک بجنوردیِ «هزارتو» تشکیل شده از کیانوش نقدیپور (خواننده و نوازنده گیتار ریتم)، آرش چپانی (نوازنده گیتار باس) کیان عفتی فرید (نوازنده گیتار الکتریک) است و در تولید و ضبط آلبومشان از علی باغفر به عنوان نوازنده درامز کمک گرفتند. قطعه هزارتو از آلبوم اول این گروه که به شکل تک آهنگ منتشر شد با اینکه هم نام آلبوم و گروه است اما به هیچ عنوان نماینده مناسبی برای قضاوت در رابطه با کار گروه نیست چراکه شنیدن به هم پیوسته آلبوم ظرافتها و تواناییها را نشان میدهد که در این تک آهنگ به شکل منفرد وجود ندارد. یکی از نکات مثبت این قطعه انتخاب ترانهای با موضوع انسانی است؛ اما و اگرها و شکهایی که ممکن است روزی هرکسی را درگیر کرده باشد. همین که گروه راحتترین راه یعنی انتخاب ترانهی عاشقانه را نرفته است میتواند نشانهی مثبتی باشد. از منظر موسیقی ساختار قطعه هم کلیشهی همیشگی یعنی ورس و کُرُسی نیست. در مجموع المانهایی از آلترناتیو راک در کنار هارد راک و پراگرسیو راک است که موسیقی را شکل میدهد.
منبع:
موسیقی ما
تاریخ انتشار : پنجشنبه 21 آذر 1398 - 02:11
دیدگاهها
جریان فرعی رو ادامه بدید با قدرت...سپاس
عالی
جریا فرعی عالی ولی نگاها تهرانی
ب روهی جریان فرعی شرستانها هم کاشی نگاه بدارین
راک ترکی کردی لری بلوچی
اینا حیفن به مولا
افزودن یک دیدگاه جدید