نغمه‌های کردی بوتان

یادداشت اختصاصی سایت موسیقی ما

نغمه‌های کردی بوتان

[ هوشنگ کامکار - آهنگساز و سرپرست گروه کامکارها ]

حدود یک سال پیش بود که یکی از دوستان در سلیمانیه‌ی عراق، یک سی‌دی از آوازهای فولکلوریک کردهای منطقه‌ی «بوتان» ترکیه به من هدیه داد تا به نحوی مورد استفاده قرار گیرد. اکثر آنها در محل و به صورت آوازهای سولو بدون همراهی هیچ‌ سازی ضبط شده بودند. چندی پیش که دوباره آنها را گوش می‌دادم، به فکرم رسید با توجه به شور و هیجان و آزادی نسبی که کردهای ترکیه چند ماه پیش در جامعه‌ی خود به دست آورده‌اند، یک کار بر اساس این آوازها برایشان تهیه کنم، چون در واقع مربوط به فرهنگ موسیقایی خودشان است.

ناگفته نماند که پیدا کردن و تماس گرفتن با این خوانندگان برای اجرای مجدد در استودیو، امکان‌پذیبر نبود؛ لذا از همان قطعات ضبط شده استفاده کردم. خواننده‌هایی که در این اثر شرکت دارند، اصیل و در محل مشهور هستد. هر کدام در مناطق خودشان قطعات را به صورت جداگانه اجرا کرده‌اند و هر یک از ملودی‌ها، ریتم و سرعت اجرایی متفاوتی دارند. اغلب این ملودی‌ها، تونالیته و فواصل موسیقایی مختلفی دارند که ترکیب کردن آنها و مرتب کردنشان کار وقت‌گیر و مشکلی بود. در این اثر از تکنیک‌هایی چون تقلید اصوات، بسط و گسترش تم‌ها، تکرارهای متفاوت موتیف‌های کوتاه، ترکیب تم‌ها در تونالیته‌های مختلف، مدولاسیون‌های ناگهانی و نیز پلی‌فونی کنترپوانتیک به همراه برخی از سازهای ارکستر سمفونیک استفاده شده است. به طور کلی این اثر، شیوه‌ای جدید و متفاوت از نحوه‌ی ارایه‌ی موسیقی کردی و شاید موسیقی ملی باشد که در آن تکنیک «رندم پلی‌فونی کنترپوانتیک» احاطه دارد.

در اینجا لازم می‌دانم از تمام خوانندگانی که در این اجرا حضور داشته‌اند و نیز از «کاک مظهر خالقی» - رییس انستیتو فولکلور کردی در سلیمانیه- و دیگر همکاران چون کاوه فقیه‌زاده و سیدا گویان برای جمع‌آوری آوازها و نیز از «ارسلان کامکار» برای اجرای سازهای زهی و «سیاوش کامکار» برای ضبط و مسترینگ و تصویرگذاری تشکر کنم.