موسیقی ما - شب گذشته تالار وحدت میزبان کوارتت یوری هونینگ بود. گروهی که در قالب سی‌امین جشنواره موسیقی فجر به اجرای قطعاتی از موسیقی جز پرداختند.

کنسرت با قطعه آرزو ساخته یوری هونینگ آغاز شد. درامز، پیانو، کنترباس و ساکسیفون نواخته می‌شود و به علاقه‌مندان موسیقی جز که کمتر شاهد حضور یک گروه حرفه‌ای در این سبک خاص موسیقایی هستند، نوید یک اجرای گوش‌نواز را می‌دهد. قطعه‌ با نت‌های شمرده شمرده پیانو آغاز می‌شود و ساکسیفون با نت‌های کشیده آن را همراهی می‌کند. آرام آرام درامز نیز وارد گفتگوی این دوساز می‌شود.

هونینگ بریده بریده و کوتاه جملات ملودیکش را پیش می‌برد و پس از لمحه‌ای، پیانوی ولفرت بردروده آکوردهای کوتاه کوتاه می‌نوازد. پس از چند میزان ساکسیفون آرام کنار می‌کشد تا انگشتان بردروده بر روی کلاویه‌های پیانو ملودی خلق کند. درامز هم رفته رفته کنار می‌کشد تا فقط صدای پیانو و کنترباس شنیده شود. هونینگ پس از سکوتی به جا دوباره به رنگواره موسیقی بازمی‌گردد و ملودی‌ها و جمله‌بندی‌های کوتاه مدام تکرار و تکرار می‌شوند.

در ادامه این کنسرت قطعه قاصد، دیگر ساخته هونینگ هلندی به اجرا در آمد. آثار ساخته شده این نوازنده و آهنگساز دارای انتخاب‌های مشترکی از میان عناصر بیانی موسیقی هستند که شنونده را وا می‌دارد به یکدستی و همگنی کلی این آثار توجه کند، بدون آنکه به استقلال تک‌تک قطعات ضربه‌ای وارد شده و هویت منفرد قطعات محو شود. قطعاتی که بر اساس یک جریان بداهه خلق شده‌اند.

از مسائلی که در قطعات اجرا شده در کنسرت، جز ترکیب‌های موفق به حساب می‌آمد، رابطه ریتم در موسیقی هونینگ و ساختمان ملودیک جملات موسیقایی بود. آهنگساز در بخش‌هایی از قطعاتش در برقرار کردن رابطه میان این دو عنصر بسیار موفق عمل می‌کند. از طرفی نوازنده ساکسیفون و پیانو که عمدتا بار هارمونی قطعات را بر دوش می‌کشیدند، از توالی آکوردهای پی در پی پرهیز می‌کردند و می‌توانستند برای جهت‌دهی ملودی در چهارچوب گا‌م‌ها آزادی عمل بیشتری داشته باشند.

در ادامه کنسرت مخاطبان شاهد تکنوازی پیانو بودند. نوازنده پیانو دست به اجرای نمایشی می‌زند و اندکی حس و حال حاکم بر کنسرت را تغییر می‌دهد. پیانو آهسته وارد تونالیته می‌شود و ریتم می‌گیرد و یکی دو میزان بعد درست سر ضرب، ساکسیفون و درامز وارد می‌شوند و قطعه را به اتفاق پایان می‌برند.

شاید اصلیترین ویژگی موسیقی جاز بداهه‌پردازی و بداهه نوازی باشد. البته تمام موسیقی جاز بداهه‌پردازی نیست و بخش‌های از پیش ساخته شده نیز در آن وجود دارد اما اوج خلاقیت نوازندگان جاز در بداهه‌نوازی پدیدار می‌شود. هونینگ به همراه پیانیست کوارتتش در اجرای دو قطعه که به صورت دوئت اجرا شد به بداهه‌نوازی پرداختند. اما شوربختانه نتیجه کار چندان رضایت بخش نبود. چرا که اجرای بداهه‌نوازی، نوازندگان را به شدت محافظه کار کرده بود و به همین دلیل هم بود که از خلاقیتشان کاسته شده بود و مخاطبان دقایق کسالت‌باری را با اجرای این دو قطعه سپری کردند.

اما شاید بهترین نکته این کنسرت که می‌تواند درسی هم برای علاقه‌مندان و هنرمندان در سبک موسیقی جز باشد، نقش سکوت در اجرای این کوارتت بود. نوازندگان این کوارتت به خوبی شیوه استفاده از سکوت در موسیقی جز استفاده می‌کردند. آن‌ها می‌دانستند که چه زمانی فضای صوتی خالی مانده و باید با نت‌ها پر شود. و اینکه گاهی به صدا در نیاوردن ساز می‌تواند به‌‌ همان اهمیت صحیح نواختن نت‌ها باشد. نوازندگان در این اجرا با سکوت یک ساز، پاساژهای ایجاد شده توسط نوازندگان دیگر را برجسته‌تر و پر رنگ‌تر به گوش مخاطبان می‌رساندند.

به هر روی شب گذشته علاقه‌مندان به موسیقی با حضور در کنسرت کوارتت یوری هونینگ تجربه‌ای متفاوت را پشت سر گذراندند. این کوارتت هلندی با خوانشی قابل قبول و نسبتا استاندارد از موسیقی جز، توانست مخاطبان را راضی از تالار وحدت خارج کند.

البته شاید آنقدر به تماشای اجراهای بی‌کیفیت آنسامبل‌های کج و ماوج نشسته‌ایم که وقتی گروهی حدی از استانداردهای موسیقی را در اجرایش رعایت می‌کند، برایمان متفاوت جلوه می‌کند و یک کنسرت معمولی هم سر ذوق و کیفمان می‌آورد.